REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

O czym informuje nas rachunek zysków i strat

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Podstawowym celem każdego przedsiębiorstwa jest maksymalizowanie zysku i tym samym osiąganie jak najwyższej rentowności. O tym, czy dane przedsiębiorstwo prowadzi rentowną działalność i wypracowuje zyski, informuje nas sprawozdanie finansowe, a dokładniej: poszczególne pozycje rachunku zysków i strat.

Sama informacja dotycząca wysokości zysku/straty jest niewystarczająca do pełnej analizy rentowności przedsiębiorstwa. Pełniejszy jej obraz daje analiza poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat, która pozwala ocenić, jaki rodzaj działalności przynosi zysk oraz jaki rodzaj działalności należy rozwijać, aby ten zysk maksymalizować.

Rachunek zysków i strat – oprócz pozycji zysku netto – zawiera odpowiednio pogrupowane pozycje przychodów i kosztów oraz pokazuje wyniki na poszczególnych segmentach działalności, do których zalicza się:
a) segment działalności operacyjnej,
b) segment działalności finansowej,
c) segment działalności nadzwyczajnej,
d) segment obowiązkowego obciążenia wyniku finansowego.

Ustawa o rachunkowości określa dwa warianty rachunku zysków i strat:
• wariant porównawczy,
• wariant kalkulacyjny.

Podstawową różnicą między obu wariantami jest sposób kalkulacji kosztów uzyskania przychodów.
W wariancie porównawczym koszty dzielone są według rodzajów.
Natomiast w wariancie kalkulacyjnym w kategorii kosztów z podstawowej działalności znajdują się koszty wytworzenia sprzedanych produktów. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów są dalej dzielone na koszty bezpośrednie, np. materiały bezpośrednie, robocizna bezpośrednia, oraz na koszty pośrednie, tj. koszty niezwiązane bezpośrednio z procesem produkcyjnym.

Różnica między przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów a kosztami wytworzenia sprzedanych produktów i wartością sprzedanych materiałów stanowi zysk brutto na sprzedaży. Od tego zysku odejmuje się następnie takie koszty działalności podstawowej, jak koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu.

Rachunek przychodów i kosztów z działalności podstawowej wygląda następująco:
A. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
B. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. (A – B) Zysk/strata brutto na sprzedaży
D. Koszty sprzedaży
E. Koszty ogólnego zarządu
F. (C – D – E) Zysk/strata na sprzedaży

Wynikiem zestawienia podstawowych przychodów i kosztów jest zawsze zysk/strata na sprzedaży.
Dalsze pozycje rachunku zysków i strat są w obu wariantach identyczne i składają się na nie:
+/– Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Zysk/strata na działalności operacyjnej
+/– Przychody i koszty finansowe
Zysk/strata na działalności gospodarczej
+ /– Zyski/straty nadzwyczajne
Zysk/strata brutto
– Podatek dochodowy i pozostałe obowiązkowe obciążenie wyniku
Zysk/strata netto

Analiza porównawcza

Podstawową analizą rachunku zysków i strat jest analiza porównawcza. W tym celu jego poszczególne pozycje są porównywane np. w dwóch kolejnych latach. Wartości zrealizowane można również porównać z wartościami planowanymi.

Możliwe jest w tym przypadku porównanie w wartościach bezwzględnych lub w wartościach względnych, tj. ustalanie dynamiki poszczególnych kategorii przychodów i kosztów.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

REKLAMA

Autopromocja

Z analizy przedstawionego sprawozdania wynika, że wzrost zysku netto nastąpił głównie na skutek wzrostu przychodów ze sprzedaży i jednocześnie niższej dynamiki przyrostu kosztów własnych sprzedaży. Było to najprawdopodobniej wynikiem racjonalizacji kosztów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Dodatni wpływ miała również wyższa dynamika przychodów finansowych i obniżenie kosztów finansowych. Mogło to wynikać ze zwiększenia inwestycji finansowych, korzystnych zmian kursów walutowych i ograniczenia zadłużenia z tytułu kredytów. Na obniżenie zysku miała wpływ pozostała działalność operacyjna: dynamika kosztów jest wyższa niż dynamika przychodów oraz zyski i straty nadzwyczajne.

Analiza wskaźników rentowności

Uzupełnieniem analizy rachunku zysków i strat jest analiza wskaźników rentowności. Badanie bezwzględnego poziomu poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat oraz samego zysku w poszczególnych okresach nie daje jasnego obrazu rentowności. Prawidłowa ocena wymaga odniesienia poziomu zysku do poniesionych nakładów.
Do tego celu służą trzy podstawowe wskaźniki:
• rentowności sprzedaży,
• rentowności aktywów,
• rentowności kapitałów własnych.
Najlepiej, gdy wskaźniki rentowności są dodatnie i jak najwyższe. Jednak przedsiębiorstwa z różnych branż charakteryzują się różnymi poziomami rentowności, więc rentowność danego przedsiębiorstwa powinno się porównywać ze średnią wielkością w danej branży. Jeżeli rentowność kształtuje się powyżej wartości średniej, może być oceniona pozytywnie. Jeżeli osiąga wartości znacznie poniżej średniej lub wielkość ujemną, ocena rentowności powinna być negatywna.

Analiza rentowności sprzedaży

Podstawowym wskaźnikiem służącym do pomiaru rentowności sprzedaży jest wskaźnik rentowności sprzedaży netto:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Im wyższy jest poziom tego wskaźnika, tym sytuacja przedsiębiorstwa jest lepsza. Jeżeli wskaźnik ten jest odpowiednio wysoki, przedsiębiorstwo ma lepsze możliwości przetrwania, gdy będzie przejściowo zmuszone realizować niższe ceny sprzedaży bądź ponosić wyższe koszty.


Poziom wskaźnika rentowności zależy w dużej mierze od charakteru cyklu produkcyjnego. Masowa sprzedaż detaliczna lub hurtowa charakteryzuje się zazwyczaj niższą marżą na sprzedaży, ponieważ wysoki obrót zapewni satysfakcjonujący zysk na sprzedaży. Natomiast w przypadku sprzedaży detalicznej produktów luksusowych, dla których wolumen obrotów nie jest wysoki, marża sprzedaży i tym samym rentowność sprzedaży jest odpowiednio wyższa.

Podobnie jest w przypadku długości cyklu produkcyjnego. Krótki cykl produkcyjny nie wymaga wysokich marż, natomiast długi cykl produkcyjny pociąga za sobą wyższe koszty zamrożenia kapitału, co automatycznie przekłada się na wyższe marże.

W celu bardziej precyzyjnej oceny rentowności sprzedaży można stosować następujący wskaźnik:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zaletą tego wskaźnika w porównaniu z poprzednim jest to, że mierzy on precyzyjnie rentowność działalności podstawowej, bez uwzględnienia pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych oraz przychodów i kosztów finansowych.


Może się zdarzyć, że rentowność sprzedaży netto jest zaniżona przez nadmierne koszty finansowe wywołane np. przez ujemne niezrealizowane różnice kursowe, które w zależności od wahań kursu walutowego mogą mieć charakter tymczasowy. Ujemny wynik na sprzedaży aktywów trwałych, np. zbędnego majątku trwałego, ma z kolei najczęściej charakter jednorazowy.

Do kalkulacji rentowności sprzedaży oraz rentowności majątku i kapitałów własnych można przyjmować różne kategorie zysku, począwszy od zysku na sprzedaży aż do zysku netto.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Oznacza to, że przy stałym poziomie rentowności sprzedaży przedsiębiorstwo może zwiększyć rentowność aktywów poprzez zwiększenie ich obrotowości, tj. wolumenu sprzedaży, przy niezmiennym stanie aktywów.


UWAGA!
Lepszy obraz rentowności aktywów uzyskuje się porównując wielkość zysku netto za dany okres z przeciętnym stanem aktywów w tym okresie.

Przeciętny stan aktywów ustala się jako sumę wartości aktywów na początek i na koniec okresu, podzieloną przez 2.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Jakub Kornacki

ekspert w zakresie finansów i rachunkowości zarządczej
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

REKLAMA

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

REKLAMA

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

REKLAMA