Wystawienie faktury na żądanie nabywcy 2013/2014

Czy istnieje obowiązek wystawienia faktury na żądanie nabywcy jakiś czas po dokonaniu sprzedaży

Zobacz ujednolicony tekst ustawy: USTAWA z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

Obecnie przepisy nie wskazują wprost, kiedy można odmówić wystawienia faktury, gdy kupujący zgłosi się z takim żądaniem po dokonaniu sprzedaży. Gdy nabywca jest osobą nieprowadzącą działalności, przyjmuje się, że jest to termin po upływie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania towaru. Jeśli natomiast nabywca dokonuje zakupu jako podatnik prowadzący działalność, to sprzedawca może odmówić wystawienia faktury po upływie siedmiu dni. Przepisy nie zabraniają jednak sprzedawcy wystawiania faktury po tym terminie. Szczegóły poniżej.

Jednym z obowiązków podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni jest obowiązek wystawiania faktur stwierdzających dokonanie sprzedaży (art. 106 ust. 1 ustawy o VAT). Obowiązek ten nie ma charakteru bezwzględnego, gdyż art. 106 ust. 4 ustawy o VAT wskazuje, że podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednak na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Przyjmuje się, że podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż dla osób fizycznych, które przed dokonaniem sprzedaży, w momencie jej dokonywania lub bezpośrednio po dokonaniu sprzedaży:

• nie ujawnią się jako podmioty lub osoby działające w imieniu podmiotów, którym powinna zostać wystawiona faktura, albo

• nie zażądają wystawienia faktury jako osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Polecamy produkt: 100 pytań o obowiązek podatkowy VAT – PDF

Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 25 kwietnia 2012 r. (sygn. IPTPP4/443-92/12-2/BM):

(...) podatnicy nie mają obowiązku każdorazowego weryfikowania statusu swoich klientów, to oni bowiem powinni określić, czy dokonują zakupu jako osoba prywatna, czy też jako firma. Zatem, skoro w momencie dokonania sprzedaży klient nie określił, czy dokonuje zakupu jako osoba fizyczna czy też jako podatnik, to znaczy, że Spółka nie posiadała wiedzy o tym, iż dokonuje sprzedaży dla osoby posiadającej status podatnika od towarów i usług.

Wątpliwości pojawiają się, jeżeli nabywca wystąpi z żądaniem wystawienia faktury jakiś czas po dokonaniu sprzedaży. Przyjmuje się, że to, czy w takich przypadkach na sprzedawcy ciąży obowiązek wystawienia faktury, zależy od okresu, jaki minął od dnia dokonania sprzedaży (tj. wydania towaru lub wykonania usługi). W tej kwestii można się spotkać z dwoma stanowiskami.

Według pierwszego obowiązek wystawienia faktury ciąży na sprzedawcach przez okres, przez jaki nabywca może żądać wystawienia rachunku (art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej), czyli przez trzy miesiące, licząc od dnia dokonania sprzedaży, tj. wydania towaru lub wykonania usługi. Takie stanowisko potwierdzają przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 5 maja 2009 r. (sygn. IBPP1/443-187/09/EA) czy Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 czerwca 2011 r. (sygn. ITPP1/443-445/11/KM).

Zgodnie zaś z drugim stanowiskiem obowiązek taki istnieje tylko przez siedem dni, licząc od dnia dokonania sprzedaży (przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 października 2008 r., sygn. IPPP1-443-1616/08-4/RK).

Prawidłowe jest jednak, co do zasady, pierwsze z zaprezentowanych stanowisk.

Przeliczanie faktur wystawianych w euro i złotych

Faktury przychodowe i kosztowe w księgach rachunkowych

Zgodzić się jednak należy, że jeżeli żądanie wystawienia faktury jest związane z ujawnieniem się przez nabywcę jako przedsiębiorca, obowiązek wystawienia faktury istnieje tylko przez siedem dni, licząc od dnia dokonania sprzedaży.

Żądanie wystawienia faktury zgłoszone przez klienta, który uprzednio otrzymał paragon, trzeba uwzględnić w terminie trzech miesięcy od daty dokonania sprzedaży.

Słusznie zatem wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2012 r. (sygn. IPTPP4/443-92/12-2/BM), że:

(...) w świetle obowiązujących przepisów nie ma on obowiązku wystawienia faktury VAT na żądanie podatnika podatku VAT po przekroczeniu 7-dniowego terminu od dnia dokonania sprzedaży. Wystawienie faktury VAT po przekroczeniu tego terminu zależne będzie od dobrej woli Wnioskodawcy.

Terminy wystawiania faktur na żądanie

PRZYKŁAD:
15 sierpnia 2013 r. podatnik sprzedał towar. Sprzedaż udokumentował paragonem. 10 września 2013 r. nabywca wrócił do podatnika z paragonem i zażądał wystawienia faktury.

Jeżeli:

• nabywca zażądał wystawienia faktury na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczą - podatnik ma obowiązek wystawić taką fakturę, gdyż nie upłynęły jeszcze trzy miesiące, licząc od dokonania sprzedaży;

• nabywca zażądał wystawienia faktury na inny podmiot niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (np. na spółkę jawną, której jest wspólnikiem) - podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury (gdyż upłynął już okres siedmiu dni, licząc od dnia dokonania sprzedaży).

Od 1 stycznia 2014 r. przepisy będą wskazywały terminy, kiedy można odmówić wystawienia faktury na żądanie - VAT 2014

Od 1 stycznia 2014 r. będą obowiązywać nowe przepisy regulujące zasady wystawiania faktur. Dodany zostanie m.in. art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, z którego będzie wynikać, że obowiązek wystawienia faktury na żądanie nabywcy (w tym osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej) istnieje przez trzy miesiące, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Zastrzeżenie to nie będzie miało zastosowania do dostaw i usług wymienionych w art. 19 ust. 5 pkt 4 ustawy, np. do dostawy energii.

Co sądzisz o tych zmianach? Podziel się swoją opinią na naszym FORUM

W ocenie autora - zważywszy na brak przepisu stanowiącego inaczej - we wskazanym terminie żądać wystawienia faktury będą mogły również osoby, które ujawnią się jako podatnicy (polscy lub zagraniczni), lub osoby, które ujawnią, że działają w imieniu podatnika (polskiego lub zagranicznego) albo osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

PRZYKŁAD

Wróćmy do poprzedniego przykładu i załóżmy, że sprzedaż (dostarczenie) towaru nastąpi rok później, tj. 15 sierpnia 2014 r., a żądanie wystawienia faktury 10 września 2014 r. W takim przypadku podatnik miałby obowiązek wystawienia faktury w obu przypadkach: gdyby nabywca zażądał wystawienia faktury na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, a także na inny podmiot niż osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (np. na spółkę jawną, której jest wspólnikiem). Obowiązek ten ciążyłby na podatniku do 30 listopada 2014 r. (w tym dniu bowiem upłynęłyby 3 miesiące, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar). Od 1 grudnia 2014 r. podatnik nie miałby obowiązku wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż towaru dokonaną 15 sierpnia 2014 r.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 106 ust. 1 i 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1027

• art. 87 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.

• art. 106b ust. 1 pkt 1 oraz art. 106b ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.

Tomasz Krywan

prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor licznych publikacji