Zobowiązanie podatkowe może wygasnąć tylko raz: albo w wyniku zapłaty, albo przez przedawnienie.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył sprawę jednego z browarów. Była ona niezwykle zawiła. Mała swój początek w 1994 roku, kiedy to dokonano przekształcenia browaru. Organy podatkowe zarzuciły, że browar został wsparty mieniem likwidowanego przedsiębiorstwa państwowego. A to na gruncie prawa podatkowego oceniono jako nieodpłatne świadczenie, które podlega opodatkowaniu.
Po kilku latach sądowej drogi WSA zaaprobował stanowisko organów podatkowych. Sąd nie podzielił opinii, że doszło do przedawnienia w związku z długą historią procesową sprawy. Spółka twierdziła, że zobowiązanie, którego dotyczył problem, przedawniło się z końcem 2002 roku. WSA uznał, że zobowiązanie skarżącego browaru wygasło w momencie zapłaty. Okazało się, że podatnik uzyskał od organów podatkowych ulgę uznaniową w postaci rat i zobowiązanie spłacił. To, że spór toczył się dalej, nie ma wpływu na to zobowiązanie. W świetle prawa zostało spełnione i przestało istnieć.
Browar wniósł skargę kasacyjną do NSA. W kwestii przedawnienia powoływał się na naruszenie zasady równości. Podkreślał, że podatnik, który zapłaci dobrowolnie zaległość, traci w sytuacji, gdy doszło do przedawnienia. Podczas gdy ten, którego zaległość wyegzekwowano siłą, np. w drodze egzekucji, w momencie przedawnienia odzyska swoje pieniądze.
NSA uchylił zaskarżony wyrok i przekazał do ponownego rozpoznania. Jednak w kwestii przedawnienia potwierdził stanowisko WSA. Zobowiązanie podatkowe może wygasnąć albo w wyniku zapłaty, albo przez przedawnienie. NSA przypomniał, że w przypadku nieodpłatnego świadczenia trzeba ustalić, co było świadczeniem i spowodowało przychód. W tej sprawie nie wiadomo ani co było przedmiotem świadczenia, ani kto je wykonał. Nawet gdyby okazało się, że świadczenie było wynikiem np. przestępstwa, organy podatkowe nie mogą odstąpić od ustaleń, kto świadczył i co świadczył. Kwestią wtórną jest możliwość opodatkowania takiego świadczenia – wyjaśnił sąd. Wyrok jest prawomocny.
