REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od zastosowania MSR można odstąpić tylko w bardzo rzadkich przypadkach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” zawarte są zapisy o możliwości niestosowania przepisów standardów. Czy to oznacza, że jednostki gospodarcze stosujące MSR mają absolutną wolność przy sporządzaniu swojego sprawozdania finansowego?

Sprawozdania finansowe sporządzone w różny sposób w warunkach globalnego rynku nie mogą spełniać swojego celu, którym jest dostarczenie informacji o sytuacji finansowej i wynikach działalności firmy. Zawarte w takich sprawozdaniach informacje nie są użyteczne dla szerokiego kręgu użytkowników przy podejmowaniu decyzji, ponieważ przedstawione w nich dane nie są porównywalne z danymi innych jednostek o podobnym charakterze.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Podstawowe zasady sporządzania i przedstawiania sprawozdań finansowych na potrzeby użytkowników z zewnątrz zostały określone w Założeniach koncepcyjnych sporządzenia i prezentacji sprawozdań finansowych i uchwalone w 1989 r. Projekt założeń koncepcyjnych wydał w maju 1988 r. Zarząd Komitetu Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Był przygotowywany na podstawie Ram konceptualnych FASB.

Zgodnie z Założeniami koncepcyjnymi sprawozdanie finansowe z jednej strony musi mieć wszystkie cechy jakościowe, a z drugiej - musi być sporządzone według odpowiedniego Międzynarodowego Standardu Rachunkowości. (...) To posiadanie przez sprawozdanie finansowe podstawowych cech jakościowych i zastosowanie właściwych standardów rachunkowości zwykle sprawia, że sporządzone sprawozdanie przekazuje to, co powszechnie rozumie się pod pojęciem „prawdziwego i rzetelnego obrazu” lub „rzetelnej prezentacji informacji”.

UWAGA!

REKLAMA

Użycie słowa „zwykle” w tym kontekście sugeruje, że mogą się zdarzyć sytuacje, kiedy mimo posiadania podstawowych cech jakościowych i zastosowania właściwych standardów rachunkowości sprawozdanie finansowe nie spełnia wymogu rzetelnej prezentacji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W rozumieniu MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” zastosowanie MSSF wraz z informacjami uzupełniającymi w uzasadnionych przypadkach skutkuje tym, że sprawozdanie finansowe spełnia wymóg rzetelnej prezentacji. Podkreślenie potrzeby sporządzenia informacji uzupełniających rozwiązuje problem, gdy w bardzo rzadkich sytuacjach kierownictwo uzna, że zastosowanie danego wymogu standardu lub interpretacji wprowadzałoby w błąd, powodując, że sprawozdanie finansowe nie spełniłoby swojego celu określonego w Założeniach koncepcyjnych. Jeżeli odpowiednie regulacje zabraniają odstąpienia od stosowania się do wymogu, jednostka, w maksymalnie możliwym zakresie, ogranicza ryzyko wprowadzenia w błąd poprzez ujawnienie, od stosowania jakiego standardu i w jakim zakresie odstąpiła, oraz wykazanie korekt do wszystkich pozycji sprawozdania finansowego, które byłyby według kierownictwa niezbędne dla osiągnięcia rzetelności sprawozdania.

Takie uregulowanie definitywnie ogranicza możliwość odstąpienia od wymogów MSSF w celu zapewnienia rzetelnej prezentacji, obniżając nadrzędność (override concept) koncepcji prawdziwego i rzetelnego obrazu nad innymi regulacjami.

Zmiany te nastąpiły po opublikowaniu raportu sporządzonego przez Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (IOSCO) ostro krytykującą nieograniczoną nadrzędność tej koncepcji.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości aż do 2004 r. - z pewnymi ograniczeniami - przyjęły nadrzędność tej koncepcji. Według § 10 MSR nr 1 z 2001 r.: Sprawozdanie finansowe powinno rzetelnie obrazować sytuację finansową jednostki, jej wyniki finansowe i przepływy środków pieniężnych. Prawidłowe stosowanie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, wraz z ujmowaniem w uzasadnionych przypadkach dodatkowych informacji, prowadzi w zasadzie w każdej sytuacji do sporządzenia sprawozdania finansowego spełniającego wymóg rzetelnej prezentacji.

Nie było stanowczego założenia, że zastosowanie MSSF wraz z informacjami uzupełniającymi sprawi, iż sprawozdanie finansowe spełnia wymogi rzetelnej prezentacji. Obecne sformułowanie MSSF oznacza, że przez rzetelną prezentację należy rozumieć zgodność z zasadami.

Tabela. Hierarchia zasad rachunkowości

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Cechy jakościowe sprawozdania finansowego to takie jego właściwości, które sprawiają, że informacje w nim zawarte są użyteczne dla użytkowników; (...) to posiadanie przez sprawozdanie finansowe podstawowych cech jakościowych i zastosowanie właściwych standardów rachunkowości zwykle sprawia, że sporządzone sprawozdanie przekazuje to, co powszechnie rozumie się pod pojęciami „prawdziwego i rzetelnego obrazu” lub rzetelnej prezentacji.

Zapisy § 24 i 46 określają, co w myśl Założeń koncepcyjnych należy rozumieć przez użyteczność i rzetelną prezentację sprawozdania finansowego. Z takiej hierarchii wysuwa się oczywisty wniosek, że tylko rzetelne i prawdziwe sprawozdanie finansowe może być użyteczne lub inaczej: użyteczne sprawozdanie finansowe to sprawozdanie, które przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej, wyników działalności i zmian sytuacji finansowej jednostki.

W szybko globalizującym się świecie regulacje o znaczeniu finansowym mają poważne konsekwencje ekonomiczne, dlatego oczekuje się, że przy ich podejmowaniu przeważają raczej kategorie ekonomiczne niż teoretyczne. Ze względu na charakter pragmatyczny dziedziny rachunkowości nie można ignorować znaczenia użytkownika. Czysto teoretyczne podejście do sprawozdania finansowego nie mogłoby spełnić jego podstawowego celu, jakim jest użyteczność.

UWAGA!

Należy pamiętać, że Założenia koncepcyjne nie należą do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Stanowią dla nich coś w rodzaju konstytucji.

Pod jakimi warunkami można odstąpić od przepisów MSR

W bardzo rzadkich sytuacjach, gdy kierownictwo zdecyduje, że stosowanie uregulowania standardu lub interpretacji może być na tyle mylące, iż spowoduje, że sprawozdanie finansowe nie spełni swojego określonego celu, jednostka może odstąpić od zastosowania tego wymogu.

W razie odstąpienia od wymogu zawartego w standardzie lub interpretacji w części informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego jednostka powinna ujawnić:

• że kierownictwo uznało, iż sprawozdanie finansowe rzetelnie przedstawia sytuację finansową jednostki, finansowe wyniki działalności i przepływy środków pieniężnych,

• że sprawozdanie jest zgodne z mającymi zastosowanie standardami i interpretacjami, z wyjątkiem odstępstwa od określonego wymogu w celu osiągnięcia rzetelnej prezentacji,

nazwę standardu lub interpretacji, od których poczyniła odstępstwo, charakter odstępstwa, wraz z podaniem rozwiązania, jakie przewiduje standard lub interpretacja, powód, dla którego zastosowanie takiego rozwiązania w danych okolicznościach wprowadzałoby w błąd, powodując, że sprawozdanie finansowe nie spełni swojego określonego celu,

dla każdego zaprezentowanego okresu finansowego wpływ odstępstwa na każdą pozycję sprawozdania finansowego, gdyby była ona przedstawiona jako spełniająca wymaganie.

Duże znaczenie ma więc szczegółowe ujawnienie okoliczności odstępstwa, wskazujące jednocześnie na istotną funkcję informacji dodatkowej w sprawozdawczości finansowej. Przy sporządzeniu sprawozdania finansowego zawsze warto pamiętać o jego konsekwencjach ekonomicznych, które nieraz mogą być bardzo poważne. Dlatego z punktu widzenia użytkowników lepiej pokazać więcej, niż mniej.

Czy ustawa o rachunkowości pozwala na odstępstwo

Ustawa o rachunkowości zezwala na to, by w kwestiach nieregulowanych ustawą jednostki mogły stosować MSR. Jednak w tym przypadku należy się kierować przepisami ustawy, które zobowiązują do jasnego i rzetelnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Zdarzenia ujmuje się w księgach rachunkowych oraz wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Ten zapis zachęca do głębokiej analizy każdej operacji gospodarczej w celu ustalenia, które zasady określone w ustawie należy w danym przypadku stosować. Nie zezwala jednak na odstępstwo od przepisów ustawy.

UWAGA!

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 1 podkreśla, że nieprawidłowych zasad rachunkowości nie uznaje się za skorygowane poprzez ich ujawnienie i zaprezentowanie w informacji dodatkowej.

• art. 4 ust. 1, art. 10 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• Założenia koncepcyjne sprawozdania i prezentacji sprawozdania finansowego

Gyöngyvér Takáts

ekspert ds. rachunkowości, pracownik redakcji

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady kasowego PIT – to przełom dla przedsiębiorców

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

REKLAMA

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

ZUS wdraża nowe funkcje aplikacji mobilnej mZUS. Zaświadczenia dot. emerytur, rent i zasiłków. Odwołania, wycofania, załączniki i inne możliwości

Ponad 800 tys. osób ma już aplikację mobilną mZUS. To bardzo prosty i wygodny sposób kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Można w niej sprawdzić stan swojego konta w ZUS, wysłać wnioski o świadczenia dla rodzin i wyliczyć prognozowaną emeryturę. Aplikacja wciąż jest wzbogacana o nowe funkcje i ma coraz więcej użytkowników.

REKLAMA