REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy można obiektywnie ocenić sprawozdanie finansowe podmiotu, któremu się doradza, zwłaszcza w celu unikania opodatkowania?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czy można obiektywnie ocenić sprawozdanie finansowe podmiotu, któremu się doradza, zwłaszcza w celu unikania opodatkowania?
Czy można obiektywnie ocenić sprawozdanie finansowe podmiotu, któremu się doradza, zwłaszcza w celu unikania opodatkowania?

REKLAMA

REKLAMA

Pytanie zadane w tytule niniejszego artykułu wiąże się z pracami nad nową ustawą o biegłych rewidentach i firmach audytorskich, która musi wreszcie wprowadzić tu jakiś elementarny ład, bo obecny stan prawny jest od lat skandalem.

Liberałowie oraz lewica (oczywiście liberalna) w pełni aprobowali patologiczny układ, w którym podmiot będący (jakoby) niezależnym audytorem badał i oceniał (jakoby) obiektywnie sprawozdanie finansowe podmiotu, któremu jednocześnie doradzał, w dodatku zarabiając dużo więcej na tym doradztwie. Sytuacja ta jest wypisz wymaluj przykładem sędziego, który wyrokuje w sprawie, w której jednocześnie był (i jest dalej) doradcą oskarżonego lub strony w procesie cywilnym. W liberalnych standardach tego rodzaju stan rzeczy był normą, ale chyba już (miejmy nadzieję na bardzo długo) pożegnaliśmy się z rządami liberałów.

REKLAMA

REKLAMA

W prawie musi pojawić się wreszcie jasny, bezwyjątkowy zakaz, że podmiot, który chce świadczyć usługi badania sprawozdania finansowego, nie może w jakikolwiek sposób doradzać badanemu podmiotowi: ani w trakcie badania, ani w perspektywie poprzednich lat – co najmniej pięciu. Również po wykonaniu tej usługi musi obowiązywać zakaz świadczenia usług doradczych na rzecz badanego podmiotu. Długo: najlepiej też pięć lat. Dotyczy to zwłaszcza doradztwa podatkowego.

Zakaz musi być wyjątkowo restrykcyjny, bo tu dzieje się od lat wiele złego. Wiemy, że ktoś podsuwał podatnikom „wynalazki optymalizacyjne”, których istotą był zbiór fikcyjnych lub pozornych „transakcji” zawieranych tylko po to, aby uchylać się od opodatkowania lub wyłudzić zwroty. Czy robili to „doradcy podatkowi”? Sądzę, że nie, bo jest to w Polsce zawód zaufania publicznego, który jest uregulowany ustawą zobowiązującą jego członków do uczciwości, legalizmu i etycznego działania. Czy takimi ograniczeniami są objęte podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, które świadczą usługi doradcze? Nie:  tu nie ma wielu ustawowych ograniczeń obowiązujących zawody zaufania publicznego, takie jak adwokat, radca prawny czy doradca podatkowy.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Przyjrzyjmy się bliżej istocie tych patologii. Tzw. nowoczesne i międzynarodowe sposoby unikania opodatkowania zbudowane są na fikcji wielu skomplikowanych „transakcji”, kompletnie zbędnych z ekonomicznego punktu widzenia. Ich jedynym uzasadnieniem jest obniżanie lub unikanie opodatkowania.  Z reguły „transakcje” te mają pozorny (fikcyjny?) charakter lub podmiot będący ich wykonawcą albo adresatem istnieje tylko na papierze. Wszystkie opiera się na typowo anglosaskim założeniu, że może jest to fikcja „ale niczego mi nie udowodnicie”. Aby nic nie wyszło na jaw, świadczący te usługi jest objęty tajemnicą handlową. Jeżeli równocześnie „niezależny” rewident stwierdzi badając sprawozdanie finansowe, że te fikcje są rzetelnym biznesem, to kto im podskoczy? Tak właśnie działają „międzynarodowe” konglomeraty doradczo-audytorskie, które same skromnie nazywają się „renomowanymi”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Tego rodzaju działalność budzi również zasadnicze wątpliwości prawne: czy jeżeli audytor wie, że pozostaje w konflikcie interesów, bo jego firma jako doradca wpływała w sposób istotny na badający podmiot, a zwłaszcza proponując i wdrażając ryzykowne (z istoty) operacje podatkowe, to czy nie powinien natychmiast odstąpić od badania, nie chcąc popełnić czynu zabronionego? A może powinien zawiadomić organy ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, bo przecież wie lub może podejrzewać, że optymalizacja podatkowa wiąże się z co najmniej wątpliwymi transakcjami? Czy ktoś sporządził na ten temat ekspertyzę dla Sejmu? Przecież gdyby jakiś np. radca prawny nie tylko reprezentował, ale również zajmował się sprawą gdy istnieje podejrzenie konfliktu interesów, to nie tylko wyleciałby z hukiem z zawodu, ale mógłby odpowiadać prawnie.

Wiadomo, rynek międzynarodowych firm doradczo-audytorskich należy do naszych „wypróbowanych przyjaciół”, więc może panoszyć się na postkomunistycznych antypodach i robić co chce. Najbardziej skandaliczne rzeczy dzieją się wokół spółek Skarbu Państwa lub z ich udziałem. Tu zagraniczne firmy audytorskie na co dzień „doradzają” za astronomiczne kwoty swoim klientom, którzy ich zdaniem muszę się na bieżąco pytać o skutki księgowe nawet mało istotnych operacji. Dlaczego organy nadzoru (właściciel) nie badają tych przypadków, o których opowiadają na co dzień pracownicy tych spółek? Przecież w żadnej prywatnej firmie nikt rozsądny nie odważyłby się na taką rozrzutność i wyrzucanie pieniędzy w błoto.

Jedno jest oczywiste: „dobra zmiana” w gospodarce to nie tylko naprawa wymiaru sprawiedliwości, lecz również rynku badania sprawozdań finansowych. Albo jest się obiektywnym audytorem, albo doradza się działając w interesie klienta. Czas skończyć z patologią, której bronią zajadle przedstawiciele tego biznesu. Nie wyobrażam sobie, aby Prawo i Sprawiedliwość, wzorem liberałów, afirmowało istniejący stan rzeczy.

Witold Modzelewski

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Instytut Studiów Podatkowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

REKLAMA

Będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

Księgowi nie spodziewają się w najbliższej przyszłości wielkich rewolucji w wynagrodzeniu i systemie swojej pracy

Co księgowi naprawdę myślą o kondycji swojej branży? Ukazał się pierwszy w Polsce barometr nastrojów księgowych. Jak oceniają oni miniony rok, czego oczekują po 2025. Odpowiedzi badanych księgowych pokazują prawdziwy obraz branży.

Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ulga na ekspansje a koszty marketingowe – jak szeroki jest katalog wydatków?

Niedawna interpretacja podatkowa (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.66.2025.2.ED) dla producenta opakowań z tworzyw sztucznych rozstrzyga tę kwestię, wskazując, które wydatki targowe i promocyjne podlegają odliczeniu, a które - mimo argumentacji podatnika - pozostają poza zakresem ulgi. Organ zastosował ścisłą wykładnię językową, potwierdzając kwalifikowalność jedynie części ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów.

REKLAMA

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

REKLAMA