REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedsiębiorcy nie będą już podwójnie karani za ten sam dług składkowy

Subskrybuj nas na Youtube
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Na przedsiębiorcę, który nie wywiązuje się z obowiązku składkowego, ZUS nie będzie mógł nałożyć dodatkowej opłaty do wysokości 100% nieopłaconych składek, jeśli nieopłacenie składek zostało przez sąd uznane za wykroczenie lub przestępstwo, a płatnik został za nie skazany prawomocnym wyrokiem. Taką zmianę wprowadziła nowelizacja przepisów ubezpieczeniowych i karnych, która wchodzi w życie 31 maja 2012 r.


Od 31 maja 2012 r. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie będą mogły zostać dwukrotnie ukarane - przez ZUS i przez sąd - za ten sam czyn, polegający na nieopłaceniu składek ubezpieczeniowych do ZUS.

REKLAMA

REKLAMA


Nowelizacja niekonstytucyjnych przepisów


Sejm uchwalił 10 maja 2012 r. ustawę o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W tym samym dniu Senat przyjął ją bez poprawek. Prezydent podpisał nowelizację 25 maja br. Ustawa ma wejść w życie 31 maja 2012 r.

Nowelizacja przepisów została wymuszona przez wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 listopada 2010 r. (sygn. akt P 29/09, Dz.U. nr 225, poz. 1474). Trybunał Konstytucyjny orzekł w nim, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz Kodeksu karnego, dopuszczające wobec tej samej osoby fizycznej, za ten sam czyn dwa rodzaje sankcji - odpowiedzialność za wykroczenie oraz tzw. opłatę dodatkową - są niezgodne z Konstytucją RP oraz wiążącymi Polskę umowami międzynarodowymi.

REKLAMA

W stanie prawnym obowiązującym do 30 maja br., za nieopłacenie składek ZUS mógł wymierzyć płatnikowi tzw. dodatkową opłatę, w wysokości do 100% nieopłaconych składek (art. 24 ust. 1 ustawy systemowej). Niezależnie od tego, sąd mógł ukarać płatnika karą grzywny w wysokości do 5000 zł (art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy systemowej). Jeżeli natomiast nieopłacenie przez płatnika składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne doprowadziłoby do naruszenia praw pracownika wynikających ze stosunku ubezpieczenia społecznego (np. prawa do pomocy medycznej lub prawa do emerytury bądź renty), płatnik mógł zostać skazany za to przestępstwo nawet na karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 218 § 1 Kodeksu karnego).

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Zamów już dziś!

Komplet dodatków MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń - skuteczna pomoc dla kadr i płac >>


Zmiany w przepisach ubezpieczeniowych


Ustawa z 10 maja br. nie likwiduje żadnego z wymienionych przepisów, ale rozbudowuje je tak, aby uniemożliwić podwójne ukaranie tej samej osoby za ten sam czyn zarówno sankcją administracyjną (opłata dodatkowa), jak i wykroczeniową/karną (grzywna, ograniczenie lub pozbawienie wolności).

Od 31 maja 2012 r. w stosunku do płatnika składek będącego osobą fizyczną, skazanego prawomocnym wyrokiem za nieopłacenie składek lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości, ZUS nie może wymierzyć dodatkowej opłaty za ten sam czyn (art. 24 ust. 1b ustawy systemowej po nowelizacji). W razie wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie, dotyczące nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości, ZUS nie wszczyna przeciwko płatnikowi, będącemu osobą fizyczną, postępowania o wymierzenie dodatkowej opłaty, natomiast postępowanie wszczęte wcześniej ZUS musi zawiesić do dnia zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie (art. 1c ustawy systemowej po nowelizacji).

Natomiast w razie prawomocnego skazania płatnika (osoby fizycznej) za wspomniane przestępstwo lub wykroczenie polegające na nieopłaceniu składek:

• wszczęte postępowanie o wymierzenie dodatkowej opłaty za ten sam czyn ZUS z urzędu umarza,

• jeżeli w sprawie decyzja o nałożeniu opłaty dodatkowej już zapadła, ZUS uchyla ją z urzędu, a pobraną opłatę zwraca niezwłocznie wraz z kwotą odsetek naliczonych od dnia jej pobrania (art. 1d ustawy systemowej po nowelizacji).

 


Okres przejściowy


Do postępowań w sprawie o przestępstwo/wykroczenie oraz o wymierzenie dodatkowej opłaty za nieopłacenie składek (lub opłacenie ich w zaniżonej wysokości) wszczętych i niezakończonych przed 31 maja stosuje się znowelizowane przepisy. Oznacza to, że jeśli 31 maja będzie toczyło się postępowanie sądowe, to ZUS nie rozpocznie procedury mającej na celu wymierzenie płatnikowi opłaty dodatkowej, a jeśli już to zrobił, będzie musiał zawiesić postępowanie w tej sprawie.


WAŻNE!

Jeżeli płatnik został skazany prawomocnie za nieopłacenie składek, ZUS nie może wymierzyć mu opłaty dodatkowej za to samo przewinienie.


Opłata dodatkowa pozostaje


Omawiana nowelizacja nie likwiduje przepisu o dodatkowej opłacie. To oznacza, że ZUS nadal będzie mógł ją nakładać na płatników. Będzie to możliwe tylko wtedy, gdy nie toczy się postępowanie w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie dotyczące nieopłacenia składek lub opłacenia ich w zaniżonej wysokości.

ZUS nakłada opłatę od 1% do 100% długu z tytułu nieopłaconych składek. O zastosowaniu tej sankcji nie decyduje wyłącznie to, na jaką kwotę zalega płatnik. Wpływa na to również zakres i długotrwałość nieprawidłowości, jakich dopuścił się przedsiębiorca. Ocenie podlega także celowość jej wymierzenia oraz kondycja finansowa dłużnika. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie. ZUS sprawdza m.in., czy dłużnik nie „kredytował się” składkami, np. przez systematyczne bądź okresowe regulowanie należności z opóźnieniem, czy firma faworyzowała wybranych wierzycieli (np. gdy płaciła im, mimo że nie musiała tego robić od razu). ZUS kontroluje też, czy płatnik nie podejmował działań pozornych - np. czy złożenie wniosku o ulgę (układ ratalny) nie miało na celu wyłącznie zawieszenia postępowania egzekucyjnego. Ważny jest również okres zaległości w opłacaniu składek.

Większość opłat dodatkowych, jak wynika z danych resortu pracy, jest wymierzana za zaległości od 3 do 7 miesięcy. ZUS rzadziej więc karze tych, którzy nie płacą składek przez okres krótszy - miesiąc czy dwa. Sprawdza, czy płatnik opłaca składki bieżące czy składki preferencyjne (jeśli korzystał z tej ulgi) od obniżonej podstawy wymiaru, a także czy firma płaci składki przynajmniej w części finansowanej przez ubezpieczonych.


Kiedy ZUS wymierza opłatę


Ważna jest również aktywność dłużnika w czasie postępowania. Opłatą dodatkową raczej nie zostaną obciążeni dłużnicy, którzy przedstawią wiarygodne dokumenty potwierdzające, że nie mogli zapłacić składek z przyczyn od siebie niezależnych. Ważne jest, czy dłużnik wykazuje zainteresowanie sprawą po odbiorze zawiadomienia o wszczęciu postępowania dotyczącego wymierzenia dodatkowej opłaty, a także czy współpracuje z ZUS - składa wyjaśnienia o przyczynach powstania zadłużenia, deklaruje jego spłatę i okazuje dokonane wpłaty na poczet zadłużenia w trakcie prowadzonego postępowania.

Taka postawa dłużnika jest ważna również ze względu na fakt, że ułatwia uzyskanie zgody ZUS na podpisanie układu ratalnego. Rozłożenie zadłużenia na raty i terminowe realizowanie postanowień zawartych w układzie ratalnym oznacza, że przedsiębiorca będzie mógł otrzymać zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem składek. To daje dostęp m.in. do kredytów i przetargów publicznych. Zawarcie układu ratalnego zawiesza również egzekucję długu prowadzoną przez ZUS w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji.


Zamów Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń w sklepie INFOR >>


Podstawa prawna:

• ustawa z 10 maja 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (ustawa oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw),

• art. 24, ust. 1, art. 98 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),

• art. 218 § 1 Kodeksu karnego.

Paweł Jakubczak

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

REKLAMA

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

Czy noty księgowe trzeba będzie wystawiać w KSeF od lutego 2026 roku?

Firma nalicza kary umowne za niezgodne z umową użytkowanie wypożyczanego sprzętu. Z uwagi na to, że kary umowne nie podlegają VAT, ich naliczanie dokumentujemy poprzez wystawienie noty księgowej. Czy taki dokument również będziemy musieli wystawiać od 2026 roku z użyciem systemu KSeF?

REKLAMA