REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE już opublikowany

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE opublikowany
Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE opublikowany
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

24 lipca 2023 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej został opublikowany przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 czerwca 2023 r. w sprawie C-322/22, w którym zakwestionowano zgodności z prawem Unii polskich przepisów ograniczających oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku niezgodności krajowych regulacji z prawem Unii. O co chodziło w sprawie? Dlaczego wyrok ten jest ważny? Co powinni teraz zrobić podatnicy? 

Prawo do oprocentowania nadpłaty podatku - istota problemu

Polskie przepisy z całą pewnością nie zapewniają pełnej ochrony związanej z nienależnie powstałą nadpłatą i związanym z tym ograniczeniem możliwości rozporządzania swoim kapitałem przez podatnika. O ile konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowej zachodzi w prawie każdym przypadku, tak już oprocentowanie, które musi zwrócić organ podatkowy, podlega bardzo istotnym ograniczeniom.
Przykładem są regulacje dotyczące prawa do oprocentowania nadpłaty powstałej wskutek orzeczenia TSUE. Zgodnie z art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej oprocentowanie przysługuje:
- od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu – jeżeli wniosek został złożony maksymalnie 30 dni od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, lub
- od dnia powstania nadpłaty do 30. dnia od publikacji sentencji orzeczenia TSUE – jeżeli wniosek o zwrot nadpłaty nie został złożony w przeciągu tych 30 dni.

Taka konstrukcja przepisów powoduje, że w sytuacji, gdy nadpłata powstała już po publikacji wyroku TSUE (np. z uwagi na brak odpowiedniej nowelizacji przepisów podatkowych) to podatnicy są pozbawieni możliwości oprocentowania nadpłaty, na której powstanie podatnik mógł nie mieć żadnego wpływu.

REKLAMA

Autopromocja

Co powiedział TSUE?

Komentowany wyrok TSUE zapadł na tle skutków innego rozstrzygnięcia TSUE stwierdzającego niezgodność regulacji krajowych z prawem UE, tj. wyroku TSUE z 10 kwietnia 2014 r. w sprawie C-190/12, dotyczącego prawa do zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez fundusze inwestycyjne z państw trzecich (głównie USA). Polski ustawodawca pomimo upływu 9 lat w dalszym ciągu nie dostosował regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przypadku wypłat na rzecz takich funduszy, płatnicy w dalszym ciągu zmuszeni są do pobierania nienależnego podatku, a następnie fundusze te muszą uczestniczyć w skomplikowanym postępowaniu nadpłatowym. Funduszy pozbawia się więc możliwości dysponowania kapitałem. Niestety – wbrew ogólnym zasadom – nie jest to im w żaden sposób wynagradzane, ponieważ regulacje art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej nie przewidują możliwości oprocentowania nadpłat powstałych już po publikacji wyroku TSUE.

Na tle tak zarysowanego problemu TSUE orzekł, że: „Zasadę skuteczności w związku z zasadą lojalnej współpracy należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w przypadku gdy wniosek o zwrot nadpłaty podatku został złożony po upływie 30 dni od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wyroku Trybunału, z którego wynika stwierdzenie sprzeczności rozpatrywanego opodatkowania z prawem Unii, ogranicza oprocentowanie nadpłaty należne danemu podatnikowi do trzydziestego dnia po tej publikacji, a nawet wyklucza wszelkie oprocentowanie w przypadku, gdy owa nadpłata została poniesiona przez podatnika po upływie tego trzydziestego dnia”. 

Uzasadniając swoje stanowisko TSUE wskazał, że wnioski o zwrot nadpłat oraz ich oprocentowanie podlegają krajowym przepisom proceduralnym, które mogą wymagać od wnioskodawców działania z należytą starannością w celu uniknięcia szkody lub ograniczenia jej zakresu, niemniej jednak przepisy takie nie mogą naruszać unijnych zasad równoważności i skuteczności. W konsekwencji TSUE nie miał wątpliwości, że regulacja art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej jest niezgodna z prawem UE.

Ocena wyroku i jego skutki

W naszej ocenie niedopuszczalna jest sytuacja, w której błędy władzy ustawodawczej są źródłem korzyści ekonomicznych państwa, a taką korzyścią niewątpliwe jest możliwość dysponowania przez Skarb Państwa kapitałem w postaci podatku pobranego przez płatnika tylko dlatego, że polskie państwo nie dokonało odpowiedniej nowelizacji przepisów podatkowych.

Ostatni wyrok TSUE pozwoli na pełniejszą realizację zasady rekompensowania szkód związanych z ograniczeniem możliwości dysponowania środkami pieniężnymi przez podatników w sytuacji, w których nadpłata powstała po upływie 30-dniowego terminu od publikacji wyroku w Dzienniku Urzędowym UE. Podatnicy w końcu uzyskają możliwość uzyskiwania rekompensaty za niesłuszne pozbawianie ich należnych im środków.

O oprocentowanie jakich nadpłat można wystąpić? Nie tylko fundusze z USA

Co istotne wyrok TSUE będzie miał znaczenie nie tylko do tych sytuacji, w których nadpłata powstała w związku z wyrokiem TSUE w sprawie C-190/12, ale oddziaływać będzie wszędzie tam, gdzie w efekcie niezgodnych z prawem Unii polskich przepisów podatnicy byli pozbawiani prawa do oprocentowania należnych ich nadpłat, lub też gdy prawo to było istotnie ograniczone. Warto przypomnieć, że w ostatnich latach TSUE wielokrotnie orzekał o niezgodności polskich przepisów podatkowych z prawem Unii, w tym miejscu można wymienić tylko niektóre z nich takie jak: (i) wyrok TSUE z 15 października 2020 r. w sprawie C335/19 dotyczący ulgi na złe długi w VAT, (ii) wyrok TSUE z 18 marca 2021 r., w sprawie C-895/19 dotyczący tzw. szyku rozwartego w rozliczeniach WNT, (iii) wyrok TSUE z 7 lipca 2022 r. w sprawie C-696/20 dotyczący opodatkowania transakcji łańcuchowych.

30 dni czas start… a może jednak nie?

Wyrok TSUE otwiera możliwość odzyskania brakującego oprocentowania. Teoretycznie zgodnie z regulacją art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej odpowiednie wnioski powinny zostać złożone przez podatników w ciągu 30 dni od publikacji wyroku TSUE (tj. do 23 sierpnia 2023 r.) – pozwoli to na maksymalizację przysługującego podatnikowi oprocentowania.

Co do zasady wyrok TSUE dotyczył sytuacji, w których nadpłata powstała już po stwierdzeniu przez TSUE niezgodność regulacji krajowych z prawem UE. Niemniej jednak TSUE zwrócił uwagę także na ograniczanie końcowego momentu naliczania oprocentowania w przypadkach, kiedy nadpłata powstała jeszcze przed tą publikacją, a wniosek o stwierdzenie i jej zwrot został złożony po upływie 30 dni od publikacji tego orzeczenia w Dzienniku Urzędowym UE.

W naszej ocenie TSUE w wyroku jednoznacznie stwierdził, że nawet jeżeli wniosek nadpłatowy odnoszący się do nadpłaty powstałej przed determinującym ją wyrokiem TSUE został złożony po upływie 30 dni od opublikowania go w Dzienniku Urzędowym UE, to i tak taka nadpłata powinna być oprocentowana od momentu jej powstania do dnia jej zwrotu, bez ograniczenia, o którym mowa w art. 78 § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej. TSUE zauważył, że nie można wymagać od każdego racjonalnie działającego podatnika, który nie był stroną określonego postępowania przed TSUE świadomości publikacji wyroku TSUE, a tym bardziej jego skutków. Warto mieć także na względzie, że orzecznictwo TSUE ma charakter interpretacyjny, co oznacza, że jego rzeczywiste skutki są de facto widoczne dopiero po kilku miesiącach, a nawet latach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

Wydaje się więc, że nawet jeżeli podatnicy złożą wnioski o zwrot oprocentowania po 23 sierpnia 2023 r. to i tak w obecnym stanie prawnym, do czasu znowelizowania art. 75 § 5 Ordynacji podatkowej, wszystkie nadpłaty powstałe w wyniku wyroku TSUE powinny być oprocentowane w pełnej wysokości (tj. od dnia jej powstania do dnia pełnego zwrotu). Niemniej jednak z ostrożności procesowej, podatnicy nie powinni zwlekać ze składaniem wniosków nadpłatowych — pozwoli to ograniczyć możliwe spory z organami podatkowymi.

Dodatkowo trzeba mieć jednak na uwadze, że w niektórych przypadkach może zachodzić konieczność skorzystania z trybu, o którym mowa w art. 240 § 2 pkt 2) Ordynacji podatkowej – wznowienie postępowania (w przypadku spraw, w których organ podatkowy wydał już negatywną decyzję dotyczącą oprocentowania nadpłaty). W takich przypadkach wniosek o wznowienie postępowania musi zostać złożony w ciągu miesiąca od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym UE (analogiczny, tyle że trzymiesięczny termin jest w przypadku chęci wznowienia postępowania sądowo-administracyjnego).

Jacek Drzazga, starszy menedżer w CRIDO,
Jakub Walczak, starszy konsultant w CRIDO

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obejmie duże firmy, a od 2026 wszystkich podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

REKLAMA