Urlop macierzyński 2013 - co się zmieni?

W projekcie nowelizacji Kodeksu pracy MPiPS proponuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, sześć tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego i 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Obowiązujące przepisy dotyczące urlopu macierzyńskiego

Obecnie urlop macierzyński trwa 20 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka lub od 31 do 37 tygodni w przypadku porodu mnogiego (w zależności od liczby dzieci). Co najmniej dwa tygodnie urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu.

Ojciec może skorzystać z urlopu macierzyńskiego, gdy matka zrezygnuje z niego co najmniej po 14 tygodniach po porodzie, a także jeśli matka trafi do szpitala (wtedy ojciec może korzystać z części urlopu odpowiadającej okresowi jej pobytu w szpitalu) lub umrze (wtedy ojcu przysługuje prawo do niewykorzystanej części urlopu).

Matka ma też prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, którego wymiar w tym i przyszłym roku wynosi do 4 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 6 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Korzystanie z tego urlopu można łączyć z pracą u pracodawcy udzielającego go, w wymiarze nie wyższym niż połowa etatu. Zarówno wniosek o udzielenie urlopu, jak i wniosek o podjęcie pracy są dla pracodawcy wiążące, składa się je przynajmniej z siedmiodniowym wyprzedzeniem.

Ojciec może korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego po wykorzystanie urlopu macierzyńskiego przez matkę lub gdy sam korzysta z części urlopu macierzyńskiego.

Przepisy gwarantują mężczyznom również prawo do dwutygodniowego urlopu ojcowskiego w ciągu pierwszego roku życia dziecka; nie może z niego skorzystać matka; jeśli nie wykorzysta go ojciec, urlop przepada.

Podobne uprawnienia mają rodzice adoptujący dziecko.

Urlop rodzicielski i dodatkowy macierzyński

W projekcie nowelizacji Kodeksu pracy MPiPS proponuje wprowadzenie nowej instytucji - urlopu rodzicielskiego oraz zmian w przepisach dotyczących dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Nie będzie natomiast zmian w przepisach dotyczących urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego oraz wychowawczego.

Łączny wymiar urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego wyniesie 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka, natomiast w przypadku porodów mnogich wyniesie od 65 do 71 tygodni, w zależności od liczby dzieci. Urlopy te będą musiały być wykorzystywane bezpośrednio jeden po drugim.

Więcej na temat zmian w urlopach znajdziesz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń
Zamów prenumeratę Monitora Prawa Pracy i Ubezpieczeń >>

Zmiany mają umożliwić rodzicom - w większym niż dotychczas stopniu - dzielenie się dodatkowym urlopem macierzyńskim oraz urlopem rodzicielskim. "Taka regulacja powinna sprzyjać częstszemu podejmowaniu obowiązków związanych z opieką nad małym dzieckiem przez ojca, zgodnie z decyzją obojga rodziców, podejmowaną z uwzględnieniem ich sytuacji rodzinnej, a także zawodowej" - przekonują autorzy projektu.

Dodają, że wydłużenie okresu płatnych urlopów związanych z opieką nad dzieckiem nie służy wydłużeniu nieobecności w pracy matki, ale ma umożliwić rozłożenie w dłuższym okresie obowiązków rodzicielskich na oboje rodziców.

W projekcie proponuje się podwyższenie od 1 września 2013 r. wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego i określić go na poziomie, który miał obowiązywać dopiero od początku 2014 r. (6 lub 8 tygodni) oraz przyznanie obojgu rodzicom prawo do korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego na równych prawach. Zachowana ma zostać dotychczasowa zasada, zgodnie z którą, jeżeli oboje rodzicie są zatrudnieni, w tym samym czasie z urlopu może korzystać tylko jedno z nich.