W przypadku środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych czy gruntów o wartości powyżej 15 000 zł ustawa o VAT przewiduje szczególne zasady korekty podatku naliczonego odliczonego według współczynnika sprzedaży. W tym przypadku podatek można korygować przez kilka lat.
Rozwiązania przyjęte w art. 91 ust. 2 ustawy o VAT wynikają z tego, że towary i usługi o wartości przewyższającej 15 000 zł są zwykle wykorzystywane dłużej niż rok. Współczynnik obliczony dla roku podatkowego mógłby być mało reprezentatywny w przypadku, gdyby w kolejnych latach użytkowania proporcja sprzedaży znacznie się zmieniła – wyjaśnili Jerzy Martini i Marek Wojda, doradcy podatkowi Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe.
Jak podkreślili, w przypadku nabycia tych towarów i usług, w pierwszym roku odliczeniu podlega cała kwota podatku naliczonego według proporcji właściwej dla poprzedniego roku kalendarzowego. Następnie rocznej korekcie podlega 1/5 bądź 1/10 (przy nieruchomościach) kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług zaliczanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji lub gruntów stanowiących środek trwały. Korekta dokonywana jest przez okres 5 lat (w przypadku nieruchomości 10 lat), według rzeczywistego współczynnika obliczanego każdorazowo dla zakończonego roku podatkowego. W pierwszym roku użytkowania środka trwałego korekta dotyczy jedynie 1/5 bądź 1/10 (nie zaś 100 proc.) kwoty podatku odliczonego według wstępnego współczynnika za poprzedni rok podatkowy.
Korygowanie podatku w praktyce
Jerzy Martini i Marek Wojda wyjaśnili też, jak w praktyce skorygować podatek. W pierwszej kolejności przemnożyć 1/5 (bądź odpowiednio 1/10) kwoty podatku naliczonego przy nabyciu przedmiotowych towarów i usług (np. wynikającego z faktury) przez współczynnik właściwy dla każdego zakończonego roku w okresie korekty. Operacja ta pozwala na ustalenie kwoty podatku naliczonego, która mogłaby być odliczona przy zastosowaniu współczynnika obliczonego dla zakończonego roku podatkowego. Różnica pomiędzy tak obliczoną kwotą a 1/5 (1/10 w przypadku nieruchomości) kwoty podatku naliczonego faktycznie odliczonego przy nabyciu towarów bądź usług podlega rozliczeniu w deklaracji VAT-7 składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku, za który dokonywana jest częściowa korekta.
Korekta przez pięć lat
Zatem podatek naliczony przy nabyciu środka trwałego w 2005 r. zostanie ostatecznie rozliczony w deklaracji za styczeń 2010 r. – wyjaśnili Jerzy Martini i Marek Wojda.
Mechanizm nie zawsze stosowany
Mechanizm ten nie ma zastosowania w przypadku środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, gruntów oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów, których wartość początkowa według przepisów o podatku dochodowym nie przekracza 15 000 zł. W tym przypadku korekta dokonywana jest jednorazowo w odniesieniu do rzeczywistego współczynnika obliczonego dla roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego przy ich nabyciu.
