Kiedy wydatki na spotkania biznesowe mogą być kosztem

Koszty uzyskania przychodu

Kosztami uzyskania przychodów w świetle przepisów podatkowych są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w ustawie jako kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodu, za które uważa się m. in. koszty reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Zaznaczyć przy tym należy, iż katalog tzw. NKUPów nie zawiera wydatków przeznaczonych na reklamę. Zatem aby wydatek poniesiony z tytułu zaproszenia kontrahenta na obiad lub inny poczęstunek mógł być uznany za koszt podatkowy, kluczowe jest rozstrzygniecie, czy spełnia on przesłanki uznania go za wydatek reprezentacyjny.

Kredyt na wypłatę dywidendy nie jest kosztem

Reklama i reprezentacja

Pomimo iż są to bardzo istotne pojęcia w podatku CIT, w żadnym akcie podatkowym nie znajduje się ich legalna definicja. I w tym tkwi główna przyczyna często kwestionowanego przez organy podatkowe uznania przez podatnika wydatku na obiad z klientem za koszt.

Stąd też pod koniec 2012 roku sprawą tą zajął się Prokurator Generalny, który wystąpił z wnioskiem do Naczelnego Sądu Administracyjnego o podjęcie uchwały, mającej rozstrzygnąć zagadnienie prawne: „Czy w myśl art. 23 ust. 1 pkt 23 w związku z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów reprezentacji należą wydatki poniesione na nabycie usług gastronomicznych, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholi jedynie wówczas, gdy nie noszą one cech „okazałości”, „wystawności” lub „wytworności”, a jednocześnie nie przekraczają wydatków zwyczajowo przyjętych w obecnych realiach życia gospodarczego”.

Kiedy można zaliczyć do kosztów kary umowne, odsetki, odszkodowania

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

NSA jednak - wbrew ogólnym oczekiwaniom - nie podjął ostatecznie uchwały, a jedynie wyrok z dnia 17 czerwca 2013 r. w rozszerzonym składzie 7 sędziów (Sygn. II FSK 702/11).

Argumenty i kontrargumenty

Przed wydaniem wyroku podatnicy często podejmowali się argumentów, iż zaproszenie klienta do restauracji nie miało na celu okazanie swojej wytworności i okazałości, ale omówienie spraw związanych bezpośrednio z prowadzonym biznesem lub po prostu podpisanie kontraktu. Obiad stanowił natomiast jedynie uzupełnienie (dopełnienie) głównego przeznaczenia spotkania.

Z drugiej strony organy podatkowe pojęcie „reprezentacji” rozumowały znacznie szerzej, często uznając za nią wszystkie wydatki gastronomiczne.

Wcześniejsze wyroki w przeważającej części opowiadały się za uznaniem zakupu usług gastronomicznych podawanych i świadczonych w trakcie spotkań z kontrahentami, bez względu na miejsce zakupu tych usług, za koszty reprezentacji, a więc koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów (por. wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2012 r., sygn. akt II FSK 2571/10 i II FSK 2772/10; z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2341/10; z dnia 27 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1978/10; z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2101/10; publik. CBOSA).

Korekta kosztów nabycia materiałów

Indywidualność

Pomimo iż wyrok NSA z 2013 roku przemawia na korzyść podatników, pamiętać należy, iż jest on jedynie pomocny (a nie wiążący) w rozstrzyganiu indywidualnych sporów. Nie mówi bowiem wprost, czym jest reprezentacja - Sąd nakazuje rozpatrywanie każdej sprawy jednostkowo.

Etymologia wyrazu „reprezentacja”

Wyraz "reprezentacja" pochodzi od łacińskiego "repraesentatio" oznaczającego wizerunek. Oznacza to, że "reprezentacja" w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym stanowi działanie w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów.

A zatem uznać można, iż reprezentacją jest przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych klientów w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia.

Czy obiad z kontrahentem można zaliczyć do kosztów

Kryterium celu

NSA w wyroku stwierdza, iż „za kierunkowe kryterium wykładni art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. przyjąć trzeba kryterium celu poniesionego kosztu. Wiąże się ono z zamiarem działania podatnika zdeterminowanym na osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie ich źródła, tym samym z istnieniem związku przyczynowego, który wyraża się we wpływie (bezpośrednim lub pośrednim) ponoszonego kosztu na powstanie lub zwiększenie osiąganego przychodu lub we wpływie na zachowanie (np. również w stanie polegającym na wyeliminowaniu, czy też ograniczeniu generowania strat pomniejszających przychód) albo zabezpieczenie jego źródła.”

Dla podatnika oznacza to, że bardzo ważne jest, aby kwalifikując dany wydatek jako KUP lub NKUP, dokonywał analizy z perspektywy związku tego wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz wiedzy o związkach przyczynowych. Sprowadza się to do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy dany wydatek może obiektywnie przyczynić się do realizacji pożądanego celu, jakim zgodnie z prawem podatkowym jest:

- osiągnięcie przychodu lub

- zachowanie przychodu albo

- zabezpieczenie źródła przychodu.

Powyższe nie jest jednak równoznaczne z tym, że  cel ten musi zostać osiągnięty.

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Praw

Katalog „wyłączeniowy”

Prof. B. Gruszczyński (B. Gruszczyński, Cel osiągnięcia przychodów, Glosa z 2003 roku) stoi na stanowisku, iż ustawowy katalog NKUPów zawiera nie tylko wyłączenia, ale niektóre jego punkty stanowią niezależną od art. 15 ust. 1 (tj. definicji KUP) pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do KUP. A zatem dokonując klasyfikacji wydatku jako kosztu należy mieć również na uwadze, że każdy wchodzący w rachubę jako koszt podatkowy wydatek powinien przejść "test" spełnienia definicji KUP pod kątem pozostawania w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Związek przyczynowy

NSA stwierdza, iż „podane przez spółkę wydatki związane z poczęstunkiem dla osób będących klientami, muszą być uznane za koszt uzyskania przychodów, nie ulega bowiem wątpliwości, że stworzenie właściwego klimatu dla prowadzonej działalności rodzi skutek w postaci zwiększenia przychodu. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego pomiędzy poniesionym wydatkiem polegającym na poczęstunku (zarówno dostarczonym w firmie, jak i poza jej siedzibą), a osiągniętym przychodem zachodzi związek przyczynowy.”

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo

Sławomir Ekman