Czy jest możliwa powtórna kontrola podatkowa w VAT

Kontrole podatkowe przeprowadzane w związku ze sprawdzeniem przez organ podatkowy, czy podatnik zasadnie wystąpił o zwrot kwoty VAT, nie są ograniczone żadnym limitem czasu ich trwania. Jednak kontrola bez ograniczenia limitu czasowego ma uzasadnienie tylko wtedy, gdy jest przeprowadzona przed dokonaniem zwrotu VAT na rachunek bankowy podatnika. Kontrola przeprowadzona po dokonaniu zwrotu VAT powinna zostać wliczona do rocznego limitu kontroli, w zależności od wielkości firmy, 4 lub 8 tygodni. Ponowne przeprowadzenia u podatnika kontroli w tym samym zakresie będzie miało uzasadnienie, jeżeli stwierdzono rażące naruszenie przepisów. Pojęcie to jest rozumiane jako oczywista sprzeczność pomiędzy treścią przepisu a rozstrzygnięciem zawartym w decyzji ostatecznej wydanej podczas pierwszej kontroli urzędu skarbowego.

Zasady przeprowadzania kontroli podatkowej u podatnika regulują przepisy:

• art. 77-84 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,

• art. 281-292 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Jakie ograniczenia w kontroli podatkowej przewiduje ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Ustawa o swobodzie działaności gospodarczej w zakresie prowadzonych u podatnika kontroli podatkowych przewiduje:

• ograniczenia czasowe,

• niemożliwość wielokrotnego kontrolowania tego samego zakresu,

• brak możliwości prowadzenia kilku kontroli u tego samego podatnika jednocześnie.

... ograniczenie czasu...

Czas trwania wszystkich kontroli w roku kalendarzowym nie może przekroczyć:

• w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców - 4 tygodni,

• w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni.

Ustawa nie określa limitu liczby kontroli w ciągu roku. Określa natomiast limit czasu ich trwania. Podatnik w ciągu roku może mieć zatem kilka kontroli podatkowych. Łączny czas ich trwania nie może jednak przekroczyć podanych limitów.

Wymienione ograniczenia czasowe nie mają jednak zastosowania m.in. do kontroli dotyczącej zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu. Oznacza to, że kontrole podatkowe przeprowadzane w związku ze sprawdzeniem przez organ podatkowy, czy podatnik zasadnie wystąpił o zwrot kwoty VAT, nie są ograniczone żadnym limitem czasu ich trwania. Kontrola bez ograniczenia limitu czasowego ma uzasadnienie tylko wtedy, gdy jest przeprowadzona przed dokonaniem zwrotu VAT na rachunek bankowy podatnika. Kontrola w tym zakresie przeprowadzona po dokonaniu zwrotu VAT powinna zostać wliczona do rocznego limitu kontroli 4 lub 8 tygodni.

WAŻNE!

Czas trwania wszystkich kontroli w roku kalendarzowym nie może przekroczyć: w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców - 4 tygodni, a w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 8 tygodni.

Przykład

Podatnik (mały przedsiębiorca) wykonuje wyłącznie czynności świadczone poza terytorium kraju. Co miesiąc w składanych deklaracjach VAT wykazuje podatek naliczony od zakupów dokonanych na terytorium Polski i co miesiąc występuje do organu podatkowego z wnioskiem o zwrot VAT. Urząd skarbowy przed dokonaniem zwrotu przeprowadza u podatnika kontrolę podatkową. Ze względu na to, że czynności kontrolne przeprowadzane są w związku ze zwrotem bezpośrednim VAT, podatnika nie chroni przed nimi 4-tygodniowy limit czasowy kontroli. Nawet po przekroczeniu tego limitu w roku kalendarzowym urząd skarbowy będzie mógł dokonać kolejnych kontroli podatkowych w zakresie zwrotu VAT.

WAŻNE!

Ograniczenia czasowe nie mają zastosowania do kontroli dotyczącej zasadności dokonania zwrotu podatku od towarów i usług przed dokonaniem tego zwrotu.

... nie można prowadzić więcej niż jednej kontroli podatkowej jednocześnie...

Przedsiębiorcy, których firmy były kontrolowane przez organy podatkowe, wiedzą, że czynności te na okres ich przeprowadzania dezorganizują czynności w firmie. I dzieje się tak nawet wtedy, gdy zarówno urzędnicy, jak i podatnik przeprowadzają je bardzo sprawnie. Dlatego ustawodawca, aby zapobiec sytuacji „nakładania się” kontroli u danego przedsiębiorcy, wprowadził pewien zapis. Otóż organy administracji publicznej nie mogą równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. Wynika on z art. 82 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, że jeżeli działalność gospodarcza przedsiębiorcy jest już objęta kontrolą jednego organu (np. ZUS), to organ podatkowy (np. urząd skarbowy) powinien odstąpić od podjęcia czynności kontrolnych oraz ustalić z przedsiębiorcą inny termin jej przeprowadzenia.

Od wskazanej zasady są jednak wyjątki, które umożliwiają zbieg kontroli. Zostały one wymienione w art. 82 ust. 1 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i tworzą katalog zamknięty. Zakaz przeprowadzania więcej niż jednej kontroli w tym samym czasie u danego przedsiębiorcy nie ma zastosowania w sytuacji, w której kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu VAT - przed dokonaniem tego zwrotu.