REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Transakcje zawierane między podmiotami powiązanymi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Gawrońska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Na podmiotach uznanych za powiązane ciążą dodatkowe obowiązki nałożone przez ustawy podatkowe. Wiążą się one ze sporządzeniem odpowiedniej dokumentacji, której brak może grozić oszacowaniem dochodu w wyższej wysokości.

Ustawa o rachunkowości określa jednostki powiązane jako grupę jednostek obejmującą jednostkę dominującą lub znaczącego inwestora, jednostki zależne, współzależne i stowarzyszone.

REKLAMA

Autopromocja

Efektem uznania jednostek za powiązane w myśl przepisów rachunkowych jest konieczność sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Zupełnie inny cel ma uznanie jednostek powiązanych przez prawo podatkowe. Przepisy podatkowe zobowiązują jednostki powiązane do sporządzania dokumentacji w zakresie cen transferowych, której celem jest wykazanie, że transakcje zawierane są na warunkach rynkowych.

Kiedy jednostki można uznać za powiązane

Powiązania kapitałowe między dwoma spółkami zachodzą wtedy, gdy jedna spółka:

•  zarządza drugą spółką, tj. ma możliwość wywierania bezpośredniego wpływu na decyzje podejmowane w danym podmiocie,

•  kontroluje drugą spółkę, tj. ma możliwość wywierania pośredniego wpływu na decyzje podejmowane w danym podmiocie,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

•  posiada udział w kapitale drugiej spółki, tj. ma możliwość wywierania bezpośredniego lub pośredniego wpływu na decyzje podejmowane w danym podmiocie.

O powstaniu powiązań między jednostkami mówimy wtedy, gdy dana jednostka posiada, bezpośrednio lub pośrednio, w kapitale innej jednostki udział nie mniejszy niż 5%.

Określając wielkość udziału pośredniego, jaki podmiot posiada w kapitale innego podmiotu, przyjmuje się zasadę, że jeżeli jeden podmiot posiada w kapitale drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale tego innego podmiotu w takiej samej wysokości. Jeżeli wartości te są różne, za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się wartość niższą.

Powiązania między podmiotami mogą zachodzić zarówno w obszarze krajowym, jak i zagranicznym.

Dwa podmioty krajowe można uznać za powiązane, jeżeli jeden z nich bierze udział, ezpośrednio lub pośrednio: w zarządzaniu drugim podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego (co najmniej 5%), albo te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

W przypadku podmiotów krajowych zasady te stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo powiązań majątkowych zachodzących między podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w nich funkcje zarządzające, kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Tabela. Powiązania zagraniczne

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kiedy należy sporządzać dokumentację dla jednostek powiązanych

Jednostki sporządzają dokumentację w zakresie cen transferowych w przypadku:

•  dokonywania transakcji z podmiotami powiązanymi krajowymi,

•  dokonywania transakcji z podmiotami zagranicznymi oraz

•  gdy w związku z transakcjami zapłata wynikających z nich należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium bądź w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Obowiązek sporządzenia tego rodzaju dokumentacji obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

•  100 000 euro - jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału zakładowego,

•  30 000 euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych,

•  20 000 euro - w przypadku zawierania transakcji z podmiotami z krajów lub terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową,

•  50 000 euro - w pozostałych przypadkach.

Wyrażone w euro wielkości należy przeliczać na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, w którym została zawarta transakcja objęta obowiązkiem sporządzenia dokumentacji.

Przez słowo „transakcja” zgodnie z pismem Ministra Finansów z 21 lutego 2001 r., nr PB4/AK-060-1192-46/01, należy rozumieć umowę lub umowy zawarte z tym samym partnerem lub tymi samymi partnerami, przedmiotem której lub których jest dobro lub dobra, a także usługi, jeżeliobjęte są jedną ceną.Oznacza to, że transakcją może być np. umowa nabycia lub sprzedaży jednego dobra, umowa sprzedaży szeregu dóbr lub wykonania szeregu usług, dla których określono łączną cenę, wieloletnia umowa dostawy za określoną cenę danego dobra lub szeregu dóbr bądź usług itp.

Należy pamiętać, że ustalając, czy został przekroczony próg, od którego spółka jest zobowiązana do sporządzania dokumentacji, trzeba uwzględniać zarówno zakupy, jak i sprzedaż na rzecz danego kontrahenta. Jeżeli limit zostanie przekroczony, należy przygotować dokumentację zarówno do sprzedaży dokonywanej na rzecz podmiotu powiązanego, jak i do transakcji zakupów dokonywanych od tego kontrahenta.

Przepisy ustaw podatkowych nie podają formy, w jakiej ma być przygotowana dokumentacja, określają jednak jej zakres.

Dokumentacja podatkowa powinna obejmować:

•  określenie funkcji, jakie pełnić będą podmioty uczestniczące w transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),

•  określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,

•  metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,

•  określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach - w przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez podmiot,

•  wskazanie innych czynników - w przypadku gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione zostały te inne czynniki,

•  określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń - w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

 

Dokumentację należy sporządzać na bieżąco, ponieważ organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej może zażądać jej przedłożenia w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia żądania. Jest to bardzo ważne, ponieważ w razie braku dokumentacji organy podatkowe mogą określić dochód w wyższej wysokości (stratę w niższej wysokości) niż ten zadeklarowany w związku z transakcjami między podmiotami powiązanymi. W takiej sytuacji organy skarbowe określą podatek od różnicy między dochodem zadeklarowanym przez spółkę a określonym przez te organy z zastosowaniem stawki w wysokości 50%.

W przypadku gdy zostaną ustalone transakcje lub narzucone warunki różne od tych, które ustaliłyby między sobą niezależne jednostki, a w wyniku tego jednostka nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, których należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały, wówczas dochody tej jednostki oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań. Określane są one w drodze oszacowania z zastosowaniem metod:

•  porównywalnej ceny niekontrolowanej,

•  ceny odprzedaży,

•  rozsądnej marży, czyli „koszt plus”,

•  zysku transakcyjnego.

Przykład 1

Polska spółka „Ann” jest:

•  akcjonariuszem duńskiej spółki „Dana”, w której posiada 20% akcji, oraz

•  udziałowcem niemieckiej spółki „Nemo”, w której posiada 3% udziałów.

Rozwiązanie:

Spółka „Ann” uznaje, zgodnie z przepisami podatkowymi, spółkę „Dana” za swój podmiot powiązany, a spółkę „Nemo” za podmiot niepowiązany, ponieważ posiada bezpośrednio udział w kapitale spółki „Nemo” mniejszy niż 5%.

Przykład 2

Polska spółka „Ann” jest udziałowcem niemieckiej spółki „Nemo”, w której posiada 30% udziałów, natomiast niemiecka spółka „Nemo” posiada 15% udziałów w kapitale duńskiej spółki „Dana”.

Rozwiązanie:

Polska spółka „Ann” jest powiązana ze spółką „Nemo” i spółką „Dana”, ponieważ posiada w kapitale spółki „Dana” udział pośredni wynoszący 15%.

Przy określaniu wielkości udziału pośredniego, jaki polska spółka „Ann” posiada w kapitale duńskiej spółki „Dana”, przyjmuje się zasadę, że jeżeli polska spółka „Ann” posiada udziały w kapitale niemieckiej spółki „Nemo” w wysokości 30%, a niemiecka spółka „Nemo” posiada 15% udziałów w kapitale duńskiej spółki „Dana”, to ze względu na różne wartości udziałów za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się wartość niższą, czyli 15%.

Przykład 3

Jan Kowalski zasiada w zarządzie polskiej spółki „Ann”, a jego syn Maciej Kowalski jest członkiem rady nadzorczej polskiej spółki „Bart”.

Rozwiązanie:

Polska spółka „Ann” w związku z powiązaniami o charakterze rodzinnym może być uznana za jednostkę powiązaną z polską spółką „Bart”, ponieważ za krajowe podmioty powiązane uznaje się takie jednostki, w których między osobami pełniącymi w nich funkcje zarządzające, kontrolne albo nadzorcze występują powiązania o charakterze rodzinnym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy.

Przykład 4

Jan Kowalski zasiada w zarządzie polskiej spółki „Ann” i jednocześnie jest członkiem rady nadzorczej polskiej spółki „Bart”.

Rozwiązanie:

Polska spółka „Ann” może być uznana za jednostkę powiązaną z polską spółką „Bart” w związku z tym, że ta sama osoba jest w obu jednostkach, łącząc funkcje zarządzające, kontrolne albo nadzorcze.

Przykład 5

Polska spółka „Ann” posiada 3% udziałów w kapitale niemieckiej spółki „Nemo”, natomiast niemiecka spółka „Nemo” posiada 20% udziałów w kapitale duńskiej spółki „Dana”.

Rozwiązanie:

Polska spółka „Ann” nie jest powiązana ani ze spółką „Nemo”, ani ze spółką „Dana”, ponieważ w każdej z nich posiada udział tylko w wysokości 3%:

•  bezpośredni - w spółce „Nemo”,

•  pośredni - w spółce „Dana”.

Przykład 6

Jan Kowalski zasiada w zarządzie polskiej spółki „Ann”, a jego syn Karol Kowalski jest członkiem rady nadzorczej duńskiej spółki „Dana”.

Rozwiązanie:

Polska spółka „Ann” mimo powiązań o charakterze rodzinnym nie jest uznana za jednostkę powiązaną z duńską spółką „Dana”, ponieważ powiązania rodzinne między podmiotem krajowym i zagranicznym nie mają znaczenia. Powiązania o charakterze rodzinnym między osobami pełniącymi funkcje w podmiotach gospodarczych są istotne tylko w przypadku podmiotów krajowych.

•  art. 3 ust. 1 pkt 37-43 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 144, poz. 900

•  art. 9a, art. 11, art. 19 ust. 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888

Joanna Gawrońska

biegły rewident

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT to nie jest deregulacja gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

W 2025 r. można przekazać 1,5% podatku rolnego na rzecz dwóch uprawnionych podmiotów

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

PIT 2025: 15 najczęstszych błędów w rocznym zeznaniu podatkowym. Bądź mądry przed szkodą!

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA

7 skutków spadających stóp procentowych. Już w maju 2025 r. RPP zacznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy można?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF - najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i inne szczegóły

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

REKLAMA