Anulowanie faktury możliwe tylko wtedy, gdy nie doszło do sprzedaży

rada

Jeżeli usługa została wykonana, a faktury wprowadzono do obrotu, to kontrahent nie miał żadnych podstaw do ich anulowania. Jeśli pierwotne faktury były błędnie wystawione, należało wystawić faktury korygujące z bieżącą datą.

uzasadnienie

Problem ten nie został wprost uregulowany w ustawach podatkowych ani w przepisach wykonawczych. Dlatego kwestia anulowania błędnie wystawionych faktur VAT doczekała się wielu interpretacji urzędów skarbowych oraz bogatego orzecznictwa sądowego.

W interpretacjach prawa podatkowego oraz orzecznictwie sądowym wprowadza się możliwość, a nawet konieczność, anulowania faktur VAT jedynie w przypadku, gdy nie doszło do sprzedaży, a faktura nie została wprowadzona do obrotu. W takiej sytuacji nie ma możliwości wystawienia faktury korygującej. Jedynym wyjściem jest anulowanie faktury. Potwierdza to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 czerwca 2004 r., sygn. akt III SA 238/03.

Mimo iż przepisy § 43 i 44 rozporządzenia Ministra Finansów z 21.12.1995 r. nie przewidują możliwości wystawienia faktury korygującej w przypadku omyłkowego wystawienia faktury, uznać trzeba, iż podatnik ma prawo do wycofania takiej faktury z obrotu gospodarczego poprzez jej anulowanie.

W podobnym tonie brzmi uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 22 kwietnia 2002 r., sygn. akt FPS 2/02, która stanowi: W przypadku natomiast wystawienia faktury wraz z podatkiem, która nie dokumentuje rzeczywistej sprzedaży, stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy została ona wystawiona bezpodstawnie - z naruszeniem art. 32 u.p.t.u. - nie dokumentując legalnego (zgodnego z prawem) obrotu towarami i usługami, stanowiąc tym samym częstokroć czyn zabroniony, nie może być korygowana jakąkolwiek fakturą legalnego obrotu. Nie ma zresztą potrzeby wystawiania w takim przypadku faktury korygującej, gdyż faktura nie dokumentująca rzeczywistej sprzedaży jest bezskuteczna prawnie i w związku z tym nie może wywołać żadnych skutków podatkowych u jej wystawcy ani odbiorcy (por. art. 3 ust. 1 pkt 3 u.p.t.u.).

Z treści pytania nie wynika, jaki był powód anulowania faktur za wynajem pomieszczeń. Można jednak przypuszczać, że usługa najmu została wykonana, faktury wprowadzono do obrotu, w związku z tym nie ma podstaw do ich anulowania. Jeżeli przyczyną anulowania jest np. udzielenie rabatu, skonta bądź nastąpiła pomyłka w cenie, to jedyną dopuszczalną możliwością jest wystawienie faktur korygujących.

W takiej sytuacji spółka nie może zgodzić się na anulowanie faktur. Powinna poprosić o prawidłową fakturę korygującą.

W przypadku otrzymania prawidłowej faktury korygującej nabywca jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za miesiąc (kwartał), w którym fakturę otrzymał.

Ponieważ księgi rachunkowe spółki powinny być już zamknięte, więc bez względu na przyczynę korekty wartość faktury korygującej należy ująć w księgach bieżącego roku. Kwestią do rozstrzygnięcia pozostaje jedynie fakt, czy wartość jest dla spółki istotna, czy też nie. Jeśli tak, to należy ją potraktować jako błąd podstawowy korygujący wynik finansowy z lat ubiegłych. W przeciwnym wypadku należy ująć ją w kosztach bieżącego okresu.

PRZYKŁAD

Spółka Alfa wynajmuje od spółki Beta pomieszczenie biurowe. Miesięczny czynsz ustalono na 1000 zł netto. W związku z awarią ogrzewania w listopadzie 2006 r. spółka Beta dokonała upustu od ceny określonej w umowie, w wysokości 100 zł netto. Fakturę korygującą spółka Beta wystawiła i przekazała spółce Alfa w maju 2007 r.

Wartość faktury po korekcie:

• kwota netto - 900 zł,

• VAT - 198 zł.

Spółka Alfa zamknęła księgi 2006 r. w kwietniu 2007 r. Wartość upustu nie jest dla niej kwotą istotną.

Ewidencja księgowa

Wn „Usługi obce” -100

Wn „VAT naliczony” -22

Ma „Rozrachunki z dostawcami” -122

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• § 16 i 17 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 95, poz. 798; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860

• art. 6, 7, 8 i 54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

Joanna Dyczkowska

dyrektor biura rachunkowego