Faktoring - na czym polega i jak go rozliczać

Spółki, sprzedając towary czy usługi, udzielają swoim kontrahentom kredytu kupieckiego. W ten sposób w pewnym sensie finansują działalność odbiorców, narażając się przy tym na straty, ponieważ wydłużony termin płatności, nawet jeżeli odbiorca terminowo reguluje swoje zobowiązania, może zagrażać zachowaniu płynności finansowej.

Faktoring może być więc wykorzystywany do rozwiązywania problemów z przepływem gotówki i jest alternatywą dla kredytu obrotowego. Niestety, również i to źródło finansowania jest obciążone dodatkowymi kosztami w postaci odsetek i prowizji.

Faktoring może występować pod trzema postaciami. W zależności od rodzaju spisanej umowy ryzyko związane z nieściągalnością należności ponosi faktorant, faktor lub obie strony jednocześnie. Rodzaj faktoringu określony jest w umowie zawartej między dostawcą (faktorantem) a faktorem - kupującym należność. Faktorant, w zamian za przejęcie wierzytelności przez faktora, ponosi opłaty w postaci prowizji, dyskonta i dodatkowe określone w umowie.

Tabela. Rodzaje faktoringu

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Nie można zawierać umowy faktoringu, jeżeli dłużnik zastrzegł w umowie z dostawcą, że wierzytelność nie może być zbywana osobie trzeciej.

Kwota uzyskana ze sprzedaży wierzytelności jest ewidencjonowana na koncie „Przychody finansowe”. Wartość zbywanej wierzytelności oraz poniesione koszty związane z jej sprzedażą stanowią koszty finansowe. Jeżeli zbywana należność była objęta odpisem aktualizującym, to w momencie sprzedaży odpis należy wyksięgować, przenosząc jego wartość na konto „Pozostałe przychody operacyjne”.

UWAGA

Przedmiotem obrotu mogą być wierzytelności nieprzedawnione.

Przykład 1

Spółka posiada należność w kwocie 30 000 zł, na którą utworzono odpis aktualizujący w pełnej wysokości. Po pewnym czasie podjęto decyzję o sprzedaży tej wierzytelności. Podpisano umowę faktoringową, z której wynika, że ryzyko związane z nieściągalnością wierzytelności ponosi faktor (faktoring pełny). Wynagrodzenie faktora (prowizja, dyskonto) wynosi 1500 zł netto, VAT - 330 zł. Faktor przelewa na konto faktoranta wartość wierzytelności po potrąceniu kosztów wynagrodzenia.

Ewidencja księgowa

1. Przejęcie wierzytelności przez faktora - sprzedaż:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 30 000

Ma „Przychody finansowe” 30 000

2. Ujęcie wartości nominalnej wierzytelności w koszty: