Japonia ma najniższy VAT - tylko 5%

Od piątku sportowcy z ponad 200 krajów walczą w Londynie o rekordy i medale, a w Tax Care postanowiliśmy sprawdzić, kto miałby największą szansę na medal, gdyby gra toczyła się o najniższą stawkę VAT. Wybraliśmy akurat ten podatek, ponieważ ma on w Polse największy udział w dochodach budżetu, a tym samym - choć neutralny dla przedsiębiorców - jest najbardziej odczuwany przez konsumentów. W analizie posiłkowaliśmy się stawkami podawanymi przez OECD (stan na 1 stycznia 2012 r.; zestawienie obejmuje 34 kraje) oraz Komisji Europejskiej (stan na 1 lipca br.). Pod uwagę wzięliśmy wysokości stawek, choć w praktyce na pewno nie bez znaczenia pozostają także inne rozwiązania, które decydują o tym, czy same regulacje są czytelne, a obowiązki formalne niezbyt uciążliwe.

Autopromocja

Złoto dla Japonii za niski i prosty podatek

Państwa często decydują się na stawkę podstawową i stawki obniżone, którymi objęte są grupy produktów zasługujących na wsparcie np. ze względów społecznych. W Polsce ma to miejsce np. w odniesieniu do podstawowych artykułów spożywczych, jak pieczywo, warzywa, owoce (artykuły te obłożone są 5-proc. VAT-em, podczas gdy stawka podstawowa to 23%). Przy stawkach obniżonych, ustalenie prawa do ich zastosowania niejednokrotnie przysparza wielu problemów. Zdarza się, że przedsiębiorcy mają trudności z właściwym zakwalifikowaniem wytwarzanych produktów lub świadczonych usług do odpowiedniego symbolu PKWiU (Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, z pomocą której definiowane są towary i usługi), na polu którego napotykają jeszcze niejednokrotnie na wyłączenia i ograniczenia. Japonia postawiła nie dość, że na jedną, to jeszcze na bardzo niską, 5-proc. stawkę VAT. Wyścig w zakresie VAT Japonia rozpoczęła w 1990 r., wprowadzając 3-proc. podatek. Stawka ta utrzymała się do 1998 r., w którym to zwycięski w naszych „igrzyskach” kraj zdecydował o podwyżce o 2 pkt procentowe. Od tego czasu „wynik” jest utrzymywany na niezmienionym poziomie.

Jak bardzo odczuwalna jest dla konsumentów różnica między 23-proc VAT-em, który obowiązuje w Polsce (stawka podstawowa) a 5-proc.? Buty sportowe, za które w Polsce trzeba zapłacić 300 zł (w tym 56 zł VAT-u), przy zastosowaniu stawki 5-proc. kosztowałyby 256 zł.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Kanada: srebro za obniżkę VAT

Znakomity wynik uzyskała też Kanada, utrzymując stawkę podstawową w VAT na 5-proc. poziomie i dokładając do tego jedną obniżoną stawkę 0%. Kanada obniżyła w 2008 r. obowiązującą od 1992 r. 7-proc. stawkę do 5% (na obniżkę zdecydowała się także Francja, jednak była to nieznaczna redukcja już i tak dość wysokiej stawki - z 20,6% w 2001 r. do utrzymanych obecnie 19,6%). Nie przyznaliśmy jednak Kanadzie pierwszego miejsca ze względu na strefy geograficzne, w których obowiązują wyższe stawki (12%, 13%, 14% i 15%).

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Trzecie miejsce ex equo

Kolejne miejsce przypadło ex equo Australii i Korei Południowej to dwa ostatnie państwa, które nie tylko zdecydowały się na wprowadzenie 10-proc. VAT-u, ale także niezmiennie utrzymują ten sam poziom - Korea aż od 1980 roku, a Australia od 2000 roku. Oba państwa mają także w swoich drużynach specjalnego zawodnika - obniżoną stawkę 0%. Za nimi pojawia się dopiero Luksemburg ze stawką 15%.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Wyróżniający się Luksemburg

Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej, nie ma szans na tak niską stawkę VAT. Wynika to z obowiązujących nas regulacji UE. Obecnie dyrektywa w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej zezwala państwom członkowskim na wprowadzenie stawki podstawowej, która nie może być niższa niż 15%. Z tego względu zdecydowaliśmy o przyznaniu wyróżnienia wśród państw członkowskich Luksemburgowi. Obowiązująca tam 15-proc. stawka VAT jest nie tylko najniższa wśród wszystkich państw członkowskich, ale także bliska ustalonego minimum.

Węgry na ostatnim miejscu

Najwyższa stawka wśród państw wspólnoty obowiązuje na Węgrzech. Z 27-proc. stawką kraj ten zasłużył na ostatnią pozycję, nie tylko wśród państw europejskich, ale także na poziomie rywalizacji światowej. Na płaszczyźnie VAT Węgry odpadły już od peletonu w 1998 r., ustalając stawkę na poziomie 25%. Co prawda kraj ten poprawił formę w latach 2006-2009, kiedy obowiązywała 20-proc. stawka podatku, ale już od 2010 roku odpuścił rywalizację, ponownie wracając do poziomu 25%. Od 2012 r. Węgry, ze stawką 27%, są w VAT światowym liderem. W naszych „igrzyskach” oznacza to jednak ostatnią pozycję.

Katarzyna Rola-Stężycka