Obowiązek wystawienia zaświadczenia o przychodach emerytów/rencistów

Obowiązek dostarczenia zaświadczenia/oświadczenia do ZUS mają również emeryci/renciści, którzy w 2009 r. byli zatrudnieni, pełnili służbę, wykonywali inną pracę zarobkową albo prowadzili pozarolniczą działalność.

Jeżeli płatnik składek nie wystawi zaświadczenia albo nie przekaże go do ZUS do 1 marca 2010 r., powinien to zrobić niezwłocznie od ujawnienia tej okoliczności. Obowiązkiem zarówno płatnika składek, jak i emeryta/rencisty jest informowanie ZUS o podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i osiąganych z tego tytułu przychodach.

WAŻNE!

Niezależnie od tego, czy w minionym roku płatnik składek powiadomił ZUS o podjęciu zatrudnienia przez świadczeniobiorców czy nie, ZUS rozliczy emeryturę/rentę.

Wyjątkowo nie muszą informować ZUS o podjęciu zatrudnienia emeryci/renciści, których przychodu ZUS nie rozlicza ze względu na rodzaj świadczenia czy ukończenie powszechnego wieku emerytalnego - 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny.

(?) Zatrudniamy zleceniobiorcę od 1 października 2009 r., który ma prawo do wcześniejszej emerytury. Nie płacimy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za tę osobę, ponieważ jest ona zatrudniona w innej firmie na pełny etat. Zleceniobiorca nie przystąpił dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Czy musimy powiadamiać ZUS o wysokości przychodu za okres pracy zleceniobiorcy w 2009 r.?

Tak, mają Państwo obowiązek wystawić i dostarczyć do ZUS zaświadczenie o wysokości przychodu uzyskanego przez emeryta w 2009 r. . W zaświadczeniu o wysokości przychodu za 2009 r. powinni Państwo wskazać wysokość przychodu uzyskanego w okresie od 1 października do 31 grudnia 2009 r.

Na rozliczanie renty/emerytury ma wpływ przychód uzyskany z tytułu wykonywania działalności, która stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych (nawet jeżeli nie są z tego tytułu opłacane składki), tj. przychód uzyskany m.in. przez:

• pracowników,

• osoby wykonujące pracę nakładczą,

• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,

• osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,

• posłów i senatorów pobierających uposażenie oraz posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej,

• osoby pobierające stypendium sportowe,

• osoby pobierające stypendium, będące słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

• osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

• osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych lub pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy,

• osoby pobierające stypendium w okresie odbywania stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na staż lub przygotowanie zawodowe,

• duchownych,

• żołnierzy niezawodowych pełniących czynną służbę, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego oraz żołnierzy pełniących okresową służbę wojskową,

• osoby odbywające służbę zastępczą,

• funkcjonariuszy Służby Celnej,

• osoby pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia.

Nie należy wystawiać zaświadczenia o przychodach z umowy zlecenia zawartej z uczniem lub studentem do ukończenia 26 lat, bo taka umowa nie jest tytułem do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyjątkowo objęta jest ubezpieczeniami, jeżeli została zawarta jako dodatkowa umowa między pracodawcą a uczniem lub studentem do ukończenia 26 lat.

WAŻNE!

Zleceniodawca nie ma obowiązku wystawiania zaświadczenia o wysokości przychodu uzyskanego przez zatrudnionego rencistę w ramach umowy zlecenia, jeżeli rencista nie ukończył 26 lat i jest uczniem gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej, szkoły ponadpodstawowej lub jest studentem.

Przychód z umowy zlecenia zawartej z uczniem lub studentem ma jednak wpływ na wypłatę renty socjalnej.

 

(?) Od września 2009 r. zatrudniłem emeryta. Osoba ta 65 lat ukończyła w lipcu 2009 r., przed rozpoczęciem pracy, dlatego nie powiadomiłem ZUS o zatrudnieniu emeryta. Co miesiąc są przekazywane do ZUS imienne raporty rozliczeniowe za tego pracownika. Czy mam obowiązek informować ZUS o wysokości uzyskanego przez niego przychodu w 2009 r.?

Nie ma Pan obowiązku wystawiania zaświadczenia o wysokości przychodu pracownika za 2009 r., ponieważ emeryt przed zatrudnieniem u Pana ukończył 65 lat. To oznacza, że emeryt może osiągać przychody bez ograniczenia, od miesiąca, w którym ukończył 65 lat.

Jednak na wniosek emeryta powinien Pan wystawić mu zaświadczenie o wysokości przychodu. Emeryt powinien zwrócić się do Pana o wystawienie takiego zaświadczenia, jeżeli przed zatrudnieniem u Pana w 2009 r. pracował w innej firmie. ZUS rozlicza emeryturę/rentę za okres od 1 stycznia 2009 r. (albo od dnia przyznania świadczenia, jeżeli przypada on później niż 1 stycznia 2009 r.) do miesiąca poprzedzającego miesiąc osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Jeśli jednak jest to dla emeryta bardziej korzystne, emeryt może złożyć w ZUS wniosek o rozliczenie emerytury na ogólnych zasadach, a więc za cały 2009 r. W zależności od wysokości uzyskanego w 2009 r. przychodu takie rozliczenie dla emeryta może być korzystniejsze.

(?) Jestem kadrową w firmie, w której są zatrudnieni emeryci. Jestem w trakcie wystawiania im zaświadczeń o wysokości osiągniętych przez nich przychodów w 2009 r. Z jednym z pracowników - emerytów, który ma prawo do wcześniejszej emerytury, dodatkowo została podpisana umowa zlecenia od 1 kwietnia do 31 sierpnia 2009 r. Czy w zaświadczeniu do ZUS powinnam wykazać łączny przychód, czy tylko przychód ze stosunku pracy?

W zaświadczeniu powinna Pani wykazać łączny przychód z tytułu pracy w ramach stosunku pracy i z tytułu umowy zlecenia.

W rozumieniu przepisów ubezpieczeniowych przychód z umowy o pracę to zarówno przychód uzyskany w ramach stosunku pracy, jak i z tytułu pracy wykonywanej na rzecz pracodawcy na podstawie: umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczeniu usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy o zleceniu, albo z umowy o dzieło - jeżeli wymienione umowy emeryt zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub w ramach tej umowy (zawartej z innym podmiotem) wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym wiąże go umowa o pracę. Wykonywanie umowy cywilnej przez pracownika na rzecz pracodawcy jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tak samo jak umowa o pracę.

(?) Jestem księgową w firmie ochroniarskiej. Zatrudniamy również emerytów i rencistów. Jeden z zatrudnionych emerytów ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy na kolei. W 2009 r. wypłaciliśmy temu pracownikowi nagrodę jubileuszową. Nagroda ta, według zasad jej przyznawania, przysługuje co 5 lat. Czy wystawiając zaświadczenie o osiągniętym przychodzie, muszę wykazać również kwotę wypłaconej nagrody?

Nie powinna Pani w zaświadczeniu do ZUS o przychodzie za 2009 r. wpisywać kwoty nagrody jubileuszowej, którą pracownik otrzymał w 2009 r.

Jeżeli emeryt/rencista był zatrudniony na podstawie stosunku pracy, w zaświadczeniu o wysokości przychodu za 2009 r. płatnik składek powinien podać kwoty przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyjątkiem tych kwot przychodów, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Kwoty nagrody jubileuszowej wypłacanej nie częściej niż co 5 lat nie wlicza się do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (§ 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Dlatego nie należy jej wykazywać w zaświadczeniu o dochodzie osiągniętym w 2009 r.

Przykładowy wzór zaświadczenia o wysokości przychodu

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Więcej na ten temat przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń