REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto i jak odpowiada za zaległe podatki spółek

Ewa Opalińska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiedzialność członków zarządu spółki kapitałowej w zakresie obowiązków z wynikających z ustawy o rachunkowości dotyczy wszelkich czynności podejmowanych w ramach rachunkowości. Czy i kiedy odpowiedzialność za zaległe podatki ponosi biuro rachunkowe?

W takich przypadkach członkowie zarządu odpowiadają z tytułu nadzoru. Powyższe ograniczenie wynika z roli zarządu, jaką odgrywa on w spółce kapitałowej. Jako organ kierujący działalnością przedsiębiorstwa, zarząd sprawuje pieczę nad kapitałem właścicielskim. Efekt polityki zarządzania powierzonymi funduszami jest widoczny w sprawozdaniach finansowych przygotowywanych zgodnie z wymogami rachunkowości. Stąd celowość ustanowienia gwarancji prawnych, iż zarząd wypełni powyższe obowiązki z należytą starannością.

REKLAMA

Autopromocja

Odpowiedzialność biura

Na gruncie przepisów karnych ustawy o rachunkowości biuro rachunkowe nie może być pociągnięte do odpowiedzialności karnej, przykładowo z tytułu nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, czy umieszczania w nich nierzetelnych danych, bowiem jest podmiotem niepodlegającym odpowiedzialności karnej. W tym przypadku sprawstwo można przypisać jedynie osobie fizycznej (księgowemu) i wyłącznie wtedy, gdy kierownik jednostki powierzył prowadzenie ksiąg rachunkowych bezpośrednio tej osobie.

Inną kwestią jest ewentualna odpowiedzialność cywilna wobec zarządu osoby, której delegowano obowiązki w zakresie rachunkowości, za rzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Ze względów praktycznych, często w spółkach kapitałowych, w których funkcjonuje wieloosobowy zarząd, dokonując podziału czynności operacyjnych, obowiązki (odpowiedzialność) w zakresie ustawy o rachunkowości mogą być przypisane jednemu z członków tego organu. Zabieg ten pozwala ograniczyć odpowiedzialność pozostałych członków zarządu w zakresie rachunkowości.

Ponadto warto dodać, iż w wyniku ostatniej nowelizacji ustawy o rachunkowości z dniem 2 maja 2008 r. odpowiedzialność kierownika jednostki została rozszerzona o odpowiedzialność za sporządzenie oraz publikację sprawozdania finansowego spółki kapitałowej zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości. Kierownik jednostki odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną naruszeniem powyższych obowiązków.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zaległości podatkowe

Członkowie zarządu spółki kapitałowej ponoszą subsydiarną oraz solidarną odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe spółki. Ordynacja podatkowa wskazuje pozytywne i negatywne przesłanki powstania odpowiedzialności członków zarządu w powyższym zakresie.

Do pozytywnych przesłanek należy zaliczyć bezskuteczność egzekucji zaległości podatkowej w całości bądź w części wobec spółki oraz powstanie zobowiązania podatkowego, z którego wynika zaległość w okresie pełnienia przez danego członka zarządu funkcji. W pierwszej kolejności zatem musi zakończyć się postępowanie podatkowe określające zobowiązanie samej spółki kapitałowej. Kolejno egzekucja tej należności w całości bądź w części musi być bezskuteczna, aby móc wszcząć postępowanie w sprawie odpowiedzialności członka zarządu.

Bezskuteczność egzekucji

REKLAMA

Przesłanka bezskuteczności jest spełniona, jeżeli nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. W związku z powyższym organ podatkowy ma obowiązek w takiej sytuacji albo wylegitymować się postanowieniem komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji albo wykazać, że faktycznie spółka nie posiada majątku, z którego mogłaby być skutecznie przeprowadzona egzekucja (orzeczenie WSA w Olsztynie z 7 listopada 2007 r., sygn. I SA/Ol 276/07).

Za zaległości podatkowe spółki odpowiadają wszyscy członkowie zarządu solidarnie. Oznacza to, że organ podatkowy może wszcząć postępowanie przeciwko jednemu z członków zarządu i wydać w stosunku do niego decyzję, jeżeli zachodzą przesłanki odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki z Ordynacji podatkowej. Udział innych członków zarządu w tym postępowaniu nie jest konieczny i zależy jedynie od ich woli (wyrok NSA z 11 stycznia 2006 r., II FSK 139/05, niepublikowany).

W tym kontekście istotny jest również aspekt czasowy odpowiedzialności członka zarządu. Członek zarządu odpowiada bowiem jedynie za zaległości podatkowe powstałe w okresie pełnienia przez niego funkcji.

Wniosek upadłościowy

Przepisy podatkowe przewidują jednak sytuacje, w których członek zarządu może uchylić się od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki. Jedną z nich jest zgłoszenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego). Naczelny Sąd Administracyjny uznaje powyższą przesłankę za spełnioną wówczas, gdy nastąpiło skuteczne zgłoszenie wniosku, a nie jest ona spełniona, gdy wniosek został zwrócony z uwagi na braki formalne. Tym samym przesłanka ta dotyczy zgłoszenia wniosku, a nie jego technicznego złożenia.

Przy ustalaniu, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we właściwym czasie, należy ocenić, czy wniosek o upadłość został złożony w takim czasie, aby wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Odpowiedzialność za zrealizowanie tego celu spoczywa na członkach zarządu spółki, oni są bowiem uprawnieni i zobowiązani do kontrolowania stanu finansów i majątku spółki oraz do zgłoszenia wniosku o upadłość lub otwarcie postępowania układowego, gdy zachodzą do tego podstawy. Wniosek o ogłoszenie upadłości może być uznany za zgłoszony we właściwym czasie, gdy wykazane zostanie, że zgłaszając go zarząd (członek zarządu) uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zniweczenia celu postępowania upadłościowego poprzez stworzenie sytuacji, w której tylko niektórzy wierzyciele są zaspokajani kosztem innych. (wyrok WSA z 22 maja 2007 r., sygn. III SA/Wa 96/07).

Zakres odpowiedzialności dotyczy nie tylko samych zaległości podatkowych, lecz także podatków niedobranych oraz pobranych, a niewpłaconych przez spółkę działającą jako płatnik lub inkasent, odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, niezwróconych zaliczek naliczonego podatku VAT wraz z oprocentowaniem oraz kosztów postępowania egzekucyjnego.

W praktyce liczne kontrowersje wzbudza zagadnienie odpowiedzialności członków zarządu za dodatkowe zobowiązanie w VAT. Zgodnie z poglądem niektórych sądów administracyjnych dodatkowe zobowiązanie w VAT jest zobowiązaniem do zapłaty podatku. Gdy nie zostanie wniesione w terminie, powstaje zaległość, która może być przedmiotem orzeczenia o odpowiedzialności członków zarządu spółki (WSA w Opolu, sygn. I SA/Op 151/04).

Powyższy pogląd nie wydaje się słuszny. Jak podkreślają sądy administracyjne reprezentujące odmienny od powyższego pogląd, istotą ustalenia dodatkowego zobowiązania w VAT jest nałożenie na podatnika pewnej dolegliwości, kary. Jeśli przyjmiemy, że jest to sankcja administracyjna, na co wskazuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 kwietnia 1998 r. (K 17/97), to niedopuszczalne jest przeniesienie odpowiedzialności za jej niewpłacenie na członka zarządu. Przepisy regulujące odpowiedzialność osób trzecich dotyczą bowiem podatków nieziszczonych w terminie. Skoro zatem przepisy te nie przewidują wprost odpowiedzialności za dodatkowe zobowiązanie podatkowe, to nie można orzec o takiej odpowiedzialności w stosunku do członka zarządu (WSA w Olsztynie, z 31 stycznia 2008 r., sygn. I SA/Ol 605/07).

 

NEGATYWNE PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI

Negatywnymi przesłankami odpowiedzialności podatkowej członków zarządu są:

• brak zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) albo

• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego), które nastąpiły bez winy członka zarządu;

• niewskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Ewa Opalińska, doradca podatkowy w Kancelarii Gide Loyrette Nouel

EWA OPALIŃSKA

doradca podatkowy w Kancelarii Gide Loyrette Nouel

KOMENTARZ

Marcin Żuk, doradca podatkowy w Kancelarii Gide Loyrette Nouel

MARCIN ŻUK

doradca podatkowy w Kancelarii Gide Loyrette Nouel

Jakie są przesłanki odpowiedzialności karno-skarbowej członków zarządu spółki z o.o.?

Jednym z rodzajów odpowiedzialności członków zarządu jest ich odpowiedzialność karno-skarbowa. Zgodnie z art. 4 par. 1 KKS warunkiem tej odpowiedzialności jest popełnienie czynu zabronionego umyślnie, a nieumyślnie, tylko jeżeli kodeks tak stanowi. Z przepisów KKS wynika, że czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. Natomiast czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca, nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

Odpowiedzialność ta może dotyczyć m.in. takich czynów zabronionych, jak nieujawnienie właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nieskładanie deklaracji powodujące narażenie podatku na uszczuplenie, czy też uporczywe niewpłacanie w terminie podatku.

Ze względu na to, że w zakresie przestępstw karno-skarbowych dominuje przesłanka umyślności oznacza to w większości przypadków konieczność udowodnienia członkowi zarządu, że chciał on popełnić przestępstwo skarbowe lub na to się godził. Przykładowo trudno będzie przypisać członkowi zarządu zamiar popełnienia czynu zabronionego, jeśli przy podejmowaniu decyzji korzystał on z błędnych porad specjalistów z dziedziny rachunkowości, finansów lub prawa.

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązki pracodawcy wobec PFRON – składki, terminy, deklaracje. Jak obliczyć stan i wskaźnik zatrudnienia oraz wysokość wpłaty?

Jakie obowiązki wobec PFRON ma pracodawca? Jak obliczyć wysokość wpłaty na ten fundusz? Jak ustalić stan zatrudnienia i wskaźnik zatrudnienia? Kto może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat do PFRON?

Zwrot kosztów przejazdów pracowniczych bez podatku? Interpelacja poselska w sprawie przychodu pracownika

W odpowiedzi z 23 grudnia 2024 r. na interpelację poselską nr 6759 Wiceminister Finansów Jarosław Neneman wskazał rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów taksówek ponoszonych przez pracowników sprzeczne z ostatnim wyrokiem NSA z 19 listopada 2024 r. Zdaniem Wiceministra zwrot takich kosztów nie będzie stanowił przychodu w sytuacji, w której kwota jaką otrzymują pracownicy równa jest tej, którą ponieśli i wyjdą oni dzięki temu „na zero”.

Mandat lub grzywna nałożone za granicą. Kiedy warto się odwołać, a kiedy lepiej zapłacić od razu?

Każdego roku tysiące polskich firm transportowych i przewoźników, realizujących przewozy międzynarodowe, otrzymują mandaty lub grzywny, które mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych. Czy zawsze warto się od nich odwoływać? W wielu przypadkach tak – ale trzeba wiedzieć, kiedy walczyć, a kiedy zapłacić i uniknąć dalszych problemów. A wszystko oczywiście zależy od okoliczności oraz rodzaju nałożonej kary.

Ceny za badania techniczne wyższe już w 2025 r.? 260–280 zł - to postulat diagnostów. Zmienić się mają też opłaty karne za spóźniony przegląd i terminy

Ministerstwo Infrastruktury podjęło intensywne prace nad reformą systemu badań technicznych pojazdów (w tym samochodów i motocykli). To nie tylko konieczność wynikająca z dostosowania przepisów do unijnej dyrektywy, ale również odpowiedź na realia gospodarcze, które przez lata diametralnie się zmieniły. Jak informuje resort, w grudniu 2024 roku złożono wniosek o wpisanie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Czy stawki za badania techniczne pojazdów zmienią się w 2025 roku? Co jeszcze się zmieni oprócz cen?

REKLAMA

Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen od 2025 r. – co to oznacza dla branży transportowej?

1 stycznia 2025 roku Rumunia i Bułgaria zyskały pełen dostęp do strefy Schengen, o który zabiegały od chwili akcesji niemal 20 lat temu. Mniej granic na kontynencie to świetna wiadomość dla europejskiego sektora transportu – planowanie tras biegnących przez oba kraje stanie się łatwiejsze i wolne od wielogodzinnych kontroli. Wejście do Schengen to ogromna szansa zwłaszcza dla intensywnie rozwijającej się Rumunii. Jej pozycja na kontynencie w ostatnich latach umocniła się, a transport jest kluczowym sektorem rumuńskiej gospodarki.

Twój e-PIT 2025: przedsiębiorcy. Wstępnie wypełnione zeznanie trzeba sprawdzić, ew. uzupełnić i zaakceptować

Ministerstwo Finansów informuje, że z usługi Twój e-PIT mogą w 2025 roku korzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Przedsiębiorcy znajdą na swoich kontach częściowo uzupełnione formularze PIT-36, PIT-36L, PIT-28. Z tej usługi mogą skorzystać także przedsiębiorcy z zawieszoną działalnością gospodarczą.

Odszkodowanie od pracodawcy za nierówne traktowanie (dyskryminację). Jaka kwota? Trzeba zapłacić podatek, czy jest zwolnienie?

Z Kodeksu pracy wynika, że osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W indywidualnych interpretacjach podatkowych z dnia 11 lipca 2024 r. i 7 listopada 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnia, jakie są zasady opodatkowania takiego odszkodowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Będą zmiany: Spadek. Zachowek. 6 miesięcy na zgłoszenie. Dla niektórych dłużej [RPO i MF]

Nowelizację zapowiada Ministerstwo Finansów w korespondencji z RPO. Termin 6 miesięcy jest na zgłoszenie faktu nabycia spadku albo zachowku do urzędu skarbowego (druk SD-Z2). Niedochowanie terminu, to utrata zwolnienia od podatku spadkowego, które przysługuje np. wdowie. Od lat jest tu pytanie „Po co to zgłoszenie i po co ten termin?". Przecież zwolniony z podatku od spadków jest każdy wdowiec, wdowa, syn, wnuk, dziadek, brat, siostra. Zwolnienie przysługuje dzięki obiektywnym cechom - więzy krwi albo małżeństwo. Niestety termin zgłoszenia oraz konieczność jego dokonania nie zostanie zmieniony. Na czym polega zmiana?

REKLAMA

Ograniczenie tzw. podatku Belki. Zyski z oszczędności do 100 tys. zł bez podatku

W dniu 10 lutego 2025 r. podczas konferencji "Polska. Rok Przełomu" minister finansów Andrzej Domański zapowiedział ograniczenie podatku od zysków kapitałowych (zwanego potocznie podatkiem Belki). Podatek ten jest płacony jest od dochodów z obligacji, lokat bankowych oraz zysków ze sprzedaży jednostek funduszy czy akcji. W odpowiedzi na interpelację poselską, wiceminister finansów Jarosław Neneman przybliżył nieco szczegóły planowanych zmian w tym podatku.

Wdrożenie inicjatywy STEP – 10 postulatów. Jak ułatwić firmom dostęp do funduszy unijnych?

Platforma technologii strategicznych STEP to uruchomiona w 2024 roku inicjatywa unijna mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności przemysłu UE poprzez wspieranie inwestycji w kluczowe obszary technologiczne. Należą do nich technologie deep-tech, technologie zeroemisyjne oraz biotechnologie. Wypracowanie szczegółowych zasad finansowania projektów zostało pozostawione w gestii poszczególnych państw członkowskich. W CRIDO opracowaliśmy 10 postulatów, dzięki którym polski system wsparcia projektów STEP będzie mógł działać efektywnie, a przedsiębiorcy uzyskają łatwiejszy dostęp do unijnych środków.

REKLAMA