REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można zaliczyć do kosztów kary umowne, odsetki, odszkodowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Bobrowski
inFakt
inFakt to firma oferująca nowoczesne usługi księgowe i fakturowe
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Konieczność zapłaty kary umownej lub odszkodowania, obowiązek uiszczenia odsetek od zaległych zobowiązań czy przepadek wpłaconego zadatku lub kaucji – to dodatkowe, związane z ryzykiem gospodarczym wydatki firmowe, z którymi muszą mierzyć się przedsiębiorcy. Warto wiedzieć, że niektóre z nich można zaliczyć do kosztów podatkowych i dzięki temu zmniejszyć obciążenie finansowe.

REKLAMA

REKLAMA


Kary umowne, odszkodowania, odsetki. Kiedy można je wpisać w koszty?


Niewywiązanie się z postanowień zawartej z kontrahentem umowy może wiązać się z koniecznością zapłaty przez przedsiębiorcę kary umownej lub odszkodowania. Konieczność zapłaty kary umownej powstaje wtedy, gdy strony ustaliły taki warunek w umowie. Nieco inaczej jest w przypadku odszkodowania. Konieczność jego zapłaty wynika z przepisów prawa, np. zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, jeżeli jedna strona odstępuje od umowy (zrywa umowę), to druga strona może wystąpić do sądu o odszkodowanie.

Na gruncie podatkowym istotne jest, z jakiego tytułu została zapłacona kara umowna lub odszkodowanie, gdyż od tego zależy, czy wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodu. Przede wszystkim, zapłatę kary musi dać się powiązać z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem (zabezpieczeniem) jego źródła. W przypadku kar jest to możliwe, przy czym zależy to od konkretnych okoliczności związanych z ich poniesieniem.

REKLAMA

Kredyt na wypłatę dywidendy nie jest kosztem

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby kara rozliczona w kosztach nie została zakwestionowana podczas kontroli podatkowej, muszą zostać spełnione pewne kryteria. Rozliczone wydatki związane z karami:

- powinny być wynikiem racjonalnego i celowego działania przedsiębiorcy, a nie skutkiem zaniedbań, czy nierzetelnego działania;

- muszą mieć charakter definitywny (wartość wydatku nigdy nie zostanie przedsiębiorcy zwrócona);

- pozostają w związku z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą lub zostały poniesione w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów albo mogą mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów;

- są odpowiednio udokumentowane;

- nie zostały wyraźnie wyłączone z kosztów podatkowych przez przepisy prawa.

Oczywiście, w toku prowadzenia firmy jak najbardziej pojawiają się kary spełniające te kryteria. Do przykładów zaliczają się:

- odszkodowanie lub kara umowna za rozwiązanie lub odstąpienie od umowy, jeżeli jest to działanie racjonalne i uzasadnione interesem ekonomicznym firmy (np. odstąpienie od umowy jest bardziej opłacalne finansowo ze względu na spadek popytu na towar, podwyżkę cen, wzrost kosztów, itp.);

- kara umowna za zerwanie umowy leasingowej, której kontynuacja byłaby dla przedsiębiorcy niekorzystna ekonomicznie;

- kara umowna za dostawę towaru niezgodną z treścią zamówienia;

- kara umowna z tytułu wcześniejszego zerwania umowy najmu;

- kara umowna za nieprzekazanie przez przedsiębiorcę drugiej stronie umowy określonych informacji lub dokumentów.

Czy obiad z kontrahentem można zaliczyć do kosztów

Oczywiście, nie każda kara może stanowić koszt. Można więc wymienić takie kary i odszkodowania, których zapłata na pewno nie stanowi kosztów. Są to m.in. kary umowne i odszkodowania z tytułu:

- wad dostarczonych towarów lub wykonanych robót czy usług (np. roboty budowlane nie zostały wykonane zgodnie z umową i przyjętymi standardami);

- zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad;

- zwłoki w usunięciu wad towarów, robót i usług.

Oczywiście należy założyć, że w razie kontroli urzędnicy szczegółowo przeanalizują związek zapłaty danej kary z przychodami firmy lub ich ewentualnym zabezpieczeniem, więc należy co do tego zachować ostrożność dokonując rozliczeń.


Odsetki i kary administracyjne nie mogą stanowić kosztów


Oprócz kar wynikających z umów na linii firma-firma, w toku prowadzenia działalności przedsiębiorcę może spotkać szereg kar ze strony państwa. Czy ich zapłata może zostać ujęta wśród kosztów uzyskania przychodów?

Pod tym względem niestety nie można liczyć na pobłażliwość państwa. Zgodnie z przepisami, kosztów uzyskania przychodu nie stanowią odsetki podatkowe od nieuregulowanych w terminie:

- składek ZUS;

- zobowiązań podatkowych;

- ceł;

- opłat za korzystanie ze środowiska;

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Praw

- opłat za rekultywację gruntów.

Kosztem podatkowym nie są również nakładane na przedsiębiorców:

- grzywny i mandaty wymierzone w postępowaniu karnym, karnoskarbowym lub administracyjnym (w tym np. mandat drogowy);

- koszty związane z prowadzoną egzekucją komorniczą (w tym m.in. koszty sądowe; koszty przejazdów do sądu strony lub pełnomocnika; opłata stosunkowa pobierana przez komornika w wysokości 15% wartości wyegzekwowanych należności);

- kary nakładane za nieprzestrzeganie przepisów w zakresie ochrony środowiska;

- dodatkowe opłaty produktowe wymierzone w związku z nieprzestrzeganiem obowiązków w zakresie odzysku i recyklingu odpadów;

- dodatkowe opłaty produktowe za wprowadzenie do obrotu sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz baterii i akumulatorów przenośnych bez uiszczenia stosownej opłaty;

- kary nakładane za nieprzestrzeganie przepisów BHP przez Państwową Inspekcję Pracy;

- opłaty, które zgodnie z przepisami o cenach podlegają wpłacie do budżetu państwa;

- kwoty dodatkowych opłat wymierzone przez ZUS;

- inne opłaty sankcyjne, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wpłacie do budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.


Uwaga:

Inaczej niż w przypadku odsetek za zaległości podatkowe, odsetki karne naliczone w związku z opóźnieniami w płatnościach wynikających z umów z kontrahentami (np. zwłoka w zapłacie za zamówione towary czy zakupiony sprzęt) można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, ale tylko w sytuacji gdy zostały one faktycznie zapłacone. Odsetki naliczone, ale niezapłacone lub umorzone nie stanowią już kosztu podatkowego.

Korekta kosztów nabycia materiałów


Utracone wadium, zadatek, zaliczka


Zawierając umowy z kontrahentami, przedsiębiorcy często zabezpieczają swoje interesy, uzależniając zawarcie kontraktu od wpłaty zaliczki lub zadatku. Zerwanie lub niewywiązanie się z postanowień umownych wiąże się wówczas z utratą dokonanej przedpłaty. Podobne zabezpieczenia są przewidziane w postępowaniach przetargowych - w wielu przypadkach przedsiębiorca, który chce wziąć udział w przetargu musi wpłacić wadium, czyli innymi słowy kaucję. Jeżeli następnie przedsiębiorca wygra przetarg, ale odmówi podpisania umowy lub nie dopełni stosownych formalności, wpłacone wadium może przepaść.

Na gruncie podatkowym powstaje pytanie czy takie wydatki, jak zadatek, zaliczka czy wadium, które z założenia mają charakter zwrotny, ale w określonych przypadkach jednak przepadają, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Niestety, z przepisów ustawy o podatku dochodowym jednoznacznie wynika, że wydatki powstałe w wyniku straty dokonanych przedpłat (zaliczek, zadatków) w związku z niewykonaniem umowy, nie stanowią kosztu podatkowego. Co do wadium, w 2013 r. wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, również wykluczając ten wydatek z katalogu kosztów podatkowych.

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy pracodawca może obowiązkowo wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy? Przepisy, orzeczenia sądów i stanowisko PIP

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA