REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rzecznik chce bronić podatników

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Rzecznik występuje w sprawach podatkowych, gdy otrzyma skargę, albo gdy w mediach pojawiają się doniesienia o nieprawidłowościach. Nie obawia się też korespondencji z ministrem finansów.

Rozmowa ze STANISŁAWEM TROCIUKIEM , zastępcą rzecznika praw obywatelskich

Z raportu Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że w ubiegłym roku Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł tylko jedną skargę kasacyjną dotyczącą sprawy podatkowej. Jakie są powody tak małej aktywności rzecznika przed NSA?

- Przyczyny są bardzo prozaiczne. W praktyce bardzo często dostajemy skargę od obywatela na granicy terminu albo już po jego przekroczeniu. W konsekwencji z przyczyn formalnoprawnych nie można już uczestniczyć w danym postępowaniu.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja


Jak wygląda procedura przystąpienia rzecznika do postępowania?

- Z punktu widzenia rzecznika istotne jest to, czy mamy do czynienia z naruszeniem praw i wolności obywatelskich i czy sprawa ma w pewnym sensie charakter precedensowy. Należy przy tym pamiętać, że ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich jest tak skonstruowana, że generalnie obowiązuje zasada subsydiarności: rzecznik wkracza tam, gdzie obywatel nie ma w ogóle możliwości podejmowania działań prawnych albo są one utrudnione. Ustawa upoważnia rzecznika np. do tego, by poprzestał na wskazaniu skarżącemu przysługujących mu z mocy prawa środków działania. Nie jest to instytucja paternalistyczna, której zadaniem jest świadczenie zastępstwa procesowego na rzecz obywateli.


Podatnicy traktują rzecznika jak publicznego adwokata. Tymczasem jego rola polega na pomocy, ale zdaje się, że nieco inaczej rozumianej?

REKLAMA

- Zdarzają się sytuacje, gdzie możliwość samodzielnego działania obywatela jest mocno utrudniona. W takich sytuacjach powinien wkraczać RPO. Zadaniem rzecznika jest walka o pewne precedensowe rozstrzygnięcia, które mają wymiar indywidualny, ale również wykraczają poza ramy jednostkowej sprawy, służąc w ten sposób dużej grupie obywateli. Dotyczy to zazwyczaj sytuacji, gdy podatnik nie może skorzystać ze zwykłych, przysługujących każdemu środków działania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Natomiast trudno jest traktować rzecznika jako publicznego adwokata, a więc tego, który pełni funkcję zastępcy procesowego strony. Gdybyśmy taką rolę zaczęli pełnić, doprowadziłoby to do całkowitego paraliżu tej instytucji.


W jakich sprawach zwracają się do rzecznika podatnicy? Co jest najczęściej impulsem, który powoduje, że w danej sprawie rzecznik postanawia wystąpić?

- Obywatele nie tylko kierują skargi dotyczące poszczególnych rozstrzygnięć wydanych w ich sprawach, ale również zwracają się do rzecznika, kwestionując czy to przepisy rozporządzenia, czy przepisy ustaw. A zatem kanwą do działań, które podejmuje rzecznik, są skargi, które do nas wpływają, dotyczące zarówno spraw indywidualnych, jak i generalnych.


Albo doniesienia prasowe?

- Nie ukrywamy, że często podstawą do podejmowanych działań są materiały prasowe czy też doniesienia innych mediów. Bardzo często interwencja w indywidualnej sprawie mogłaby załatwić tylko tę indywidualną sprawę, natomiast działania o charakterze generalnym mogą ten skutek zwielokrotnić. Jeśli się da generalnie rozwiązać jakiś problem, wówczas beneficjentami tego rozwiązania będzie nie tylko jednostka, która zwróciła się do rzecznika, ale także tysiące podatników znajdujących się w analogicznej sytuacji.


Jak układa się współpraca rzecznika z ministrem finansów?

- Na płaszczyźnie formalnej taka współpraca oczywiście jest, natomiast inną rzeczą jest to, czy odpowiedzi, które otrzymuje rzecznik, są zadowalające w sensie merytorycznym, czy wystarczający jest sam fakt udzielenia odpowiedzi. Często minister finansów, którego optyka jest zupełnie inna niż optyka rzecznika, nie podziela wniosków czy postulatów rzecznika. Minister finansów nie zawsze zgadza się z zarzutami zawartymi w wystąpieniach rzecznika. Trudno jednak nie zauważyć, że często minister przedstawia przekonujące argumenty świadczące o tym, że rzecznik czy też skarżący, którzy zwracali się do rzecznika, a ten podjął sprawę do wyjaśnienia, nie mają racji.


A jeśli rzecznik praw obywatelskich nie zgadza się z argumentami przedstawianymi przez ministra finansów?

- Jeśli nie jesteśmy przekonani o racjach prezentowanych przez resort finansów, wówczas podejmowanie kolejnych kroków zależy od tego, czy rzecznik dysponuje określonymi środkami do dalszego działania czy też nie. Z zasady rzecznik przedstawia swoje rekomendacje i pogląd na sprawę, natomiast nie ma środków twardego oddziaływania na konkretne organy. A zatem, jeśli rekomendacja rzecznika nie zostaje uwzględniona, to postępowanie się kończy. I tak jest w sprawach, w których nie możemy skorzystać z innego typu środków działania, a więc nie ma np. rozstrzygnięcia, które można by było zaskarżyć.

Czasami polemizujemy z odpowiedzią ministra finansów, natomiast jest to zazwyczaj przedstawianie kolejnych argumentów obu stron. Są też takie sprawy, w których jeśli stawiamy zarzut hierarchicznej niezgodności przepisów prawa, a więc rozporządzenia z ustawą lub ustawy z konstytucją, to - jeśli nie podzielamy poglądów ministra - mamy możliwość poddania takiego sporu pod rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego.

Zresztą, warto tutaj zauważyć, że większość wniosków, które trafiły do Trybunału Konstytucyjnego, była najpierw poprzedzona korespondencją prowadzoną z odpowiednim ministrem, w tym również ministrem finansów.


Jak ocenia pan funkcjonowanie prawa podatkowego w świetle spraw, z którymi zgłaszają się podatnicy?

- Trudno oczekiwać od rzecznika, że będzie mówił o zaletach systemu podatkowego, skoro w istocie cały czas pracuje, opierając swoje doświadczenie na patologii tego systemu. Naszym zdaniem - na co zresztą od wielu lat nieustannie zwracamy uwagę - obowiązujące prawo podatkowe jest zbyt skomplikowane i niestabilne. Podatnicy gubią się w mnogości zmian, nie mogą być pewni słuszności podejmowanych przez siebie rozwiązań, nie są w stanie zaplanować swojej podatkowej przyszłości, ponieważ regulacje w tym zakresie wciąż się zmieniają. Przy czym odnosi się wrażenie, że apele i postulaty rzecznika o zmianę tego stanu rzeczy i przede wszystkim uproszczenie systemu podatkowego nie przynoszą większego skutku. Bo czym innym jest przyznanie, że takie rozwiązania są konieczne, a czym innym - faktyczne ich wprowadzanie.


STANISŁAW TROCIUK

zastępca rpo. W Biurze RPO pracuje od 1989 roku. Autor publikacji z zakresu prawa administracyjnego i mieszkaniowego


KTO MOŻE WNIOSKOWAĆ O POMOC

Podjęcie czynności przez rzecznika następuje:

- na wniosek obywateli lub ich organizacji,

- na wniosek organów samorządów,

- na wniosek Rzecznika Praw Dziecka,

- z własnej inicjatywy.

Wniosek kierowany do rzecznika jest wolny od opłat, nie wymaga zachowania szczególnej formy. Powinien jednak zawierać imię i nazwisko, adres, pod który należy kierować korespondencję, dokładne wskazanie, czego dotyczy sprawa, oraz podanie argumentów wskazujących na naruszenie wolności lub prawa oraz niezbędne dokumenty (kopie lub odpisy), które skarżący posiada.

 

SPRAWY, W JAKICH INTERWENIOWAŁ RZECZNIK

Rzecznik Praw Obywatelskich:

- zakwestionował konstytucyjność rozwiązania przewidzianego w ustawie o opłacie skarbowej dotyczącego wycofania znaków opłaty skarbowej

- zwrócił uwagę, że niekorzystne regulacje w VAT doprowadziły do zaprzestania świadczenia usług prawnych dla ubogich oraz uchylania się przez profesjonalistów od ujawniania wykonywania tych czynności w ewidencji podatkowej,

- przystąpił do skargi konstytucyjnej podatnika, który wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego, kwestionując przepis Ordynacji podatkowej (sygn. akt SK 63/06).

 

UPRAWNIENIA PRZYSŁUGUJĄCE RZECZNIKOWI

Rzecznik po zapoznaniu się z każdym skierowanym do niego wnioskiem może:

- podjąć sprawę,

- poprzestać na wskazaniu wnioskodawcy przysługujących mu środków działania,

- przekazać sprawę według właściwości,

- nie podjąć sprawy

zawiadamiając o tym wnioskodawcę i osobę, której sprawa dotyczy.

Podejmując sprawę rzecznik może m.in. zwrócić się o zbadanie sprawy do właściwych organów, a zwłaszcza organów nadzoru, prokuratury, kontroli państwowej. Może też zwrócić się m.in. do ministra finansów.


Edyta Wereszczyńska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA