REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalić i rozliczyć koszty pośrednie

REKLAMA

Koszty w układzie kalkulacyjnym grupuje się według kryterium ich związku z wytwarzanymi produktami. Związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni. Dlatego warto wyodrębnić koszty bezpośrednie i pośrednie, prowadzając ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5.


Jednostki produkcyjne stosujące kalkulacyjny układ kosztów czesto napotykają trudności w ustaleniu i rozliczeniu kosztów pośrednich.

Chodzi tu szczególnie o te koszty pośrednie, które następnie wejdą w skład kosztu wytworzonego produktu. W jednostkach, w których z prowadzonej działalności gospodarczej wynika ustalenie kosztu wytworzenia produktu, zaleca się prowadzenie pełnej ewidencji kosztów. Uzasadnia to również wymóg przedstawiania jasnego obrazu firmy. Trudno jest twierdzić, że jednostka jasno przedstawia swoją sytuację majątkową i finansową, jeżeli z ksiąg nie wynika sposób ustalenia kosztów sprzedanych produktów. Należy jednak pamiętać, że do ustalenia kosztu wytworzenia nie wystarczy tylko ewidencja, wymagana jest również odpowiednia kalkulacja. Kalkulację i ustalenie rzeczywistego kosztu wytworzenia produktu ułatwia odpowiednia ewidencja.

Kalkulacja kosztów pośrednich możliwych do zaliczenia do kosztów wytworzenia wymaga głębokiej analizy definicji kosztu wytworzenia.

Autopromocja


Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.


Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się:

n zmienne pośrednie koszty produkcji oraz

n tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo


W myśl ustawy za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów.


Szczegółowo podchodzą do określenia normalnych zdolności produkcyjnych MSR nr 2 - "Zapasy". W rozumieniu standardu normalna zdolność produkcyjna określa produkcję, której uzyskania oczekuje się w czasie kilku okresów lub sezonów, w typowych okolicznościach. Przy ustaleniu normalnego poziomu należy uwzględnić utratę zdolności produkcyjnej wynikającej z planowanej konserwacji.


Wielkość stałych pośrednich kosztów przypisanych do każdej jednostki produkcji nie zwiększa się w wyniku niskiego poziomu produkcji lub w wyniku niewykorzystanej zdolności produkcji z urządzeń. Nieprzypisane koszty pośrednie ujmuje się do kosztów okresu, w którym zostały one poniesione. W okresach nietypowo wysokiej produkcji wielkość stałych pośrednich kosztów przypisanych do każdej jednostki produkcji zmniejsza się. Zmienne pośrednie koszty produkcji przypisuje się do każdej jednostki produkcji na podstawie aktualnego stanu wykorzystania urządzeń produkcyjnych.


Podsumowując, można stwierdzić, że koszty bezpośrednie to takie koszty, które można na podstawie dokonanych pomiarów lub dokumentów źródłowych dokładnie określić i przyporządkować do danej jednostki lub serii takich samych produktów. Są to koszty zmienne, w tym przede wszystkim:

- materiały bezpośrednie (materiały wykorzystane do produkcji),

- robocizna bezpośrednia (koszty robocizny związanej z produkcją).


Do kosztów pośrednich z kolei zaliczamy koszty, których nie można bezpośrednio przyporządkować do danego produktu lub serii. Są one zwykle stałe w relacji do liczby wyprodukowanych wyrobów, ale czasem mogą także zawierać elementy kosztów zmiennych. Koszty pośrednie to najczęściej:

- koszty wydziałowe (ogólnoprodukcyjne: nadzór, naprawy, amortyzacja),

- inne koszty (administracji, marketingu, koszty finansowe itp).


Udział kosztów pośrednich w koszcie wytworzenia produktu jest ustalany na podstawie różnych metod kalkulacji. Zagadnienie to jest szeroko opisywane przez rachunkowość zarządczą. W tym miejscu opiszemy podział kosztów pośrednich oraz ich włączanie do kosztu wytworzenia produktu zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości.

Autopromocja


Przykład 1

Przedsiębiorstwo Alfa dysponuje czterema maszynami produkcyjnymi. Każda z nich może wyprodukować maksymalnie 200 szt. produktu w ciągu miesiąca. Jednak przeciętnie jednostka produkuje 700 szt. wyrobów w miesiącu, ponosząc przy tym 9600 zł stałych kosztów pośrednich. W bieżącym miesiącu jednostka wytworzyła 650 szt. produktów, ponosząc przy tym 8500 zł kosztów stałych. Jaka część tych kosztów może być uznana za wartość użyteczną (wynikającą z normalnego poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych) zgodnie z ustawą o rachunkowości?

Potencjalne zdolności produkcyjne: 800 szt.

Autopromocja

Przeciętne zdolności produkcyjne: 700 szt.

Normalny poziom wykonywania zdolności produkcyjnej: 87,5%.

(700 szt. : 800 szt. = 87,5%)

Koszty stałe przy 87,5% wykorzystywania zdolności produkcyjnych wynoszą 9600 zł.

Jednostkowy koszt stały dla normalnego poziomu zdolności produkcyjnej: 9600 zł : 700 zł = 13,71 zł/szt.

W danym miesiącu wytworzono rzeczywiście 650 szt. produktów.

Koszty stałe poniesione w danym miesiącu wynoszą 8500 zł.

Możliwa do uznania wysokość kosztów stałych (użytecznych): 8914,29 zł.

(650 szt. × 13,71 zł = 8911,50 zł)

Ponieważ możliwa do uznania wysokość kosztów stałych wynosi 8911,50 zł, natomiast koszty rzeczywiście poniesione są niższe i wynoszą 8500 zł, cała kwota kosztów stałych stanowi koszt użyteczny, odpowiadający poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych i powinna być włączona do kosztów wytworzenia produktów.


Ewidencja księgowa


1. Poniesione koszty bezpośrednie w wysokości 1100 zł (np. materiały):

Wn "Koszty działalności produkcyjnej" 1 100

Ma "Rozliczenie kosztów" 1 100

2. Koszty pośrednie stałe w wysokości 8500 zł (np. amortyzacja, wynagrodzenia, itd.):

Wn "Koszty działalności produkcyjnej" 8 500

Ma "Rozliczenie kosztów" 8 500

3. Przeniesienie kosztów produkcji na wyroby gotowe:

Wn "Wyroby gotowe" 9 600

Ma "Koszty działalności produkcyjnej" 9 600


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Co się jednak stanie, gdy wielkość kosztów stałych przekroczy limit kosztów możliwych do uznania?


Przykład 2

Przedsiębiorstwo Alfa wytworzyło w bieżącym okresie 650 szt. produktu, ponosząc przy tym 9000 zł kosztów pośrednich, w tym 8500 zł kosztów stałych i 500 zł kosztów zmiennych. Jaką część z nich można zaliczyć do kosztów użytecznych, jeżeli przy normalnym poziomie zdolności produkcyjnych, tj. 700 szt., jednostka ponosi 9600 zł kosztów pośrednich, z czego 8000 zł stanowi koszty stałe, a 1600 zł - koszty zmienne.

Potencjalne zdolności produkcyjne: 800 szt.

Przeciętne zdolności produkcyjne: 700 szt.

Normalny poziom wykonywania zdolności produkcyjnej: 87,5%.

(700 szt. : 800 szt. = 87,5%)

Koszty stałe przy 87,5% wykorzystywania zdolności produkcyjnych wynoszą 8000 zł.

Jednostkowy koszt stały dla normalnego poziomu zdolności produkcyjnej: 8000 zł : 700 zł = 11,43 zł/szt.

W danym miesiącu wytworzono rzeczywiście 650 szt. produktów.

Koszty stałe poniesione w danym miesiącu wynoszą 8500 zł.

Możliwa do uznania wysokość kosztów stałych (użytecznych): 7429,50 zł.

(650 szt. × 11,43 zł = 7429,50 zł)

Koszty stałe nieużyteczne wynoszą 1070,50 zł.

(8500 zł - 7429,5 zł = 1070,50 zł)

Koszty pośrednie niekoniecznie muszą być stałe - mogą one również zawierać część kosztów zmiennych. Opisany przykład przedstawia sytuację, w której koszty pośrednie składają się z części kosztów stałych i części kosztów zmiennych. Przy produkcji 650 szt. w bieżącym miesiącu - zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości - zaliczamy:

- 500 zł kosztów pośrednich zmiennych do kosztów wytworzenia produktu,

- 7429,50 zł kosztów pośrednich stałych do kosztów wytworzenia produktu (jako koszty odpowiadające poziomowi kosztów stałych przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, są to więc koszty użyteczne),

- 1071,43 zł kosztów pośrednich stałych do pozostałych kosztów operacyjnych (jako koszty stałe przekraczające poziom normalnych zdolności produkcyjnych, stanowią one koszty stałe nieużyteczne).


Ewidencja księgowa


1. Poniesione koszty bezpośrednie w wysokości 500 zł (np. materiały):

Wn "Koszty działalności produkcyjnej" 500

Ma "Rozliczenie kosztów" 500

2. Koszty pośrednie stałe w wysokości 7429,50 zł stanowiące koszt wytworzenia:

Wn "Koszty działalności produkcyjnej" 7 429,50

Ma "Rozliczenie kosztów" 7 429,50

3. Przeniesienie kosztów stałych - 1071,43 zł:

Wn "Koszty zarządu" 1 071,43

Ma "Rozliczenie kosztów" 1 071,43

4. Przeniesienie kosztów produkcji na wyroby gotowe:

Wn "Wyroby gotowe" 500

Ma "Koszty działalności produkcyjnej" 500

5. Przeniesienie kosztów działalności produkcyjnej na wyroby gotowe:

Wn "Wyroby gotowe" 7 429,50

Ma "Koszty działalności produkcyjnej" 7 429,50


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

- art. 28 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694: ost.zm. Dz.U. z 2006. r. Nr 157, poz. 1119


Katarzyna Kobiela-Pionner

asystent w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Warszawie

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zmiany: zwolnienie z PIT zapomóg do 10 000 zł tylko do końca 2023 r. W 2024 r. będzie gorzej

    Tylko do końca 2023 r. wysokie limity zwolnień w PIT dla niektórych zapomóg. Już od 1 stycznia 2024 r. gorsze warunki podatkowe dla tych świadczeń.

    Ile lat trzeba pracować by dostać emeryturę. Jak zagwarantować sobie minimalną emeryturę - 1 588,44 zł do corocznej waloryzacji

    Po to każdy pracujący na etacie jest zobowiązany do płacenia obowiązkowo składek na ubezpieczenie społeczne – podobnie jak jego pracodawca – by w przyszłości gdy już osiągnie ustawowy wiek emerytalny mógł złożyć wniosek o emeryturę i już do końca życia otrzymywać z ZUS takie świadczenie, które zapewni mu utrzymanie, podobnie jak wcześniej zapewniało wynagrodzenie za pracę. Mało kto jest zadowolony ze swojej emerytury, a ściślej – jej wysokości.

    MF ostrzega przed fałszywymi wiadomościami e-mail o zwrocie podatku

    Ministerstwo Finansów ostrzegło dzisiaj przed fałszywymi wiadomościami o zwrocie podatku. Resort podkreślił, że ani MF, ani KAS nie wysyłają tego typu wiadomości do podatników.

    Zamknięcie roku podatkowego 2023 – o czym muszą pamiętać przedsiębiorcy?

    Przedsiębiorcy przed zakończeniem roku podatkowego muszą wykonać wiele różnych czynności, takich jak sporządzenie inwentaryzacji czy weryfikacja ujęcia wszystkich wydatków w działalności gospodarczej. Przygotowana roczna dokumentacja pozwoli na sporządzenie i złożenie zeznania rocznego.

    Czy zostaną nałożone nowe podatki na spółki Skarbu Państwa?

    Nie ma planów nakładania dodatkowych podatków na spółki Skarbu Państwa - powiedziała posłanka Polska2050 Paulina Hennig-Kloska. Dodała, że Orlen do tej pory korzystał z uprzywilejowanej pozycji i nie rozliczył się z nadmiarowych zysków.

    Wysoki wzrost wynagrodzeń. Jak bardzo ożywi inflację?

    Wynagrodzenia realne wzrosły w najwyższym tempie od lutego 2019 r. Natomiast dwucyfrowe tempo wzrostu nominalnych płac, które jest czynnikiem napędzającym inflację, utrzymuje się od początku 2022 r. Dynamika konsumpcji znów rośnie.

    Funkcjonariusze KAS wykryli proceder obrotu podrabianą odzieżą. Wartość zajętego towaru to ponad 1 mln zł

    Warmińsko-mazurscy funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) wspólnie z policją ujawnili proceder obrotu odzieżą z podrabianymi znakami znanych marek odzieżowych - poinformowały obie służby. Wartość ubrań zabezpieczonych w magazynach i mieszkaniach na terenie Elbląga i Pasłęka to ponad 1 mln zł.

    Szybki szacunek inflacji w listopadzie 2023 r. Dane GUS

    Główny Urząd Statystyczny zaprezentował szybki szacunek wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w listopadzie 2023 r. Pełne dane o listopadowej inflacji GUS przekaże 15 grudnia.

    Jednorazowe odszkodowania ZUS w 2024 roku

    Jednorazowe odszkodowania od ZUS w pierwszym kwartale 2024 roku są już znane. Określa je obwieszczenie MRiPS. Jakie dokładnie wypłaty z ZUS należą się w przypadku uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową?

    „Biały wywiad” – nie tylko wywiad gospodarczy wykorzystuje OSINT do zdobywania informacji

    Metody stosowane przez wywiad gospodarczy należy zaliczyć do tzw. wywiadu białego lub z ang. OSINT (ang. open-source Intelligence) czyli do kategorii wywiadu, polegającego na gromadzeniu informacji pochodzących z ogólnie dostępnych źródeł, jakim jest między innymi Internet. Jednak nie tylko wywiad gospodarczy wykorzystuje OSINT do zdobywania niezbędnych informacji. Od dawna metodę tę stosują wywiady państwowe, a wraz z rozwojem Internetu i mediów społecznościowych, OSINT w Internecie zyskiwał na znaczeniu. Obecnie, ocenia się, że informacje zdobywane w ten sposób stanowią od 70 do 90% wszystkich informacji pozyskiwanych przez państwowe służby wywiadowcze.

    REKLAMA