REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczać niedobór zawiniony

Aleksandra Szewieczek
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Magazynier, będący pracownikiem spółki, został obciążony częścią ustalonych niedoborów materiałów znajdujących się w magazynie. Powodem powstania niedoborów były rażące zaniedbania magazyniera, które doprowadziły do zniszczenia części zapasów. Magazynier uznał swoją winę, wskutek czego został obciążony kosztem niedoborów magazynowych. Czy powstały niedobór można zaliczyć do pozostałych kosztów operacyjnych, a kwoty, które zwróci pracownik - do pozostałych przychodów operacyjnych? Jak rozliczyć ten niedobór w księgach oraz jakie są zasady jego rozliczania w podatku dochodowym od osób prawnych oraz w podatku od towarów i usług?

RADA

REKLAMA

Autopromocja

Wartość powstałego niedoboru rozlicza się za pośrednictwem kont rozrachunkowych z pracownikami. Nie stanowi ona pozostałych kosztów operacyjnych. Wartość uzyskanego od pracownika zwrotu, do wysokości ustalonego niedoboru, nie zostanie zaliczona do pozostałych przychodów operacyjnych.

UZASADNIENIE

Ustalone w wyniku inwentaryzacji niedobory lub nadwyżki zapasów materiałowych mogą powstać z przyczyn zawinionych, niezawinionych lub niemożliwych do ustalenia (traktowanych ewidencyjnie jako przyczyny niezawinione). Przyczyny niezawinione mogą wynikać ze zdarzeń losowych lub zdarzeń pośrednio lub bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością (np. z właściwości fizykochemicznych przechowywanych zapasów - ulatnianie, wysychanie).

Przyczyny zawinione wynikają ze świadomych lub nieświadomych działań określonych osób. W razie ustalenia osoby odpowiedzialnej za powstały niedobór jednostka ma możliwość (a nawet obowiązek, rozważając zasadę racjonalności gospodarowania posiadanym majątkiem) obciążenia tej osoby wartością powstałego niedoboru, którą można w niektórych przypadkach powiększyć o kwotę korzyści ekonomicznych utraconych w wyniku niewykorzystania składników zapasów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

UWAGA!

Niemożliwe jest podwyższenie roszczenia o pokrycie niedoboru o kwotę przekraczającą jego wartość ewidencyjną w przypadku roszczenia skierowanego do pracownika przedsiębiorstwa.

Na podstawie art. 115 Kodeksu pracy pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyłącznie w granicach rzeczywistej straty pracodawcy i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Ponadto jeśli z pracownikiem nie zostało zawarte porozumienie w sprawie odpowiedzialności materialnej, to możliwe jest dochodzenie pokrycia niedoboru wyłącznie do wysokości jego trzymiesięcznego wynagrodzenia z dnia wyrządzenia szkody, chyba że szkoda powstała z winy umyślnej.

Podwyższenie roszczenia ponad wartość ujawnionego niedoboru stanowi w księgach rachunkowych rozliczenia międzyokresowe przychodów. RMP w dacie faktycznego wpływu należnej kwoty do kasy lub na rachunek bankowy jednostki podlegają przeniesieniu na konto pozostałych przychodów operacyjnych.

REKLAMA

Jeśli osoba obciążana uzna roszczenia jednostki na piśmie, jest zobowiązana do wyrównania powstałej szkody, co zazwyczaj dokonuje się poprzez wpłacenie stosownych kwot. Jeżeli natomiast osoba ta nie uzna roszczenia jednostki, pozostaje skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego i zastosowanie się do rozwiązania ustalonego przez sąd.

Rozliczanie niedoborów magazynowych, gdy ustalono osobę odpowiedzialną za taki stan rzeczy, nie powoduje powstania w jednostce przychodów i kosztów. Nie dochodzi do zbycia przedmiotu zapasu, lecz jedynie do pokrycia ustalonych kosztów braków, a więc operacja taka nie powinna wpływać na wynik finansowy jednostki. Ewentualnym przychodem jednostki może być wyłącznie nadwyżka ustalonej kwoty zwrotu ponad wartość ewidencyjną ujawnionych braków magazynowych.

Niedobór materiałów powstały z winy określonej osoby nie może również zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów ustalanych dla celów podatkowych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodów.

Do tej kategorii nie należą koszty utraconych braków magazynowych powstałych z winy określonej osoby, ponoszącej odpowiedzialność materialną, będące skutkiem zaniedbań, nienależytej staranności, nieracjonalnego działania lub działań umyślnych. Straty w aktywach obrotowych przedsiębiorstwa zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, lecz wyłącznie wtedy, gdy wynikają ze zdarzeń losowych lub mieszczą się w granicach norm (ustalonych przez jednostkę lub w odrębnych przepisach), a powstały niezależnie od woli jednostki (niedobory niezawinione). Tym samym nawet gdy straty mieszczą się w granicach norm, lecz nie stanowią niedoborów niezawinionych, do kosztów uzyskania przychodów zaliczone zostać nie mogą.

 

Ponadto, co warto podkreślić, zaliczenie powstałych niedoborów do kosztów uzyskania przychodów musi być poparte odpowiednimi dokumentami, zazwyczaj w formie protokołu (sporządzonego przez jednostkę lub policję), który będzie zawierał wyjaśnienie przyczyn i okoliczności powstania niedoborów.

Wartość otrzymanych zwrotów powstałych niedoborów nie będzie stanowiła przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, co jest naturalną konsekwencją niezaliczania niedoborów zawinionych do kosztów uzyskania przychodów. Przychodem podlegającym opodatkowaniu będzie jednak ewentualna nadwyżka uzyskanej rekompensaty ponad wartość powstałych niedoborów. Przychód ten będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym w momencie wpływu na rachunek bankowy lub do kasy jednostki.

W związku z ujawnieniem braków w zapasach, powstałych z winy ustalonej osoby, należy dokonać korekty VAT naliczonego. Obowiązek ten wynika z art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nim nie podlega odliczeniu VAT od towarów i usług, gdy wydatki na ich nabycie nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, chyba że wynika to bezpośrednio ze zwolnienia od podatku dochodowego. Ponieważ koszt ujawnionych braków magazynowych, spowodowanych winą określonej osoby, nie może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, więc jednostka powinna dokonać korekty VAT naliczonego w związku z zakupem materiałów zakwalifikowanych jako braki. Pojawia się w tym miejscu wątpliwość, w którym miesiącu dokonać korekty VAT: w miesiącu ujawnienia braków i ustalenia osoby odpowiedzialnej, czy w miesiącu, w którym odliczono VAT. Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w interpretacjach urzędów skarbowych, które wskazują, że korekty VAT naliczonego dokonuje się w deklaracji VAT za miesiąc, w którym niedobór zawiniony stwierdzono (postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego I Urzędu Skarbowego w Kielcach, nr OG/005/8/PP2/443/4/2005).

Wartość stwierdzonych niedoborów nie stanowi również dostawy towarów ani świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, nawet jeśli ustalono osobę odpowiedzialną za powstały niedobór, która zobowiązana jest do pokrycia powstałej straty, a co z tego wynika - nie podlega opodatkowaniu VAT (postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Urzędu Skarbowego w Zamościu, nr POIV-443/55/05; postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego Urzędu Skarbowego w Opocznie, nr US III - 443/14/06/MZ). Nie podlega opodatkowaniu VAT również nadwyżka kwoty przeznaczonej do zwrotu ponad wartość ustalonego niedoboru.

Przykład

1. Ujawnienie w wyniku inwentaryzacji niedoborów magazynowych:

Wn „Rozliczenie niedoborów i szkód” 1 000

Ma „Materiały” 1 000

2. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych (podwyższenie wartości roszczenia o 100 zł nie może być stosowane w przypadku pracowników jednostki; sytuacja taka może mieć miejsce w odniesieniu do osób prawnych i osób fizycznych niebędących pracownikami jednostki, np. zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej, zatrudnionych przez inne jednostki):

Wn „Rozrachunki z współpracownikami” 1 100

Ma „Rozliczenie niedoborów i szkód” 1 000

Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 100

3. Korekta VAT naliczonego w związku z powstałym niedoborem, niezaliczonym do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym:

Wn „Podatki i opłaty” 220

Ma „VAT naliczony” 220

4. Wpłata należnej kwoty:

Wn „Rachunek bankowy” 1 100

Ma „Rozrachunki z współpracownikami” 1 100

5. Równoległy zapis - zaliczenie do przychodów:

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 100

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 100

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 115 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1239

• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

• art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

Aleksandra Szewieczek

ekspert w zakresie rachunkowości, pracownik naukowy Akademii Ekonomicznej w Katowicach

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS zmienił zasady doręczania pism na PUE (eZUS). Nowości od 15 stycznia 2025 r.

W komunikacie z 24 stycznia 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że od 15 stycznia 2025 r. na portalu PUE eZUS udostępnił funkcjonalności, które wynikają z art. 71 ab ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń́ społecznych w zakresie tzw. e-Doręczeń.

Rozliczenie PIT emeryta i rencisty w 2025 r. ZUS wysyła PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 za 2024 r. Kiedy zwrot nadpłaty podatku? Jak odliczać i przekazać 1,5 proc. podatku?

W najbliższych tygodniach emeryci i renciści otrzymają ważny formularz, dotyczący rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). ZUS rozpoczął właśnie wysyłkę deklaracji PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 za miniony rok. W całym kraju akcja obejmie niemal 10,5 mln osób.

Płatniku, sporządź i wyślij poprawnie PIT-11, PIT-R, PIT-4R i PIT-8AR

Ministerstwo Finansów przypomina płatnikom o obowiązku sporządzenia i przesłania deklaracji podatkowych za 2024 rok. Sprawdź, jak przygotować formularze, na co zwrócić uwagę i jak uniknąć błędów w dokumentach PIT.

31 stycznia to ważna data dla płatników – pamiętaj o obowiązkach PIT

Czas na złożenie dokumentów PIT-11, PIT-R, PIT-8C i PIT-40A/11A za 2024 rok upływa 31 stycznia. To nie tylko formalność – poprawne dane, w tym PESEL lub NIP, są kluczowe, aby uniknąć problemów z rozliczeniem podatkowym. Dowiedz się, jak prawidłowo przygotować formularze, uwzględnić ulgi podatkowe i złożyć dokumenty drogą elektroniczną. Sprawdź szczegóły, aby wszystko poszło sprawnie!

REKLAMA

Ceny transferowe: Recharakteryzacja – kiedy i kogo dotyczy

Podatnicy, którzy co roku stają przed obowiązkami z zakresu cen transferowych w ostatnim czasie coraz częściej mogą usłyszeć ostrzeżenie przed recharakteryzacją. Co tak naprawdę oznacza to pojęcie i czy dotyczyć może każdego podatnika?

Przełomowy wyrok SN: Naczelna Izba Aptekarska może być traktowana jak przedsiębiorca

Czy samorząd zawodowy może działać jak przedsiębiorca? Sąd Najwyższy uznał, że w przypadku Naczelnej Izby Aptekarskiej to możliwe. Wyrok zapadł w sprawie sporu z siecią aptek Gemini, dotyczącego ochrony dóbr osobistych i nieuczciwej konkurencji. Sprawa wraca do ponownego rozpatrzenia, a decyzja SN może mieć dalekosiężne konsekwencje dla funkcjonowania organizacji samorządowych.

Groźna luka w VAT od 2025 r. Prof. Modzelewski: to błąd podstawowy, daje prawo do nieograniczonych zwrotów; konieczna szybka nowelizacja

Najnowsza nowelizacja ustawy o VAT, obowiązująca od początku 2025 roku, wprowadza w Polsce nieznaną w całej ponad trzydziestoletniej historii tego podatku lukę umożliwiającą nieograniczony zwrot tego podatku – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Każdy podatnik wykonujący czynności w sensie prawnym poza terytorium kraju, które w Polsce byłyby zwolnione od tego podatku, uzyska z tego tytułu od początku roku zwrot podatku naliczonego - dodaje Profesor.

Faktura korygująca - do kiedy można wystawić (termin graniczny)

Na przedawnienie zobowiązania podatkowego nie wpływa wystawienie przez podatnika faktury korygującej, również zwiększającej. Korekta faktury nie kreuje bowiem obowiązku podatkowego, gdyż odnosi się do faktury pierwotnej, która odzwierciedla zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Nie ma więc żadnych podstaw prawnych, by w przypadku korekty faktury początek 5-letniego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego wiązać z datą korekty faktury, a nie ze zdarzeniem powodującym powstanie obowiązku podatkowego. Dlatego po upływie 5-letniego terminu przedawnienia nie istnieje możliwość wystawiania przez podatników faktur korygujących.

REKLAMA

Fałszowanie faktur: jakie skutki w VAT dla kupującego i sprzedawcy. Faktury puste, wystawione przez osoby nieuprawnione, bez wiedzy i zgody podatnika

Odpowiedzialność podatników VAT za „puste” lub nierzetelne faktury wywołuje od dłuższego czasu spore kontrowersje, szczególnie gdy wystawcą był pracownik. Po korzystnym wyroku TSUE pracodawca może uwolnić się od obowiązku zapłaty VAT wynikającego z faktur wystawionych przez nieuczciwych pracowników. Wymaga to jednak od niego dochowania należytej staranności przy kontrolowaniu poczynań pracowników. NSA w wyroku z 3 września 2024 r. (sygn. akt I FSK 1212/18) uznał, że pracodawca nie dochował staranności, skoro proceder trwał przez dłuższy okres (ponad 3 lata).

ZUS wycofuje decyzje i umarza postępowania wobec przedsiębiorców. Skuteczna interwencja Rzecznika MŚP

Dzięki interwencji Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców ZUS wycofał błędne decyzje oraz umorzył postępowania wobec przedsiębiorców korzystających z ulgi „Mały ZUS Plus”. To ważne zwycięstwo w walce o sprawiedliwe traktowanie firm.

REKLAMA