REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od zastosowania MSR można odstąpić tylko w bardzo rzadkich przypadkach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” zawarte są zapisy o możliwości niestosowania przepisów standardów. Czy to oznacza, że jednostki gospodarcze stosujące MSR mają absolutną wolność przy sporządzaniu swojego sprawozdania finansowego?

Sprawozdania finansowe sporządzone w różny sposób w warunkach globalnego rynku nie mogą spełniać swojego celu, którym jest dostarczenie informacji o sytuacji finansowej i wynikach działalności firmy. Zawarte w takich sprawozdaniach informacje nie są użyteczne dla szerokiego kręgu użytkowników przy podejmowaniu decyzji, ponieważ przedstawione w nich dane nie są porównywalne z danymi innych jednostek o podobnym charakterze.

REKLAMA

REKLAMA

Podstawowe zasady sporządzania i przedstawiania sprawozdań finansowych na potrzeby użytkowników z zewnątrz zostały określone w Założeniach koncepcyjnych sporządzenia i prezentacji sprawozdań finansowych i uchwalone w 1989 r. Projekt założeń koncepcyjnych wydał w maju 1988 r. Zarząd Komitetu Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Był przygotowywany na podstawie Ram konceptualnych FASB.

Zgodnie z Założeniami koncepcyjnymi sprawozdanie finansowe z jednej strony musi mieć wszystkie cechy jakościowe, a z drugiej - musi być sporządzone według odpowiedniego Międzynarodowego Standardu Rachunkowości. (...) To posiadanie przez sprawozdanie finansowe podstawowych cech jakościowych i zastosowanie właściwych standardów rachunkowości zwykle sprawia, że sporządzone sprawozdanie przekazuje to, co powszechnie rozumie się pod pojęciem „prawdziwego i rzetelnego obrazu” lub „rzetelnej prezentacji informacji”.

UWAGA!

REKLAMA

Użycie słowa „zwykle” w tym kontekście sugeruje, że mogą się zdarzyć sytuacje, kiedy mimo posiadania podstawowych cech jakościowych i zastosowania właściwych standardów rachunkowości sprawozdanie finansowe nie spełnia wymogu rzetelnej prezentacji.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W rozumieniu MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” zastosowanie MSSF wraz z informacjami uzupełniającymi w uzasadnionych przypadkach skutkuje tym, że sprawozdanie finansowe spełnia wymóg rzetelnej prezentacji. Podkreślenie potrzeby sporządzenia informacji uzupełniających rozwiązuje problem, gdy w bardzo rzadkich sytuacjach kierownictwo uzna, że zastosowanie danego wymogu standardu lub interpretacji wprowadzałoby w błąd, powodując, że sprawozdanie finansowe nie spełniłoby swojego celu określonego w Założeniach koncepcyjnych. Jeżeli odpowiednie regulacje zabraniają odstąpienia od stosowania się do wymogu, jednostka, w maksymalnie możliwym zakresie, ogranicza ryzyko wprowadzenia w błąd poprzez ujawnienie, od stosowania jakiego standardu i w jakim zakresie odstąpiła, oraz wykazanie korekt do wszystkich pozycji sprawozdania finansowego, które byłyby według kierownictwa niezbędne dla osiągnięcia rzetelności sprawozdania.

Takie uregulowanie definitywnie ogranicza możliwość odstąpienia od wymogów MSSF w celu zapewnienia rzetelnej prezentacji, obniżając nadrzędność (override concept) koncepcji prawdziwego i rzetelnego obrazu nad innymi regulacjami.

Zmiany te nastąpiły po opublikowaniu raportu sporządzonego przez Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (IOSCO) ostro krytykującą nieograniczoną nadrzędność tej koncepcji.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości aż do 2004 r. - z pewnymi ograniczeniami - przyjęły nadrzędność tej koncepcji. Według § 10 MSR nr 1 z 2001 r.: Sprawozdanie finansowe powinno rzetelnie obrazować sytuację finansową jednostki, jej wyniki finansowe i przepływy środków pieniężnych. Prawidłowe stosowanie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, wraz z ujmowaniem w uzasadnionych przypadkach dodatkowych informacji, prowadzi w zasadzie w każdej sytuacji do sporządzenia sprawozdania finansowego spełniającego wymóg rzetelnej prezentacji.

Nie było stanowczego założenia, że zastosowanie MSSF wraz z informacjami uzupełniającymi sprawi, iż sprawozdanie finansowe spełnia wymogi rzetelnej prezentacji. Obecne sformułowanie MSSF oznacza, że przez rzetelną prezentację należy rozumieć zgodność z zasadami.

Tabela. Hierarchia zasad rachunkowości

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Cechy jakościowe sprawozdania finansowego to takie jego właściwości, które sprawiają, że informacje w nim zawarte są użyteczne dla użytkowników; (...) to posiadanie przez sprawozdanie finansowe podstawowych cech jakościowych i zastosowanie właściwych standardów rachunkowości zwykle sprawia, że sporządzone sprawozdanie przekazuje to, co powszechnie rozumie się pod pojęciami „prawdziwego i rzetelnego obrazu” lub rzetelnej prezentacji.

Zapisy § 24 i 46 określają, co w myśl Założeń koncepcyjnych należy rozumieć przez użyteczność i rzetelną prezentację sprawozdania finansowego. Z takiej hierarchii wysuwa się oczywisty wniosek, że tylko rzetelne i prawdziwe sprawozdanie finansowe może być użyteczne lub inaczej: użyteczne sprawozdanie finansowe to sprawozdanie, które przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej, wyników działalności i zmian sytuacji finansowej jednostki.

W szybko globalizującym się świecie regulacje o znaczeniu finansowym mają poważne konsekwencje ekonomiczne, dlatego oczekuje się, że przy ich podejmowaniu przeważają raczej kategorie ekonomiczne niż teoretyczne. Ze względu na charakter pragmatyczny dziedziny rachunkowości nie można ignorować znaczenia użytkownika. Czysto teoretyczne podejście do sprawozdania finansowego nie mogłoby spełnić jego podstawowego celu, jakim jest użyteczność.

UWAGA!

Należy pamiętać, że Założenia koncepcyjne nie należą do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Stanowią dla nich coś w rodzaju konstytucji.

Pod jakimi warunkami można odstąpić od przepisów MSR

W bardzo rzadkich sytuacjach, gdy kierownictwo zdecyduje, że stosowanie uregulowania standardu lub interpretacji może być na tyle mylące, iż spowoduje, że sprawozdanie finansowe nie spełni swojego określonego celu, jednostka może odstąpić od zastosowania tego wymogu.

W razie odstąpienia od wymogu zawartego w standardzie lub interpretacji w części informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego jednostka powinna ujawnić:

• że kierownictwo uznało, iż sprawozdanie finansowe rzetelnie przedstawia sytuację finansową jednostki, finansowe wyniki działalności i przepływy środków pieniężnych,

• że sprawozdanie jest zgodne z mającymi zastosowanie standardami i interpretacjami, z wyjątkiem odstępstwa od określonego wymogu w celu osiągnięcia rzetelnej prezentacji,

nazwę standardu lub interpretacji, od których poczyniła odstępstwo, charakter odstępstwa, wraz z podaniem rozwiązania, jakie przewiduje standard lub interpretacja, powód, dla którego zastosowanie takiego rozwiązania w danych okolicznościach wprowadzałoby w błąd, powodując, że sprawozdanie finansowe nie spełni swojego określonego celu,

dla każdego zaprezentowanego okresu finansowego wpływ odstępstwa na każdą pozycję sprawozdania finansowego, gdyby była ona przedstawiona jako spełniająca wymaganie.

Duże znaczenie ma więc szczegółowe ujawnienie okoliczności odstępstwa, wskazujące jednocześnie na istotną funkcję informacji dodatkowej w sprawozdawczości finansowej. Przy sporządzeniu sprawozdania finansowego zawsze warto pamiętać o jego konsekwencjach ekonomicznych, które nieraz mogą być bardzo poważne. Dlatego z punktu widzenia użytkowników lepiej pokazać więcej, niż mniej.

Czy ustawa o rachunkowości pozwala na odstępstwo

Ustawa o rachunkowości zezwala na to, by w kwestiach nieregulowanych ustawą jednostki mogły stosować MSR. Jednak w tym przypadku należy się kierować przepisami ustawy, które zobowiązują do jasnego i rzetelnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Zdarzenia ujmuje się w księgach rachunkowych oraz wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Ten zapis zachęca do głębokiej analizy każdej operacji gospodarczej w celu ustalenia, które zasady określone w ustawie należy w danym przypadku stosować. Nie zezwala jednak na odstępstwo od przepisów ustawy.

UWAGA!

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 1 podkreśla, że nieprawidłowych zasad rachunkowości nie uznaje się za skorygowane poprzez ich ujawnienie i zaprezentowanie w informacji dodatkowej.

• art. 4 ust. 1, art. 10 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• Założenia koncepcyjne sprawozdania i prezentacji sprawozdania finansowego

Gyöngyvér Takáts

ekspert ds. rachunkowości, pracownik redakcji

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

KSeF już za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę – jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

REKLAMA

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

REKLAMA

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

REKLAMA