REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mimo wielu pozwów, wciąż mało odszkodowań

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Tarka

REKLAMA

Do sądów trafia coraz więcej pozwów o naprawienie szkody za wadliwe decyzje podatkowe. W 2006 roku podatnicy domagali się odszkodowań na kwotę przekraczającą 293 mln zł. Spraw byłoby więcej, gdyby nie wysokie koszty sądowe i trwające po kilka lat procesy.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kilka dni temu sąd apelacyjny w Poznaniu utrzymał w mocy wyrok sądu okręgowego przyznający ponadmilionowe odszkodowanie za błędną decyzję fiskusa. To pierwszy prawomocny wyrok na tak dużą kwotę. Nie ostatni jednak. Podatnicy coraz częściej decydują się na dochodzenie sprawiedliwości przed sądami cywilnymi. Eksperci podatkowi ostrzegają jednak: uzyskanie odszkodowania nie jest łatwe. Postępowania takie trwają latami. Na walkę z fiskusem decydują się zatem głównie duże firmy, stabilne finansowo, które stać na długoletni proces.


Pozwów przybywa


- Od czasu określenia zasad odpowiedzialności odszkodowawczej za niezgodne z prawem decyzje administracyjne obserwujemy wzrost liczby powództw podatników - wyjaśnia Marcin Dziurda, prezes Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Dodaje jednak, że sprawy takie rzadko kończą się zasądzeniem odszkodowania od Skarbu Państwa. Powodów jest kilka. Główny to konieczność wykazania przez podatnika przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa. Niezbędne jest też udowodnienie poniesienia szkody i jej wysokości.

Prokuratoria Generalna została powołana do obrony interesów Skarbu Państwa. Jej skuteczność potwierdzają dane. Na 225 wszystkich spraw sądowych zakończonych w 2006 roku Skarb Państwa przegrał jedynie siedem.

Mimo że pozwów stale przybywa, część podatników rezygnuje z procesu. Potwierdza to Halina Kwiatkowska, radca prawny z kancelarii prawnej Chałas i Wspólnicy. Jej zdaniem podatnicy rzadko rozważają dochodzenie roszczeń odszkodowawczych przeciwko organom podatkowym.

Podobnego zdania jest Hubert Cichoń, radca prawny z firmy Deloitte. Również w jego ocenie podatnicy rzadko korzystają z przewidzianych prawem możliwości dochodzenia odszkodowania.

- Przykładem są sprawy Optimusa i JTT, gdzie tylko JTT zdecydowało się na wystąpienie o odszkodowanie, mimo że ze względu na podobieństwo stanów faktycznych podobne szanse na uzyskanie zadośćuczynienia miałyby oba podmioty - dodaje.


Potrzebna kalkulacja


- Naturalną reakcją podatników w przypadku naruszeń ich praw jest rozważenie możliwości domagania się odszkodowania. Po wygranym sporze z fiskusem podatnicy chcą wiedzieć, jakie roszczenia można kierować przeciwko organom, które działały, w przekonaniu podatników, na ich szkodę - mówi Rafał Olesiński, adwokat z kancelarii adwokackiej Rafał Olesiński.

Dodaje, że coraz częściej podatnicy rozważają możliwości występowania przeciwko działaniom fiskusa już w toku kontroli podatkowych. Chodzi przede wszystkim o działania godzące w dobre imię firm, ingerencję w ich bieżącą działalność.

- Oczekiwania podatników często jednak różnią się od możliwości prawnych i realnej oceny szans na wygraną - podkreśla nasz rozmówca.

Jego zdaniem podatnicy zazwyczaj popełniają błąd zakładając, że każda wygrana z fiskusem to automatyczna odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa. Tymczasem samo uchylenie decyzji w ramach kontroli instancyjnej, a nawet przed sądem, nie wystarczy dla uzasadnienia roszczenia.

- Praktyka orzecznicza wskazuje, że należy wykazać rażące naruszenie prawa i wynikającą stąd bezprawność, co stanowi podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej. Wbrew pozorom nie jest także proste wykazanie i wyliczenie szkody - dodaje Rafał Olesiński.

Innego zdania jest Halina Kwiatkowska, która twierdzi, że podatnik najczęściej dokonuje swoistej kalkulacji proporcji kosztów dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z ryzykiem wejścia w długotrwały spór z organami podatkowymi.

- Podatnicy wychodzą z założenia, że nawet jeśli uda się wywalczyć odszkodowanie, będzie to niepełne zwycięstwo, bo firma może nie dotrwać do pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy odszkodowawczej - dodaje nasza rozmówczyni.


Trudno ustalić szkodę


W praktyce wystąpienie z pozwem przeciwko Skarbowi Państwa i skuteczne dochodzenie odszkodowań utrudniają podatnikom liczne przeszkody.

- Pierwsza to skąpe orzecznictwo. Powoduje to niepewność podatników co do rezultatu postępowania. W efekcie utrudnia podjęcie decyzji o wniesieniu pozwu - podkreśla Jan Tokarski, konsultant w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers.

Problemem jest też ustalenie samej szkody i związku przyczynowo-skutkowego między szkodą a wadliwą decyzją podatkową. Podatnicy mają też trudności z wykazaniem utraconych korzyści. Nie bez znaczenia pozostaje również koszt postępowania i jego długość.

- Na dochodzenie roszczeń decydują się więc raczej silne finansowe podmioty, które stać na przetrwanie trudnego i kosztownego procesu o odszkodowanie - dodaje Halina Kwiatkowska.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Nowa podstawa prawna


Od początku tego roku zasady odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za szkody poniesione przez podatników wskutek wadliwych działań organów podatkowych reguluje kodeks cywilny. Zdaniem Huberta Cichonia nie zmienia to jednak zakresu odpowiedzialności.

- Zarówno pod rządem poprzednio obowiązujących przepisów Ordynacji podatkowej, jak i obecnie obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego obowiązek naprawienia szkody obejmuje nie tylko rzeczywistą szkodę, ale i utracone korzyści - dodaje nasz rozmówca.

Jego zdaniem wystąpienie z odpowiednim powództwem jest jedyną metodą dochodzenia pełnego odszkodowania, pokrywającego nie tylko rzeczywiście poniesioną szkodę, ale i utracone, wskutek działania lub zaniechania organów podatkowych, zyski.

Zdaniem Jana Tokarskiego warto rozpocząć dyskusję nad wprowadzeniem do systemu prawnego nowych, prostszych trybów dochodzenia odszkodowań przez podatników.


Aleksandra Tarka

aleksandra.tarka@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA