Blockchain w księgowości – przyszłość, która już zapukała do drzwi

Czym jest blockchain? Działanie łańcucha bloków
Łańcuch bloków można nazwać cyfrową, zdecentralizowaną księgą, w której dane są przechowywane w powiązanych ze sobą blokach. Nowe zapisy dodawane są przez węzły, czyli przez użytkowników, których liczba jest nieograniczona. Użytkownicy mogą znajdować się w dowolnym miejscu na świecie. W rejestrze zdecentralizowanym nie istnieje organ kontrolujący, a wszystkie procesy zachodzą automatycznie.
Działanie blockchaina opiera się na kilku mechanizmach sprawiających, że zapisane na nim dane są prawie całkowicie odporne na manipulacje. Jednym z nich jest proof- of-work (PoW), czyli algorytm konsensusu. PoW wymusza kooperację w sieci, w której nie ma jednego podmiotu administrującego oraz wprowadzającego zmiany. Użytkownicy łańcucha są równi, każdy może tworzyć nowe bloki. W trakcie konsensusu użytkownicy sieci zgadzają się na dodawanie kolejnych bloków, zatwierdzając je poprzez szukanie rozwiązania równania.
Na bezpieczeństwo blockchaina wpływa również jedna z jego głównych zalet, czyli decentralizacja. Rozproszenie sprawia, że blockchain nie może zostać usunięty ani przejęty. Do sieci peer-to-peer (P2P), na której opiera się łańcuch bloków, dostęp może mieć każdy. Wszyscy użytkownicy otrzymują pełną kopię łańcucha i identyczne uprawnienia. Nie ma scentralizowanego zarządzania, a każdy łańcuch działa jak samodzielny serwer, dlatego nie jest możliwe dokonanie ataku na serwer główny. Po utworzeniu nowego bloku aktualizacja zostaje wysłana do wszystkich użytkowników, którzy sprawdzają jego poprawność. Bloki zmanipulowane zostają odrzucone. Tożsame prawa wszystkich użytkowników łańcucha i jego całkowita decentralizacja przeciwdziałają przejęciu sieci.
Czy blockchain wpłynie na branżę księgową?
Wielka czwórka świata księgowości i podatków od dawna interesuje się rozwiązaniami opartymi o sieć blockchain. Deloitte, Ernst & Young, PwC czy KPMG zaczęli inwestować w technologię rozproszonego rejestru jeszcze zanim większość z nas wiedziała, czym w ogóle jest blockchain. Wiele tego typu firm ma już własne, prototypowe łańcuchy bloków. Nowoczesną technologię wprowadzają również najbardziej postępowi przedstawiciele branży internetowej i informatycznej. Jednocześnie przyspiesza proces integracji kryptowalut z globalnymi instytucjami finansowymi. Rządy państw coraz częściej wprowadzają lub mają w planach wprowadzenie walut cyfrowych, chcąc zyskać przewagą handlową. Wiele banków centralnych np. w Azji jest już w zaawansowanym stadium tego procesu. Wraz z coraz powszechniejszym przyjmowaniem przez firmy kryptowalut jako środek płatności, firmy księgowe obsługujące je będą musiały dostosować swoje usługi do tego typu transakcji. Nadszedł czas na inicjatywy sektora prywatnego. Łańcuch bloków już wywiera wpływ na księgowość.
Blockchain – korzyści dla księgowości
Blokchain oferuje księgowości najbardziej pożądane w tej branży funkcjonalności. Przede wszystkim, dane przechowywane w rejestrze rozproszonym są nieusuwalne i niezmienialne. Taki sposób gromadzenia informacji gwarantuje transparentność i przejrzystość, co dla rachunkowości jest niezwykle istotne. Cyfrowa baza bloków jest wydajna i stabilna, zawiera szczegółowe, chronologicznie uporządkowane i niezmienialne informacje związane z transakcjami. Nowoczesne rozwiązanie jest w dużej mierze zautomatyzowane, co pozwala praktycznie wyeliminować ryzyko błędu ludzkiego. Po przejściu procesu wdrożenia nowego narzędzia możliwe będzie obniżenie kosztów związanych z księgowością w firmie.
Podsumowując, wśród najważniejszych zalet księgowości opartej na łańcuchu bloków należy wymienić:
- Niezmienialność i nieusuwalność danych
- Transparentność i przejrzystość
- Ułatwiona, globalna dostępność do danych
- Stabilność
- Większa wydajność
- Zapewnienie dostępu do aktualnych, autentycznych informacji
- Odporność na manipulacje
- Wyeliminowanie ryzyka błędu ludzkiego
Smart kontrakty w służbie księgowości
Smart kontrakty to o narzędzia pod postacią programów komputerowych lub protokołów transakcji automatycznie wdrażające warunki umów. Umowy sporządzane na blockchainie są aktualizowane w czasie rzeczywistym, a transakcje szybkie. W przeciwieństwie do umów spisywanych papierowo nie są narażone na błędy ludzkie i omyłki literackie. Smart kontrakty same kontrolują przebieg transakcji i weryfikują poprawność zapisów. Smart kontrakt, będący kodem w sieci opiera się na IFTT (if this then that, czyli: jeżeli- to). Można je zaprogramować tak, aby pod pewnym warunkiem inicjowały konkretne zdarzenie. Wykorzystanie inteligentnej umowy w księgowości mogłoby posłużyć np. wykonywaniu automatycznych wypłat pracownikom, pod warunkiem upłynięcia określonego czasu lub wykonania przez pracownika określonych zadań.
Księgowość tradycyjna a nowoczesna
W tradycyjnej księgowości dane przechowywane są w sposób scentralizowany. Wykorzystując łańcuch bloków, dane znajdują się w rejestrze rozproszonym. Takie rozwiązanie znacząco różni się od metod konwencjonalnych.
Scentralizowane przechowywanie danych odbywa się zazwyczaj z wykorzystaniem folderów plików i arkuszy kalkulacyjnych, do których księgowi wpisują informacje. Organy nadzorujące lub klienci chcący uzyskać wgląd do bazy danych, muszą wystosować odpowiednią prośbę lub wniosek a następnie czekać, aż księgowy odnajdzie i przekaże im pożądaną dokumentację. W odmienny sposób sytuacja kształtuje się w nowoczesnym modelu księgowości. Wszelkie dane, aktualizowane w czasie rzeczywistym są wówczas przechowywane w rozproszonej księdze, której identyczną kopię posiada każda strona zainteresowana. Co więcej, zapisy na blockchainie są zaszyfrowane i dokładnie oznaczone czasem ich wprowadzenia do sieci.
Zagrożenia dla rachunkowości?
Zdecentralizowana baza danych w sieci blockchain nie jest jednak pozbawiona wad. W zestawieniu z tradycyjną, scentralizowaną bazą pod postacią np. folderu plików, ma ograniczoną wydajność, a do odpowiedniego działania wymaga o wiele większych pokładów pamięci i energii. Kolejną ważną kwestią jest brak możliwości modyfikacji danych. Odporność na manipulacje jest z jednej strony ogromną zaletą blockchaina. W pewnych sytuacjach zaleta może jednak stanowić poważny mankament, ponieważ gdy pojawi się błąd, usunięcie go może się okazać niemożliwe.
Problematyczna mogłaby okazać się niekompatybilność samego oprogramowania do prowadzenia księgowości z łańcuchem bloków. Przenoszenie rachunkowości do modelu opartego na DLT wymusi na księgowych zmianę trybu pracy, a nawet potrzebę korzystania w tym zakresie z usług programisty. Można jednak przewidywać, że gotowych rozwiązań z zakresu łańcucha bloków dla księgowych będzie się pojawiać coraz więcej, co uczyni cały proces łatwiejszym.
Wśród najistotniejszych wad wykorzystywania technologii bloków w księgowości wskazuje się:
- ograniczoną wydajność;
- zużycie energii i pamięci;
- brak możliwości modyfikacji danych;
- konieczność adaptacji do nowych rozwiązań.
Czas szykować się na zmiany?
Proces adaptacji technologii łańcucha bloków postępuje na coraz większą skalę. Branża księgowa będzie zmuszona dostosować swoje usługi do nowego nurtu. Wiele firm w Polsce coraz chętniej przygląda się zagadnieniu blockchain`a wciąż jednak z dużą rezerwą. Choć prawdziwy rozkwit technologii dopiero przed nami, przedsiębiorcy chcący przenieść działalności do modelu opartego o łańcuch bloków już dziś powinni zadbać o zaplecze informatyczne i szerzenie świadomości technologicznej wśród swoich pracowników.
Marcin Staniszewski, Radca Prawny
Hanna Czupajło, Prawnik
Kancelaria Prawna RPMS Staniszewski & Wspólnicy
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
6 czerwca 2023 r. rząd ma pracować nad projektem ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego - wynika z informacji zamieszczonej w porządku obrad Rady Ministrów. System kaucyjny ma objąć, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Komentarze(0)
Pokaż: