REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w prawie spadkowym (część I)

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W dniu 23 października 2011 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, wprowadzająca bardzo istotne, w porównaniu do dotychczasowego stanu prawnego, zmiany w prawie spadkowym. Poniżej przedstawimy I część uwag na temat nowelizacji, dotyczącą nowej instytucji prawnej jaką jest zapis windykacyjny.

Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458)

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W obecnym stanie prawnym, spadkodawca nie może zadecydować, jakie przedmioty wchodzące w skład spadku przypadną określonym osobom (spadkobiercom) po jego śmierci. Dla osób sporządzających testament było często niezrozumiałe, dlaczego nie mogą przekazać przedsiębiorstwa - osobie X (co do której spadkodawca wiedział, że będzie zainteresowana jego prowadzeniem), nieruchomości - osobie Y, natomiast reszty spadku - osobie Z. Powołanie do spadku, na gruncie obecnie obowiązujących przepisów prawnych, oznacza powołanie do całości lub części masy spadkowej, bez wyodrębnienia poszczególnych składników majątkowych, wchodzących w jej skład. Spadkodawca może jedynie w drodze zapisu zobowiązać spadkobiercę (ustawowego lub testamentowego) do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby. Jednak w sytuacji, gdy spadkobierca nie chce wydać przedmiotu zapisu, rodzi to wiele trudności dla zapisobiercy (czyli osoby uprawnionej z tytułu zapisu), który chcąc uzyskać przedmiot zapisu, zmuszony jest dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. To zaś wiąże się z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów i jest dość czasochłonne.

Aby usunąć powyższe niedogodności, nowelizacja wprowadza instytucję zapisu windykacyjnego. Będzie on polegał na tym, że w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego, spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. Podkreślić należy, że przekazanie określonego przedmiotu konkretnej osobie będzie mogło nastąpić tylko w drodze testamentu notarialnego. Jest to uzasadnione zapewnieniem bezpieczeństwa obrotu, ponieważ zapis windykacyjny jest przewidziany jako instytucja prawna obejmująca co do zasady przedmioty o znacznej wartości.

Przedmiotem zapisu windykacyjnego będzie mogła być rzecz oznaczona co do tożsamości (np. samochód o konkretnych numerach rejestracyjnych, określonym numerze nadwozia/silnika/VIN), zbywalne prawo majątkowe (np. akcje czy obligacje), przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne, a także ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności. Aby zapis windykacyjny był skuteczny, przedmiot zapisu musi należeć do spadkodawcy w chwili otwarcia spadku i jednocześnie spadkodawca nie mógł być zobowiązany do jego zbycia. W sytuacji, gdy przedmiotem zapisu będzie ustanowienie dla zapisobiercy użytkowania lub służebności, aby zapis był skuteczny, przedmiot majątkowy, który będzie obciążony użytkowaniem lub służebnością, w chwili otwarcia spadku musi również należeć do spadku i spadkodawca nie mógł być zobowiązany do jego zbycia.

REKLAMA

Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione, zapisobierca nabędzie prawo do przedmiotu zapisu już w momencie otwarcia spadku, a więc już z chwilą śmierci spadkodawcy. Zatem nie będzie już konieczności sądowego dochodzenia roszczenia z zapisu, a skutek w postaci nabycia określonego przedmiotu lub prawa nastąpi już w chwili otwarcia spadku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto również dodać, że do zapisu windykacyjnego będą miały zastosowanie dotychczasowe przepisy dotyczące przyjęcia i odrzucenia spadku, zdolności i niegodności dziedziczenia. Oznacza to między innymi, że zapis windykacyjny będzie można odrzucić, a brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu zapisu windykacyjnego w okresie sześciu miesięcy od dowiedzenia się o nim spowoduje, że zapis windykacyjny będzie traktowany jako przyjęty.

Podsumowując, dokonane przez ustawodawcę zmiany polegające na wprowadzeniu zapisu windykacyjnego należy ocenić pozytywnie i uznać za korzystne z uwagi na umożliwienie pełniejszej realizacji woli spadkodawcy. Dzięki zapisowi windykacyjnemu spadkodawca sporządzając testament notarialny będzie mógł przekazać określoną rzecz konkretnej osobie, mając pewność, że trafia ona w odpowiednie ręce, a zapisobierca stanie się ich właścicielem bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego.

Patrycja Dzięgielewska

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie muszą być w KSeF. Czy wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

REKLAMA

Darowizna samochodu po wycofaniu z firmy – czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Jaka składka zdrowotna dla przedsiębiorców w 2026 roku? Ministerstwo Finansów nie pracuje nad przedłużeniem obniżonej podstawy wymiaru

Ministerstwo Finansów poinformowało Polską Agencję Prasową, że nie pracuje nad projektem, który zakładałby utrzymanie obniżonej minimalnej podstawy obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców w 2026 r. i kolejnych latach.

REKLAMA

KSeF: Pomoc dla przedsiębiorców czy nowy ból głowy? Fakty i mity wokół Krajowego Systemu e-Faktur [Gość Infor.pl]

Krajowy System e-Faktur (KSeF) budzi wiele emocji i narosło wokół niego sporo mitów. Czy to nowy podatek? Kogo i kiedy dotyczy obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych? Czy czeka nas rewolucja w relacjach z biurami rachunkowymi? O tym, na co muszą przygotować się przedsiębiorcy, rozmawiają eksperci z infor.pl, Szymon Glonek i Joanna Dmowska.

Rząd chce dać preferencje podatkowe funduszom inwestycyjnym spoza UE od 2026 roku

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawy o CIT), przedłożony przez Ministra Finansów i Gospodarki. Projekt dostosowuje przepisy CIT do orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczących zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Chodzi m.in. o rozszerzenie preferencji podatkowych na fundusze z państw spoza UE, przy zachowaniu zabezpieczeń przed nadużywaniem prawa do zwolnienia podatkowego.

REKLAMA