REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE już opublikowany

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE opublikowany
Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE opublikowany
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

24 lipca 2023 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej został opublikowany przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 czerwca 2023 r. w sprawie C-322/22, w którym zakwestionowano zgodności z prawem Unii polskich przepisów ograniczających oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku niezgodności krajowych regulacji z prawem Unii. O co chodziło w sprawie? Dlaczego wyrok ten jest ważny? Co powinni teraz zrobić podatnicy? 

Prawo do oprocentowania nadpłaty podatku - istota problemu

Polskie przepisy z całą pewnością nie zapewniają pełnej ochrony związanej z nienależnie powstałą nadpłatą i związanym z tym ograniczeniem możliwości rozporządzania swoim kapitałem przez podatnika. O ile konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowej zachodzi w prawie każdym przypadku, tak już oprocentowanie, które musi zwrócić organ podatkowy, podlega bardzo istotnym ograniczeniom.
Przykładem są regulacje dotyczące prawa do oprocentowania nadpłaty powstałej wskutek orzeczenia TSUE. Zgodnie z art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej oprocentowanie przysługuje:
- od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu – jeżeli wniosek został złożony maksymalnie 30 dni od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, lub
- od dnia powstania nadpłaty do 30. dnia od publikacji sentencji orzeczenia TSUE – jeżeli wniosek o zwrot nadpłaty nie został złożony w przeciągu tych 30 dni.

Taka konstrukcja przepisów powoduje, że w sytuacji, gdy nadpłata powstała już po publikacji wyroku TSUE (np. z uwagi na brak odpowiedniej nowelizacji przepisów podatkowych) to podatnicy są pozbawieni możliwości oprocentowania nadpłaty, na której powstanie podatnik mógł nie mieć żadnego wpływu.

REKLAMA

Autopromocja

Co powiedział TSUE?

Komentowany wyrok TSUE zapadł na tle skutków innego rozstrzygnięcia TSUE stwierdzającego niezgodność regulacji krajowych z prawem UE, tj. wyroku TSUE z 10 kwietnia 2014 r. w sprawie C-190/12, dotyczącego prawa do zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez fundusze inwestycyjne z państw trzecich (głównie USA). Polski ustawodawca pomimo upływu 9 lat w dalszym ciągu nie dostosował regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przypadku wypłat na rzecz takich funduszy, płatnicy w dalszym ciągu zmuszeni są do pobierania nienależnego podatku, a następnie fundusze te muszą uczestniczyć w skomplikowanym postępowaniu nadpłatowym. Funduszy pozbawia się więc możliwości dysponowania kapitałem. Niestety – wbrew ogólnym zasadom – nie jest to im w żaden sposób wynagradzane, ponieważ regulacje art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej nie przewidują możliwości oprocentowania nadpłat powstałych już po publikacji wyroku TSUE.

Na tle tak zarysowanego problemu TSUE orzekł, że: „Zasadę skuteczności w związku z zasadą lojalnej współpracy należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w przypadku gdy wniosek o zwrot nadpłaty podatku został złożony po upływie 30 dni od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wyroku Trybunału, z którego wynika stwierdzenie sprzeczności rozpatrywanego opodatkowania z prawem Unii, ogranicza oprocentowanie nadpłaty należne danemu podatnikowi do trzydziestego dnia po tej publikacji, a nawet wyklucza wszelkie oprocentowanie w przypadku, gdy owa nadpłata została poniesiona przez podatnika po upływie tego trzydziestego dnia”. 

Uzasadniając swoje stanowisko TSUE wskazał, że wnioski o zwrot nadpłat oraz ich oprocentowanie podlegają krajowym przepisom proceduralnym, które mogą wymagać od wnioskodawców działania z należytą starannością w celu uniknięcia szkody lub ograniczenia jej zakresu, niemniej jednak przepisy takie nie mogą naruszać unijnych zasad równoważności i skuteczności. W konsekwencji TSUE nie miał wątpliwości, że regulacja art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej jest niezgodna z prawem UE.

Ocena wyroku i jego skutki

W naszej ocenie niedopuszczalna jest sytuacja, w której błędy władzy ustawodawczej są źródłem korzyści ekonomicznych państwa, a taką korzyścią niewątpliwe jest możliwość dysponowania przez Skarb Państwa kapitałem w postaci podatku pobranego przez płatnika tylko dlatego, że polskie państwo nie dokonało odpowiedniej nowelizacji przepisów podatkowych.

Ostatni wyrok TSUE pozwoli na pełniejszą realizację zasady rekompensowania szkód związanych z ograniczeniem możliwości dysponowania środkami pieniężnymi przez podatników w sytuacji, w których nadpłata powstała po upływie 30-dniowego terminu od publikacji wyroku w Dzienniku Urzędowym UE. Podatnicy w końcu uzyskają możliwość uzyskiwania rekompensaty za niesłuszne pozbawianie ich należnych im środków.

O oprocentowanie jakich nadpłat można wystąpić? Nie tylko fundusze z USA

Co istotne wyrok TSUE będzie miał znaczenie nie tylko do tych sytuacji, w których nadpłata powstała w związku z wyrokiem TSUE w sprawie C-190/12, ale oddziaływać będzie wszędzie tam, gdzie w efekcie niezgodnych z prawem Unii polskich przepisów podatnicy byli pozbawiani prawa do oprocentowania należnych ich nadpłat, lub też gdy prawo to było istotnie ograniczone. Warto przypomnieć, że w ostatnich latach TSUE wielokrotnie orzekał o niezgodności polskich przepisów podatkowych z prawem Unii, w tym miejscu można wymienić tylko niektóre z nich takie jak: (i) wyrok TSUE z 15 października 2020 r. w sprawie C335/19 dotyczący ulgi na złe długi w VAT, (ii) wyrok TSUE z 18 marca 2021 r., w sprawie C-895/19 dotyczący tzw. szyku rozwartego w rozliczeniach WNT, (iii) wyrok TSUE z 7 lipca 2022 r. w sprawie C-696/20 dotyczący opodatkowania transakcji łańcuchowych.

30 dni czas start… a może jednak nie?

Wyrok TSUE otwiera możliwość odzyskania brakującego oprocentowania. Teoretycznie zgodnie z regulacją art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej odpowiednie wnioski powinny zostać złożone przez podatników w ciągu 30 dni od publikacji wyroku TSUE (tj. do 23 sierpnia 2023 r.) – pozwoli to na maksymalizację przysługującego podatnikowi oprocentowania.

Co do zasady wyrok TSUE dotyczył sytuacji, w których nadpłata powstała już po stwierdzeniu przez TSUE niezgodność regulacji krajowych z prawem UE. Niemniej jednak TSUE zwrócił uwagę także na ograniczanie końcowego momentu naliczania oprocentowania w przypadkach, kiedy nadpłata powstała jeszcze przed tą publikacją, a wniosek o stwierdzenie i jej zwrot został złożony po upływie 30 dni od publikacji tego orzeczenia w Dzienniku Urzędowym UE.

W naszej ocenie TSUE w wyroku jednoznacznie stwierdził, że nawet jeżeli wniosek nadpłatowy odnoszący się do nadpłaty powstałej przed determinującym ją wyrokiem TSUE został złożony po upływie 30 dni od opublikowania go w Dzienniku Urzędowym UE, to i tak taka nadpłata powinna być oprocentowana od momentu jej powstania do dnia jej zwrotu, bez ograniczenia, o którym mowa w art. 78 § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej. TSUE zauważył, że nie można wymagać od każdego racjonalnie działającego podatnika, który nie był stroną określonego postępowania przed TSUE świadomości publikacji wyroku TSUE, a tym bardziej jego skutków. Warto mieć także na względzie, że orzecznictwo TSUE ma charakter interpretacyjny, co oznacza, że jego rzeczywiste skutki są de facto widoczne dopiero po kilku miesiącach, a nawet latach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

Wydaje się więc, że nawet jeżeli podatnicy złożą wnioski o zwrot oprocentowania po 23 sierpnia 2023 r. to i tak w obecnym stanie prawnym, do czasu znowelizowania art. 75 § 5 Ordynacji podatkowej, wszystkie nadpłaty powstałe w wyniku wyroku TSUE powinny być oprocentowane w pełnej wysokości (tj. od dnia jej powstania do dnia pełnego zwrotu). Niemniej jednak z ostrożności procesowej, podatnicy nie powinni zwlekać ze składaniem wniosków nadpłatowych — pozwoli to ograniczyć możliwe spory z organami podatkowymi.

Dodatkowo trzeba mieć jednak na uwadze, że w niektórych przypadkach może zachodzić konieczność skorzystania z trybu, o którym mowa w art. 240 § 2 pkt 2) Ordynacji podatkowej – wznowienie postępowania (w przypadku spraw, w których organ podatkowy wydał już negatywną decyzję dotyczącą oprocentowania nadpłaty). W takich przypadkach wniosek o wznowienie postępowania musi zostać złożony w ciągu miesiąca od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym UE (analogiczny, tyle że trzymiesięczny termin jest w przypadku chęci wznowienia postępowania sądowo-administracyjnego).

Jacek Drzazga, starszy menedżer w CRIDO,
Jakub Walczak, starszy konsultant w CRIDO

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA