Kontrola raz na sześć lat

ANALIZA

Nadzór publiczny nad biegłymi rewidentami i spółkami audytorskimi będzie sprawowany przez ministra finansów. Natomiast nadzór korporacyjny po zmianach obejmie Krajowa Komisja Kontroli (Krajowa Komisja Nadzoru). Takie rozwiązania przewiduje nieopublikowany projekt nowej ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, do którego dotarła Gazeta Prawna. Został on przygotowany przez resort finansów.

Nowy system nadzoru niewątpliwie pociągnie za sobą dodatkowe koszty. W związku z tym ustawodawca zobowiązał firmy audytorskie do wnoszenia większej niż dotychczas opłaty i nazwał ją opłatą z tytułu kontroli. Nie może być ona jednak wyższa niż 2 proc. rocznych przychodów z tytułu czynności rewizyjnych. Zgodnie z projektem, samorząd biegłych będzie musiał przekazywać do budżetu państwa 50 proc. opłat należnych od firm audytorskich, które badają spółki publiczne. Dodatkowe wpływy zostaną więc przekazane do budżetu.

Nowa opłata zastąpi obecnie płaconą z tytułu nadzoru, która może wynosić maksymalnie 1,5 proc. rocznych przychodów za badania i przeglądy sprawozdań (o czym pisaliśmy - Spółki audytorskie płacą haracz GP nr 192/2007).

Projekt w znacznie większym stopniu niż obowiązująca ustawa reguluje funkcjonowanie nadzoru korporacyjnego. Po pierwsze, nowe przepisy zobowiążą KKK do opracowania rocznego planu działalności, opublikowania go na stronie internetowej Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (KIBR), a także przekazania ministrowi finansów.

Do zadań komisji będzie też należało organizowanie oraz sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów i procedur związanych z wykonaniem czynności rewizji finansowej przez biegłych oraz działalnością firm audytorskich, w tym m.in. weryfikacja systemu wewnętrznej kontroli jakości w firmie audytorskiej, wymogów formalnych, dokumentacji rewizyjnej, ilości i jakości wykorzystanych zasobów, naliczonego wynagrodzenia za czynności rewizyjne. Przepisy projektu zastrzegają, że kontrola w spółkach audytorskich badających zarówno jednostki zaufania publicznego, jak i pozostałe może nie obejmować systemu kontroli wewnętrznej oraz dokumentacji rewizyjnej w jednostkach publicznych.

Kontrole te będą przeprowadzane nie rzadziej niż raz na sześć lat (obecnie co najmniej raz na trzy lata). W projekcie zapisano, że zajmą się nimi wizytatorzy powoływani przez KKK spośród biegłych rewidentów. Obecnie działają oni na podstawie przepisów Statutu Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, według których zadania Krajowej Komisji Nadzoru w zakresie przeprowadzania kontroli podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych mogą być powierzane osobom niebędącym członkami Komisji. Do tej kwestii odnosi się uchwała nr 1/25/2004 Krajowej Komisji Nadzoru z 12 maja 2004 r. Jak jednak GP zwracała uwagę, prawdopodobnie nie jest to zgodne z prawem. Według bowiem art. 28a obowiązującej ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie Krajowa Komisja Nadzoru składa się z pięciu członków. Ustawa nie daje uprawnień do przekazania kompetencji osobom trzecim.