Kto może zapłacić za podatnika

 

Gmina, a szczególnie organ podatkowy, którym dla podatków i opłat lokalnych jest wójt, burmistrz czy prezydent miasta, może w przypadku nieregulowania zobowiązań podatkowych przez podatników, przenieść odpowiedzialność za te zaległości na osoby trzecie. Jednak, aby można było skutecznie egzekwować zaległy podatek od osoby trzeciej, należy pamiętać o kilku istotnych kwestiach.

Grono osób trzecich jest wykazem zamkniętym. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) enumeratywnie wymienia, kogo można uznać za osobę trzecią. Zaległościami podatnika można obciążyć: byłego małżonka, członka rodziny, nabywcę jego przedsiębiorstwa, nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa, nabywcę składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, dzierżawcę lub użytkownika jego majątku, wspólnika spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komplementariusza spółki komandytowej będącej podatnikiem, członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, ich pełnomocników i wspólników, członków organów zarządzających innych osób prawnych, osoby prawne przejmujące lub powstałe w wyniku podziału podatnika, jego gwaranta lub poręczyciela. Tylko pośród tych osób można wybierać osobę, która będzie odpowiadać za zaległości podatnika.

Przenosząc odpowiedzialność za zaległe podatki na osobę trzecią, wójt powinien zachować nałożoną przepisami prawa procedurę. Szczególnie powinien: sprawdzić, czy zaległość na koncie podatnika nie uległa przedawnieniu oraz ustalić osobę trzecią odpowiedzialną za zaległości podatnika. Należy pamiętać, że można ustalić jedną lub wiele osób trzecich, w zależności od indywidualnej sprawy. Kolejnym krokiem, który wójt powinien zrobić, jest wszczęcie postępowania przez doręczenie osobie trzeciej postanowienia o wszczęciu zmierzającego do przeniesienia odpowiedzialności podatkowej na osobę trzecią. Musimy pamiętać, że wszczęcie postępowania może nastąpić dopiero po:

• upływie terminu płatności ustalonego zobowiązania,

• doręczeniu podatnikowi decyzji (wymiarowej lub określającej).

Obydwie te przesłanki muszą zaistnieć łącznie. W odniesieniu do osób fizycznych, u których zobowiązanie podatkowe (np. podatek od nieruchomości) powstaje przez doręczenie decyzji wymiarowej, najpierw nastąpi doręczenie decyzji, a następnie upłynie termin płatności. W przypadku osób prawnych sytuacja będzie odwrotna: najpierw minie termin płatności, a dopiero po nim organ podatkowy doręczy decyzję określającą. Ostatnią czynnością, którą dopełnia proces przeniesienia odpowiedzialności, jest doręczenie osobie trzeciej decyzję o odpowiedzialności podatkowej za zobowiązania podatnika.