REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak postąpić, gdy spóźnimy się z deklaracją

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziekan-Arasimowicz Agnieszka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Może się zdarzyć, że pomimo istnienia obowiązku złożenia deklaracji podatkowej, zapomnimy ją złożyć z powodu zwykłego przeoczenia. Co nam wówczas grozi?

 

 

Złożenie deklaracji po terminie spowoduje automatycznie wszczęcie postępowania karnego skarbowego. Aby uchronić się przed k.k.s., wraz ze spóźnioną deklaracją należy złożyć tzw. czynny żal. Jeżeli w trakcie postępowania karnego skarbowego podatnikowi zostanie przypisana wina umyślna, to oskarżyciel skarbowy nałoży na niego karę z k.k.s. W przypadku spóźnionej deklaracji, gdy termin jej złożenia wynika z przepisów, dość łatwo jest podatnikowi przypisać winę umyślną. Podatnik powinien więc znać terminy składania deklaracji podatkowych wynikające z obowiązujących przepisów.

Niezłożenie w terminie deklaracji podatkowej jest kwalifikowane jako wykroczenie skarbowe zgodnie z art. 54 § 1 i art. 56 § 4 k.k.s.:

Zgodnie z art. 54 § 1 k.k.s. podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Art. 56 § 4 stanowi, iż karze grzywny za wykroczenie skarbowe podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia.

W 2008 r. za spóźnioną deklarację w postępowaniu mandatowym podatnika można ukarać mandatem do wysokości 2252 zł. W postępowaniu karnym skarbowym za wykroczenie skarbowe organ podatkowy może nałożyć grzywnę kwotową od 112,60 zł do 22 520 zł. Przestępstwa skarbowe są zagrożone karą grzywny określoną w stawkach dziennych. W 2008 r. stawka dzienna może być ustalona na kwotę od 37,54 zł do 450 400 zł.

Warunki składania czynnego żalu

Podatnik może w prosty sposób uniknąć postępowania przed oskarżycielem skarbowym i uwolnić się od odpowiedzialności z k.k.s. Wystarczy, że do „spóźnionej” deklaracji dołączy pismo określane mianem czynnego żalu, a w przepisach nazywane „zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego”.

WAŻNE!

Złożenie czynnego żalu pozwala uniknąć kary osobie, która popełniła przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Warunkiem jest, aby:

l o swoim czynie zawiadomiła organ ścigania,

l ujawniła istotne okoliczności czynu zabronionego,

l ujawniła osoby współdziałające w popełnieniu czynu zabronionego.

Taką możliwość „samodenuncjacji” przewiduje art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (k.k.s.). Zgodnie z tym przepisem:

Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego (czynny żal) można złożyć do wszystkich organów powołanych do ścigania przestępstw i wykroczeń skarbowych. Są to m.in.: urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej, urząd celny - czyli organy, które są odpowiedzialne za egzekwowanie podatków.

Zawiadomienie powinno być złożone na piśmie lub ustnie do protokołu. W praktyce ustnie do protokołu można złożyć takie zawiadomienie wtedy, gdy postępowanie karne skarbowe zostanie już wszczęte. Zdarza się jednak, że oskarżyciel skarbowy nie przyjmuje wtedy oświadczenia, twierdząc, że ma już pełną wiedzę o popełnionym czynie zabronionym. Składanie czynnego żalu, gdy organ podatkowy ma już wszelkie informacje niezbędne do ukarania sprawcy, jest nieskuteczne. Dlatego warto złożyć pisemnie czynny żal jeszcze przed wszczęciem postępowania skarbowego.

Pisemne zawiadomienie powinno zawierać dane identyfikujące sprawcę czynu. W treści powinno być zawarte wskazanie, że sprawca dopuścił się przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Należy podać wszystkie znane sprawcy okoliczności, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a które - według wiedzy sprawcy - nie były znane organowi ścigania. W szczególności należy wyjaśnić okoliczności i przyczyny niezłożenia deklaracji w terminie oraz wskazać wszystkie osoby, które potencjalnie mogą ponosić odpowiedzialność za zbyt późne złożenie deklaracji i nieuiszczenie należnego podatku. Nie zaszkodzi również dodać, że składający czynny żal dołoży wszelkich starań, aby podobna sytuacja nie powtórzyła się w przyszłości.

Należy zauważyć, że przepisy nie wymagają, aby podatnik w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego (czynnym żalu) wykazał całkowity brak swojej winy. Ważne jest, aby podał wszystkie istotne okoliczności czynu zabronionego.

Przykładowe wzory zawiadomień o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego zostały zamieszczone w dalszej części.

Czynny żal należy złożyć, zanim o opóźnieniu dowie się urząd

Należy podkreślić, że zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego (tu: wykroczenia skarbowego) będzie bezskuteczne, jeśli zostanie złożone organowi ścigania (np. urzędowi skarbowemu) w czasie, w którym ten organ będzie już w posiadaniu wiarygodnej informacji o popełnieniu wykroczenia lub przestępstwa przez sprawcę. Będzie tak np., gdy wyślemy najpierw spóźnioną deklarację, a dopiero kilka dni później czynny żal. Czynny żal będzie nieskuteczny również, gdy zawiadomienie zostanie złożone po rozpoczęciu przez ten organ czynności służbowej zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego (np. czynności przeszukania, czynności sprawdzającej, kontroli podatkowej), chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

O skuteczności zawiadomienia można mówić zatem tylko wtedy, gdy przed złożeniem zawiadomienia urząd skarbowy nie miał jeszcze wyraźnie udokumentowanej wiadomości o popełnieniu wykroczenia. Zdarza się, że organ podatkowy twierdzi, iż o spóźnieniu podatnika wiedział z systemu komputerowego Poltax i w związku z tym czynny żal jest nieskuteczny. Należy podkreślić, że informacja z systemu Poltax nie jest jeszcze wiarygodną informacją o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Dlatego podatnik, przeciwko któremu nie wszczęto jeszcze postępowania skarbowego, składając deklarację podatkową po terminie, ma prawo skutecznie skorzystać z czynnego żalu.

Ponadto, aby uznać złożenie zawiadomienia za bezskuteczne, organ podatkowy powinien udowodnić, że przy popełnieniu wykroczenia skarbowego sprawca czynu (spóźnialski podatnik) działał umyślnie. Jeśli spóźnienie ze złożeniem deklaracji jest następstwem zaniedbania (przeoczenia) podatnika, a nie celowego działania - podatnik uniknie odpowiedzialności karnej skarbowej. Dlatego też często, mimo braku takiego obowiązku ustawowego, w zawiadomieniu (czynnym żalu) podatnicy wskazują na okoliczności wyłączające ich winę umyślną (por. przykładowy wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego nr 2). Wtedy, nawet gdy organ podatkowy uzna czynny żal za bezskuteczny, podatnik uniknie odpowiedzialności karnej skarbowej, ponieważ spóźnienie nastąpiło bez jego winy.

Składając spóźnioną deklarację i czynny żal, nie zapomnij zapłacić podatku

Należy dodać, że z instytucji czynnego żalu może skutecznie skorzystać sprawca czynu zabronionego, który nie tylko zawiadomił organ ścigania o popełnieniu czynu zabronionego, ale także uregulował uszczuploną tym czynem należność publicznoprawną wraz z odsetkami za zwłokę (podatek).

Aby uniknąć płacenia wysokich odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, należy dokonać zapłaty jak najszybciej. Może to nastąpić później - w terminie wyznaczonym przez organ - ale tylko w przypadku, gdy zostało już wszczęte wobec podatnika postępowanie w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, a podatnik sam dobrowolnie nie dokonał zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.

Nie każdy może skorzystać z czynnego żalu

Nie wszyscy mają możliwość złożenia czynnego żalu i pozostać bezkarnymi. Zgodnie z art. 16 § 6 k.k.s. czynnego żalu nie stosuje się do sprawcy, który:

- kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,

- wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,

- zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego bądź taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku,

- nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

- art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 112, poz. 766


Agnieszka Dziekan-Arasimowicz

konsultant podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA