Leasingodawca może stracić preferencje podatkowe

Obowiązek zapłaty tzw. czynszu inicjalnego jest powszechnie spotykany w transakcjach leasingowych. Dotychczas nie budził wątpliwości fakt, że opłata wstępna, jako koszt pośredni związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, może być rozpoznawana podatkowo w momencie jej poniesienia.

Zgodnie ze stanowiskiem ministra finansów (pismo z 29 czerwca 2007 r. nr MB8/512/2007) opłata wstępna powinna być zaliczona do kosztów podatkowych proporcjonalnie do długości trwania umowy leasingu. Koszty pośrednie są potrącalne w dacie ich poniesienia; jeżeli jednak dotyczą one okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią one koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Opłata wstępna jest wliczana do sumy opłat leasingowych, które rozpoznawane są podatkowo w momencie poniesienia jako koszt pośredni działalności gospodarczej. Nie ma zatem żadnych racjonalnych powodów, aby pierwszą opłatę leasingową (opłatę wstępną) traktować w sposób szczególny poprzez przyporządkowanie jej do całego okresu trwania umowy.

Jeżeli być konsekwentnym, to logikę ministra finansów należałoby również stosować do rozpoznawania przychodów podatkowych po stronie leasingodawcy. Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, przy czym przychód ten nie może być rozpoznawany rzadziej niż raz w roku. W konsekwencji, należałoby przyjąć, że skoro opłata wstępna dotyczy całej umowy leasingu, należy ją rozłożyć w czasie i zakwalifikować do przychodów podatkowych proporcjonalnie w ostatnim dniu każdego okresu rozliczeniowego umowy.

W czasie trwania umowy leasingu może dojść do zmian podmiotowych, np. po stronie leasingobiorcy. Dzieje się tak np. w sytuacjach, gdy dotychczasowy leasingobiorca przenosi na podmiot trzeci prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu.

Zgodnie z najnowszym stanowiskiem organów podatkowych, w tym warszawskiej Izby Skarbowej (interpretacja z 14 maja 2007, nr 1401/BP-I/4210-27/07/KST), „fakt, iż kodeks cywilny w przypadku umowy leasingu dopuszcza możliwość przejęcia przez nowego korzystającego wszystkich praw i obowiązków poprzedniego korzystającego bez rozwiązywania umowy leasingowej, nie oznacza, iż dokonana cesja będzie miała analogiczne skutki na gruncie prawa podatkowego. Przystąpienie do umowy leasingu nowego korzystającego oznacza, iż w pełni uzasadniona staje się konieczność zbadania, czy na dzień cesji umowa ta stanowi dla tego podmiotu podatkową umowę leasingową. Nie można mówić o kontynuacji podatkowej umowy leasingowej w sytuacji, gdy korzystającym został nowy podatnik i przystępuje on do umowy, której okres obowiązywania jest już krótszy niż w momencie podpisywania jej przez pierwszego korzystającego”.