Fiskusa zainteresuje zysk ze zbycia walut

ANALIZA

Od kilku tygodni jesteśmy świadkami ciągłego spadku kursu złotego. Ekonomiści twierdzą nawet, że z takim osłabieniem naszej waluty jeszcze nie mieliśmy do czynienia. Ale, jak wiadomo, nawet na kryzysie można zarobić. Zapobiegliwi podatnicy, którzy przed osłabieniem złotego kupili zapas walut, np. dolarów i euro, masowo w ostatnich dniach ruszyli do kantorów.

- Zdarzały się przypadki jednorazowej wymiany waluty w kwocie 30 tys. dolarów - mówi w rozmowie z GP pan Maciej, właściciel krakowskiego kantoru.

Trudno się dziwić takiej sytuacji. Teraz na wymianie walut można sporo zarobić. Przedstawmy to na przykładzie. Jeśli np. podatnik kupił 9 stycznia 2009 r. 30 tys. dolarów, licząc w uproszczeniu po kursie NBP z tego dnia (2,9551 zł), zapłacił za walutę 88 653 zł. Gdy 20 lutego 2009 r. poszedł sprzedać te dolary, to również licząc po kursie NBP, otrzymał za nie 113 469 zł (3,7823 zł). Zysk na tej operacji to: 24 816 zł. Trzeba przyznać, że to bardzo wysoka kwota, zwłaszcza że od zakupu do sprzedaży waluty minęło tylko nieco ponad miesiąc.

Powstaje pytanie, co z opodatkowaniem takiego zarobku?

Zdaniem ekspertów sytuacja jest jasna w przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą i dokonujących takich transakcji. Przedsiębiorcy uzyskują dochód z różnic kursowych, który podlega opodatkowaniu. Sprawa się komplikuje, gdy zarobkiem na wymianie walut zajmują się podatnicy, którzy działalności gospodarczej nie prowadzą. W tym przypadku ustawodawca nie wymienia wprost w ustawie o PIT przychodów z tytułu różnic kursowych.

- Jednak trzeba wiedzieć, że urzędy skarbowe w niektórych interpretacjach podatkowych wskazywały, że w takim przypadku zysk ze sprzedaży walut również trzeba opodatkować PIT - ostrzegają specjaliści.

Zapytaliśmy o zdanie Ministerstwo Finansów i czekamy na odpowiedź.

Podatnik bez firmy i bez PIT

Kwestia rozliczenia dochodów powstałych z różnic kursowych jest uregulowana wprost w przepisach podatkowych. Na ten aspekt zwraca uwagę dr Janusz Fiszer, partner w Kancelarii Prawnej White & Case i docent Uniwersytetu Warszawskiego, który wyjaśnia, że zarówno dochód wynikający z wymiany waluty w kantorze, jak i z przewalutowania środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeśli transakcje te nie są dokonywane w ramach prowadzonej działalności.

- Przepisy ustawy o PIT, definiujące kategorie przychodów - art. 10-20 - nie obejmują takiej sytuacji. Jest to, jak można sądzić, konsekwencja faktu, że mimo dokonanej wymiany są to nadal posiadane przez podatnika środki pieniężne, tyle tylko, że wyrażone w innej walucie - tłumaczy dr Janusz Fiszer.

Jednocześnie dodaje: zakładając, że środki te zostały uzyskane z przychodów poprzednio opodatkowanych, nie jest to dochód do opodatkowania.

- Sprzedaż waluty obcej po kursie wyższym niż jej zakup niewątpliwie skutkuje przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika w wyniku powstałych różnic kursowych - stwierdza Monika Skuba, ekspert z ECDDP.

Od razu jednak zauważa, że na gruncie ustawy o PIT zasady ich ustalenia stosują wyłącznie podatnicy prowadzący działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej. Skoro więc ustawodawca ustanowił konkretne przepisy, które wprost wskazują, że dodatnie różnice kursowe generują przychód dla podmiotów prowadzących działalność, to należy przyjąć, że przychód z takiego tytułu nie powstanie po stronie osób nieprowadzących działalności.

- W przypadku prywatnej transakcji z kantorem osiągnięty przez podatnika zysk będzie wolny od opodatkowania, tym samym nie ma obowiązku wykazania go w zeznaniu rocznym - argumentuje Monika Skuba.

Ważna działalność

Organy podatkowe mogą próbować opodatkować uzyskanie przychodu z wymiany walut przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, przyjmując, że nabycie waluty, jak i jej sprzedaż nastąpiło w wykonaniu takiej działalności. Takiego zdania jest Joanna Kanicka, partner w ITA Doradztwo Podatkowe, która wskazuje, że fiskus w takiej sytuacji uzna, że powstały różnice kursowe, które staną się przychodem do opodatkowania w prowadzonej działalności. Zagadnienie to jednak jest kontrowersyjne, gdyż powstałe różnice kursowe nie wynikają z konieczności realizacji żadnych zobowiązań (np. zapłaty należności wyrażonej w walucie obcej), są jedynie wynikiem czystej spekulacji.

Czy zatem powinny być uznane jako przychód z działalności i czy osoba taka nie powinna twierdzić, że z działalnością nie mają de facto nic wspólnego?

- Na pewno organy podatkowe będą próbowały coś z tego uszczknąć dla siebie. Zastanawiające jest jednak, czy osoba fizyczna nieprowadząca działalności, która taki przychód osiągnęła, powinna go w jakikolwiek sposób opodatkować - mówi Joanna Kanicka.