REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przychód z umowy o dzieło [składki ZUS]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Kostrzewa

REKLAMA

Pracodawcy - dążąc do ograniczenia kosztów w postaci składek na ubezpieczenia pracowników - coraz chętniej korzystają z form zatrudnienia, które pozwalają na ich ograniczenie bądź wyeliminowanie. Do takich form zatrudnienia należą umowy cywilnoprawne: umowa-zlecenie, umowa o świadczenie usług czy umowa o dzieło.

REKLAMA

Autopromocja

Umowa-zlecenie oraz umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, stanowi tytuł zarówno do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego. W odróżnieniu od umowy o pracę, ich zawarcie nie rodzi obowiązku ubezpieczenia chorobowego, a ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe tylko wówczas, gdy praca wykonywana jest w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.

Umowa o dzieło nie stanowi natomiast tytułu do powyższych ubezpieczeń. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że w każdym przypadku wypłacone na podstawie takiej umowy wynagrodzenie jest wolne od składek na te ubezpieczenia. Niekiedy zamawiający - wypłacając przyjmującemu zamówienie wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło - jest zobowiązany do potrącenie i rozliczenia od niego składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.


Umowa o dzieło obciążona składkami


Artykuł 8 ust. 1 i 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn.zm.) definiuje pojęcie „pracownika”, nadając mu znaczenie daleko szersze od tego, którym posługuje się kodeks pracy. Za pracownika - zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami - uważa się, poza osobą pozostającą w stosunku pracy, także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Z uwagi na powyższą definicję pracownik, który zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła - na podstawie zawartej ze swoim pracodawcą lub wykonywanej na jego rzecz umowy o dzieło - traktowany jest również w ramach tej umowy jako pracownik.

Konsekwencją takiej regulacji prawnej jest art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód osiągnięty z tytułu takiej umowy. Przychód ten stanowi także podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego - z mocy art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 z późn.zm.) - objęci są bowiem pracownicy w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.


Przykłady


Tadeusz N. jest pracownikiem w spółce komandytowej. Na podstawie umowy o pracę otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 7000 zł. 1 czerwca 2007 r. spółka komandytowa zawarła z nim umowę o dzieło. Za wykonanie tej umowy otrzymał 2000 zł.

Ponieważ umowa o dzieło została zawarta z własnym pracodawcą, spółka komandytowa potrąciła składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od sumy przychodów z umowy o pracę i umowy o dzieło, tj. 9000 zł.

Natalia K. świadczy pracę w ramach stosunku pracy, który łączy ją z firmą X. Poza umową o pracę w czerwcu 2007 r. Natalia K. wykonywała umowę o dzieło, którą zawarła z firmą Y.

Od przychodu z umowy o dzieło firma Y nie potrąciła składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z uwagi na to, że z tą firmą Natalii K. nie łączy stosunek pracy.


Umowa o dzieło wolna od składek


Od zasady, że pracodawca jest zobowiązany do potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodu z tytułu wykonywanej na jego rzecz umowy o dzieło, istnieją wyjątki. Do pierwszego z nich należy zaliczyć sytuację, gdy pracodawca zawrze z pracownikiem umowę o dzieło w okresie korzystania przez tego ostatniego z urlopu bezpłatnego. Drugi wyjątek to przypadek, gdy umowa o dzieło zostaje zawarta przez pracownika z pracodawcą w okresie korzystania przez tego pierwszego z urlopu macierzyńskiego bądź urlopu wychowawczego. W obydwu przypadkach przychód z umowy o dzieło jest wolny od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.


Przykład


Anna J. przebywa na urlopie wychowawczym od 7 maja 2007 r. Jako osobę przebywającą na urlopie wychowawczym pracodawca zgłosił ją do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. 14 maja 2007 r. pracodawca zawarł z nią umowę o dzieło. Z uwagi na to, że umowa o dzieło została zawarta w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, od wypłaconego na jej podstawie wynagrodzenia nie potrącił składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.


Umowa o dzieło emeryta lub rencisty


Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne należne są także od przychodów z umów o dzieło zawieranych przez pracowników posiadających prawo do emerytury lub renty z pracodawcami, z którymi pozostają w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takich umów pracę wykonują na rzecz takich pracodawców. Dotyczy to jednak tylko tych umów o dzieło, które zostały zawarte po 30 czerwca 2004 r., a więc po wejściu w życie przepisu, który wprowadził obowiązek potrącania składek od tego typu umów o dzieło.


Przykład


Ryszard P. otrzymuje emeryturę z ZUS. Jednocześnie jest pracownikiem spółdzielni mieszkaniowej. 4 czerwca 2007 r. spółdzielnia mieszkaniowej zawarła z nim umowę o dzieło. Ponieważ umowa o dzieło została zawarta z własnym pracodawcą i po 30 czerwca 2004 r. - od wypłaconego na jej podstawie wynagrodzenia należne są składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Zawierając umowę o dzieło, należy pamiętać, że o charakterze prawnym danej umowy nie decyduje sama jej nazwa, ale przede wszystkim jej brzmienie, zgodny zamiar stron i cel, a także sposób wykonywania pracy (np. wykonywanie pracy pod kierownictwem, osobiście i za wynagrodzeniem). Dlatego ZUS może zakwestionować umowę o dzieło, uznając, że wbrew jej nazwie nie jest ona umową o dzieło, ale umową-zlecenie, umową o świadczenie usług lub umową o pracę, a intencją stron ją zawierających było uniknięcie obowiązku opłacenia należnych składek. Z tych względów wypada znać różnice pomiędzy tymi umowami.


Umowa o dzieło a umowa o pracę i umowa-zlecenie


Podmioty i przedmiot umowy o dzieło zostały określone w art. 627 kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego brzmieniem, w umowie o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający - do zapłaty wynagrodzenia. W umowie-zlecenia z kolei przyjmujący zlecenie - zgodnie z art. 734 § 1 kodeksu cywilnego - zobowiązuje się dokonać określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W odróżnieniu od umowy o dzieło i umowy o pracę, umowa-zlecenie może mieć charakter nieodpłatny.

Natomiast w umowie o pracę - co wynika z art. 22 § 1 kodeksu pracy - pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Z art. 22 § 11 kodeksu pracy wynika jednocześnie, że zatrudnienie w warunkach, o których mowa w art. 22 § 1 - bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy - jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. Odmiennie niż w przypadku umowy o dzieło i umowy-zlecenia, praca będąca przedmiotem umowy o pracę może być świadczona tylko osobiście, w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę, a także pod jego nadzorem.

W literaturze i w orzecznictwie sądowym ugruntował się pogląd, że w wyniku zawarcia umowy o dzieło powstaje tzw. zobowiązanie rezultatu, w którym istotą świadczenia przyjmującego zamówienie nie jest samo działanie, ale osiągnięcie konkretnego rezultatu w postaci umówionego dzieła. Dzieło może mieć postać materialną bądź niematerialną, musi mieć indywidualny charakter i odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego.

Umowa o pracę i umowa-zlecenie kreują zaś tzw. zobowiązanie starannego działania, w którym odpowiednio pracownik lub zleceniobiorca są zobowiązani do rzetelnego wykonywania określonych powtarzających się czynności, ale osiągnięcie określonego rezultatu leży poza ich zobowiązaniem.

Niekiedy podnosi się, że kryterium pozwalającym odróżnić umowę o dzieło od umowy o świadczenie usług jest także możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych. Takie różnice pomiędzy umową o dzieło a umową o pracę, umową-zlecenie czy też umową o świadczenie usług podnosi w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy (wyrok z 28 marca 2000 r., sygn. akt II UKN 386/99, wyrok z 3 listopada 2000 r., sygn. akt IV CKN 152/00, wyrok z 18 czerwca 2003 r., sygn. akt II CKN 269/01). A zatem za umowę o dzieło nie można uznać umowy, zgodnie z którą istota będącego jej przedmiotem świadczenia wyraża się tylko w starannym wykonywaniu pewnych czynności (np. opieka lekarska), a ewentualny rezultat, jaki one przyniosą, nie jest objęty treścią obowiązania.


Magdalena Kostrzewa

Podstawa prawna:

- ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn.zm.),

- ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 z późn.zm.),

- ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn.zm.),

- ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).
 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy niegotowe na KSeF. Tylko 5230 przedsiębiorstw korzysta z systemu – czas ucieka. [DANE MF]

Z danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów wynika, że do 5 marca 2025 roku z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) skorzystało zaledwie 5230 firm. To oznacza, że w ciągu ponad trzech lat działania systemu zdecydowało się na niego jedynie kilka tysięcy przedsiębiorców. Tymczasem za 9 miesięcy korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe – a to oznacza prawdziwą rewolucję dla księgowości w Polsce.

Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie KSeF-u i faktur ustrukturyzowanych wszystkim podatnikom VAT nie jest deregulacją gospodarki; ten pomysł powinien trafić do kosza

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

Można przekazać 1,5% podatku rolnego - w 2025 r. pierwszy raz. Są dwie uprawnione organizacje

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

PIT 2025: 15 najczęstszych błędów w rocznym zeznaniu podatkowym. Bądź mądry przed szkodą!

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

REKLAMA

7 skutków spadających stóp procentowych NBP. Już w maju 2025 r. RPP rozpocznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych NBP. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy jest na to czas?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF 2026 - MF pokazało najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i więcej szczegółów

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

REKLAMA