REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fiskus: umorzone kary to przychód

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Organy podatkowe traktują umorzone kary jako nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu PIT. Powołując się na prawo cywilne, fiskus umorzoną karę traktuje jako trwały przyrost majątku podatnika. Zdaniem ekspertów podatkowych, taka kwalifikacja zobowiązań jest niedopuszczalna i narusza prawo.

ANALIZA

REKLAMA

REKLAMA

Kwota umorzonej kary oraz kwota odsetek za zwłokę stanowią przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko zaprezentowała Izba Skarbowa w Łodzi w decyzji z 20 września 2007 r. (nr PB I-3/4117/IN-47/US/07/FM). Co więcej, swoją argumentację oparła na art. 508 kodeksu cywilnego, który stanowi, że zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. W efekcie zwolnienia dłużnika z całości lub części długu następuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika korzyści.

To kontrowersyjna argumentacja. Kodeks cywilny kształtuje m.in. relacje umowne między stronami, np. w zakresie spłaty zobowiązań. Na tle zaprezentowanej interpretacji pojawiają się pytania, czy ktoś mógłby umówić się na nałożenie kary oraz czy przychodem podlegającym opodatkowaniu będą także umorzone kary wynikające z kodeksu karnego skarbowego lub umorzone podatki?

Eksperci są zaskoczeni stanowiskiem dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi. Ich zdaniem taka kwalifikacja umorzonych kar jest niezgodna z prawem.

- Niewłaściwe wydaje się wskazanie przez organ podatkowy przepisów kodeksu cywilnego do umorzenia kary nałożonej na podatnika na mocy decyzji administracyjnej. Również twierdzenie, że w majątku podatnika powstało przysporzenie w wyniku umorzenia kary, nie wydaje się trafne. Jest możliwe stwierdzenie, że majątek podatnika nie doznał uszczerbku w wyniku umorzenia - tłumaczył Tomasz Rysiak, prawnik z kancelarii Magnusson.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zwrócił też uwagę, że istnieją liczne interpretacje organów podatkowych dotyczące powstania przychodu w przypadku umorzenia przez fiskusa zaległości podatkowych. Z interpretacji tych wynika, że w przypadku podmiotów prowadzących firmy kwota umorzonych zaległości podatkowych może zostać uznana za przychód pod warunkiem uprzedniego zaliczenia tych należności do kosztów uzyskania przychodu.

- W konsekwencji trudno znaleźć uzasadnienie dla odmiennego traktowania przez organy podatkowe umorzenia kary administracyjnej oraz umorzenia zaległości podatkowej - podsumował Tomasz Rysiak.

Nie ma przychodu...

W oparciu o wydaną interpretację powstaje wątpliwość o słuszność założeń przyjętych przez organy podatkowe orzekające o kwalifikacji umorzonej kary administracyjnej. Nad rozwiązaniem tego problemu zastanawiała się Halina Kwiatkowska, radca prawny, partner w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy (oddział Kraków). Jej zdaniem zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

- Umorzenie kar administracyjnych w tej kategoryzacji raczej się nie mieści, podobnie zresztą jak w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT. Trudno uznać, aby wskutek umorzenia należności sankcyjnych (kar, grzywien itp.) dochodziło do przysporzenia majątkowego, które mogłoby być zasadnie kwalifikowane jako przychód podatkowy. Umorzenie sankcji nie generuje przychodu po stronie zobowiązanego, trudno więc uznać takie zdarzenia za nieodpłatne świadczenie - stwierdziła Halina Kwiatkowska.

...ani przyrostu majątku

Warunkiem opodatkowania PIT jest uzyskanie przychodu, który został określony w przepisach jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według Michała Batora, doradcy podatkowego w kancelarii White & Case, aby można było mówić o przychodzie po stronie podatnika, musi wystąpić pewne przysporzenie majątkowe. Fakt nałożenia kary przez organ administracji, a następnie jej uchylenie - nie powoduje u podatnika żadnego przysporzenia.

- W swojej argumentacji izba skarbowa odwołuje się do przepisów cywilnoprawnych, które w omawianej sprawie nie mają zastosowania. Umorzenie kary administracyjnej nie może być bowiem utożsamiane z cywilnoprawnym zwolnieniem dłużnika ze zobowiązania. Dlatego też umorzenie kary nie skutkuje powstaniem przychodu z tytułu zwolnienia z długu. W rezultacie stanowisko dyrektora izby jest nieprawidłowe i sprzeczne z ustawą o PIT - podkreślił Michał Bator.

Powszechna praktyka...

Zdaniem ekspertów twierdzenie, że zwolnienie z długu jest przychodem podatnika, nie jest stanowiskiem odosobnionym wśród organów podatkowych.

- Już wcześniej urzędy wydawały podobne interpretacje uznając, że umorzenie sankcji administracyjnej jest zwolnieniem z długu, a w konsekwencji stanowi dla podatnika przychód podatkowy z innych źródeł. Podejście takie wydaje się dość kuriozalne z uwagi na cel samego umorzenia takiej sankcji, jakim jest chęć uwolnienia obywatela od ponoszenia negatywnych konsekwencji swojego zachowania w sytuacjach szczególnych - wskazała Agnieszka Szuper, konsultant podatkowy w ITA Doradztwo Podatkowe.

Dodała, że ustawa o PIT nie zawiera przepisów wyłączających z opodatkowania tego typu przysporzeń. W związku z tym do analogicznej sytuacji może dojść w przypadku umarzania jakiejkolwiek sankcji wynikającej chociażby z kodeksu karnego czy kodeksu karnego skarbowego.

- Jednak zwolnienie z kary następuje przecież w związku z zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności wykluczających możliwość spełnienia funkcji, jaką kara miała spełnić. W żadnym wypadku nie można stawiać znaku równości między cywilnoprawnym zwolnieniem z długu a umorzeniem kary administracyjnej. Przyjmując taki tok myślenia, urząd umarzając nałożoną przez siebie karę wystawiać powinien zwolnionemu z niej podatnikowi PIT-8C - tłumaczyła Agnieszka Szuper.

Według niej, sytuacja jest szczególnie skomplikowana w przypadku osób fizycznych, które nie prowadzą działalności. W tym zakresie brak jest jednoznacznych wskazań w ustawie, jak traktować umorzone kary czy podatki.

- Z pomocą przychodzą przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Zgodnie z nimi w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika, na jego wniosek, organ podatkowy może umorzyć zaległości podatkowe. Kwota umorzonych zaległości nie stanowi dla podatnika przychodu - wyjaśniła nasza rozmówczyni z ITA Doradztwo Podatkowe.

...narusza prawo

Łukasz Strzelec, doradca podatkowy w TPA Horwath zwrócił uwagę w rozmowie z nami, że dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi swoją argumentację oparł na twierdzeniu, że umorzenie kary jest nieodpłatnym świadczeniem i w związku z tym wartość umorzonej kary powinna być opodatkowana PIT jako przychód z innych źródeł.

- W analizowanym przypadku podatnik na pewno nie otrzymał pieniędzy, wartości pieniężnych lub też świadczeń w naturze. Mocno dyskusyjne byłoby również twierdzenie, że umorzenie kary przez organ administracji jest dla podatnika nieodpłatnym świadczeniem. W szczególności za nietrafiony należy uznać argument, który przyrównał umorzenie kary za wycięcie drzew bez pozwolenia do zwolnienia dłużnika z długu powstałego w ramach łączącego go z wierzycielem stosunku cywilnoprawnego - tłumaczył Łukasz Strzelec.

Jego zdaniem, przedmiotowa kara została nałożona na podatnika przez prezydenta miasta i w związku z tym nie powinna być rozpatrywana na gruncie kodeksu cywilnego. Co więcej w wyniku umorzenia kary podatnik nie uzyskał żadnego świadczenia, a tym bardziej nie nastąpił trwały przyrost jego majątku.

POSTULUJEMY

Ministerstwo Finansów powinno opublikować interpretację, jak prawidłowo traktować umorzone kary administracyjne, kary karne skarbowe czy podatki. Pomogłoby to ujednolicić stanowisko organów podatkowych.

PRZYDATNE INTERPRETACJE

Umorzenie przez bank odsetek od kredytu nie generuje przychodu do opodatkowania u osoby spłacającej kredyt. Wartość umorzonych odsetek od kredytu nie podlega opodatkowaniu PIT - postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Praga z 26 czerwca 2007 r. (nr 1434/Dd2/415/17/2007).

W przypadku nieuregulowania przez najemców czynszu nie dochodzi u nich do powstania przychodów z tytułu otrzymania nieodpłatnych świadczeń. Do powstania tego rodzaju przychodów nie dochodzi również w sytuacji zwolnienia z długu - postanowienie naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 15 czerwca 2007 r. (nr 1471/DPF/415-22/07/ML).

Umorzenie kosztów sądowych oraz kosztów upomnień nie wywołuje skutków podatkowych i nie stanowi dla nich przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT - decyzja dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 13 czerwca 2007 r. (nr PB I-3/4117/IN-25/US/2007/AA).

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat omawia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat wyjaśnia jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

REKLAMA

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

REKLAMA