Jak wykazać w księgach umorzenie udziałów bez wynagrodzenia

RADA
W przypadku umorzenia udziałów własnych w drodze obniżenia kapitału zakładowego dodatnią różnicę między ich wartością nominalną a ceną nabycia należy odnieść na kapitał zapasowy.
UZASADNIENIE
Umorzenie udziałów w spółce z o.o. polega na ich prawnym unicestwieniu. Dla wspólnika, którego udziały są umarzane, wygasają prawa i obowiązki majątkowe związane z tymi udziałami, przysługujące temu wspólnikowi.
Przepisy Kodeksu spółek handlowych stanowią, że umorzenia udziałów można dokonać tylko wtedy, gdy umowa spółki zawiera odpowiednie postanowienia oraz gdy spółka została już wpisana do rejestru.
Wyróżnia się trzy rodzaje umorzenia udziałów:
• dobrowolne,
• przymusowe,
• warunkowe.
Umorzenie dobrowolne może odbyć się tylko za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę. W tym wypadku dochodzi do zawarcia umowy między spółką a wspólnikiem, w wyniku której spółka nabywa udziały własne. Umorzenie dobrowolne wymaga podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.
Umorzenie przymusowe odbywa się bez zgody wspólnika na mocy uchwały zgromadzenia wspólników. Umowa spółki powinna określać również przesłanki i tryb tego rodzaju umorzenia. W uchwale o umorzeniu należy podać podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia za umorzone udziały. Uchwała taka powinna zawierać również uzasadnienie.
Do umorzenia warunkowego dochodzi w związku z zaistnieniem ustalonych okoliczności. Nie istnieje wówczas konieczność podejmowania uchwały przez zgromadzenie wspólników i stosuje się do niego tryb umorzenia przymusowego. W przypadku tego rodzaju umorzenia to nie zgromadzenie wspólników, lecz zarząd podejmuje niezwłocznie uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego, chyba że umorzenie udziału następuje z czystego zysku.
Umorzenie udziałów może nastąpić w drodze obniżenia kapitału zakładowego lub z czystego zysku. Jeśli umorzenie udziałów następuje z kapitału zakładowego spółki, dochodzi do niego z chwilą obniżenia tego kapitału. W sytuacji przedstawionej w pytaniu właśnie z takim obniżeniem mamy do czynienia.
Każda zmiana wspólnika lub przysługującej poszczególnym wspólnikom liczby udziałów wymaga odnotowania w prowadzonej przez zarząd spółki z o.o. księdze udziałów, a następnie złożenia sądowi rejestrowemu podpisanej przez wszystkich członków zarządu nowej listy wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich (służą do tego formularze KRS-Z3 i KRS-ZE).
Skutki umorzenia w spółce umarzającej udziały
Umorzenie udziałów w większości przypadków odbywa się za wynagrodzeniem. Jednak, jak już wspomniano, istnieje możliwość dokonania umorzenia udziałów bez wynagrodzenia w przypadku umorzenia dobrowolnego i za zgodą wspólnika.
Spółka, która nabywa udziały, nie będzie płaciła z tytułu tej czynności podatku, ponieważ jest to dla niej czynność obojętna podatkowo. Bez względu na to, czy umorzenie odbywa się za wynagrodzeniem czy bez wynagrodzenia, nie generuje to przychodu podatkowego w spółce.
Wynika to z faktu, że w przepisach art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdzie określono zdarzenia powodujące powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Powyższe stanowisko jest zgodne z prezentowanym przez Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie w odpowiedzi z 28 października 2005 r., nr PD-1/i/4218-27/05, oraz Ministra Finansów w odpowiedzi na zapytanie poselskie (pismo nr PB4/060-10734-336/03).
Skutki umorzenia udziałów dla udziałowców
Umorzenie udziałów ma różne skutki podatkowe dla wspólników pozostających w spółce i dla wspólnika, którego udziały zostaną umorzone.
Wspólnicy pozostający w spółce, tj. wspólnicy, których udziały nie są umarzane, nie osiągną z tego tytułu przychodu. Tak wypowiedział się Minister Finansów w piśmie o sygn. PB4/BA-8214-34-15/02, w którym czytamy m.in:
Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych - zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego.
Wspólnicy, których udziały są umarzane za wynagrodzeniem, odczują skutki podatkowe tego procesu. W zależności od tego, czy wspólnikami są osoby fizyczne czy osoby prawne, sposób ustalenia dochodu będzie się nieznacznie różnił. Jednak ze względu na to, że pytanie dotyczy nieodpłatnego umorzenia udziałów, kwestia ta nie będzie tutaj omawiana.
W przypadku gdy udziały są umarzane bez wynagrodzenia, po stronie udziałowca nie powstaje faktyczny dochód (przychód) i tym samym nie wystąpi dochód do opodatkowania. Z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że do dochodu z udziału w zyskach osób prawnych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem zryczałtowanym, zalicza się nadwyżkę wynagrodzenia otrzymanego z tytułu umorzenia udziałów ponad koszt ich nabycia lub objęcia. Zatem w sytuacji, gdy następuje umorzenie udziałów bez wynagrodzenia, u udziałowców nie powstaje dochód do opodatkowania. Takie stanowisko prezentowane jest we wspomnianym już piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie (sygn. PD-1/i/4218-27/05).
Umorzenie udziałów w księgach rachunkowych
W przypadku umorzenia udziałów własnych w drodze obniżenia kapitału zakładowego dodatnią różnicę między ich wartością nominalną a ceną nabycia odnosi się na kapitał zapasowy. Z kolei ujemną różnicę ujmuje się jako zmniejszenie kapitału zapasowego.
Jeśli ujemna różnica przewyższa kapitał zapasowy, pozostałą część tej ujemnej różnicy należy wykazać jako stratę z lat ubiegłych i opisać w informacji dodatkowej w sprawozdaniu finansowym za rok, w którym nastąpiło obniżenie kapitału zakładowego.
Jeżeli umorzenie udziałów jest dokonywane bez wynagrodzenia, z jednoczesnym obniżeniem kapitału zakładowego, wartość nominalną umorzonych udziałów spółka może przeksięgować na zwiększenie kapitału zapasowego. Umorzenie udziałów należy ująć w księgach rachunkowych w dniu wpisu obniżenia kapitału w KRS.
Przykład
Spółka dokonała obniżenia kapitału zakładowego w drodze umorzenia udziałów. Obniżenie dotyczy tylko jednego ze wspólników i nastąpi bez wynagrodzenia. Kapitał zakładowy zmniejszy się o wartość umorzonych udziałów ze 150 000 zł do 90 000 zł, a liczba udziałów ze 100 do 60. Obniżenie nastąpiło na podstawie uchwały w formie aktu notarialnego.
Ewidencja księgowa
1. Obniżenie kapitału zakładowego o wartość nominalną umorzonych udziałów bez wynagrodzenia:
Wn „Kapitał zakładowy” 60 000 Ma „Kapitał zapasowy” 60 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Zmianę wspólników i liczby udziałów należy odnotować również w księdze udziałów.
• art. 36 ust. 2, art. 36a ust. 2 i 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 199 § 1-7 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 10 ust. 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 3 art. 15a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
Wioletta Roman
doradca podatkowy, biegły rewident

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Komentarze(0)
Pokaż: