REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE już opublikowany

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE opublikowany
Czas odzyskać oprocentowanie nadpłat podatków – ważny wyrok TSUE opublikowany
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

24 lipca 2023 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej został opublikowany przełomowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 czerwca 2023 r. w sprawie C-322/22, w którym zakwestionowano zgodności z prawem Unii polskich przepisów ograniczających oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku niezgodności krajowych regulacji z prawem Unii. O co chodziło w sprawie? Dlaczego wyrok ten jest ważny? Co powinni teraz zrobić podatnicy? 

Prawo do oprocentowania nadpłaty podatku - istota problemu

Polskie przepisy z całą pewnością nie zapewniają pełnej ochrony związanej z nienależnie powstałą nadpłatą i związanym z tym ograniczeniem możliwości rozporządzania swoim kapitałem przez podatnika. O ile konieczność zapłaty odsetek od zaległości podatkowej zachodzi w prawie każdym przypadku, tak już oprocentowanie, które musi zwrócić organ podatkowy, podlega bardzo istotnym ograniczeniom.
Przykładem są regulacje dotyczące prawa do oprocentowania nadpłaty powstałej wskutek orzeczenia TSUE. Zgodnie z art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej oprocentowanie przysługuje:
- od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu – jeżeli wniosek został złożony maksymalnie 30 dni od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, lub
- od dnia powstania nadpłaty do 30. dnia od publikacji sentencji orzeczenia TSUE – jeżeli wniosek o zwrot nadpłaty nie został złożony w przeciągu tych 30 dni.

Taka konstrukcja przepisów powoduje, że w sytuacji, gdy nadpłata powstała już po publikacji wyroku TSUE (np. z uwagi na brak odpowiedniej nowelizacji przepisów podatkowych) to podatnicy są pozbawieni możliwości oprocentowania nadpłaty, na której powstanie podatnik mógł nie mieć żadnego wpływu.

REKLAMA

Co powiedział TSUE?

Komentowany wyrok TSUE zapadł na tle skutków innego rozstrzygnięcia TSUE stwierdzającego niezgodność regulacji krajowych z prawem UE, tj. wyroku TSUE z 10 kwietnia 2014 r. w sprawie C-190/12, dotyczącego prawa do zwolnienia z opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez fundusze inwestycyjne z państw trzecich (głównie USA). Polski ustawodawca pomimo upływu 9 lat w dalszym ciągu nie dostosował regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przypadku wypłat na rzecz takich funduszy, płatnicy w dalszym ciągu zmuszeni są do pobierania nienależnego podatku, a następnie fundusze te muszą uczestniczyć w skomplikowanym postępowaniu nadpłatowym. Funduszy pozbawia się więc możliwości dysponowania kapitałem. Niestety – wbrew ogólnym zasadom – nie jest to im w żaden sposób wynagradzane, ponieważ regulacje art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej nie przewidują możliwości oprocentowania nadpłat powstałych już po publikacji wyroku TSUE.

Na tle tak zarysowanego problemu TSUE orzekł, że: „Zasadę skuteczności w związku z zasadą lojalnej współpracy należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które w przypadku gdy wniosek o zwrot nadpłaty podatku został złożony po upływie 30 dni od opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wyroku Trybunału, z którego wynika stwierdzenie sprzeczności rozpatrywanego opodatkowania z prawem Unii, ogranicza oprocentowanie nadpłaty należne danemu podatnikowi do trzydziestego dnia po tej publikacji, a nawet wyklucza wszelkie oprocentowanie w przypadku, gdy owa nadpłata została poniesiona przez podatnika po upływie tego trzydziestego dnia”. 

Uzasadniając swoje stanowisko TSUE wskazał, że wnioski o zwrot nadpłat oraz ich oprocentowanie podlegają krajowym przepisom proceduralnym, które mogą wymagać od wnioskodawców działania z należytą starannością w celu uniknięcia szkody lub ograniczenia jej zakresu, niemniej jednak przepisy takie nie mogą naruszać unijnych zasad równoważności i skuteczności. W konsekwencji TSUE nie miał wątpliwości, że regulacja art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej jest niezgodna z prawem UE.

Ocena wyroku i jego skutki

W naszej ocenie niedopuszczalna jest sytuacja, w której błędy władzy ustawodawczej są źródłem korzyści ekonomicznych państwa, a taką korzyścią niewątpliwe jest możliwość dysponowania przez Skarb Państwa kapitałem w postaci podatku pobranego przez płatnika tylko dlatego, że polskie państwo nie dokonało odpowiedniej nowelizacji przepisów podatkowych.

Ostatni wyrok TSUE pozwoli na pełniejszą realizację zasady rekompensowania szkód związanych z ograniczeniem możliwości dysponowania środkami pieniężnymi przez podatników w sytuacji, w których nadpłata powstała po upływie 30-dniowego terminu od publikacji wyroku w Dzienniku Urzędowym UE. Podatnicy w końcu uzyskają możliwość uzyskiwania rekompensaty za niesłuszne pozbawianie ich należnych im środków.

O oprocentowanie jakich nadpłat można wystąpić? Nie tylko fundusze z USA

Co istotne wyrok TSUE będzie miał znaczenie nie tylko do tych sytuacji, w których nadpłata powstała w związku z wyrokiem TSUE w sprawie C-190/12, ale oddziaływać będzie wszędzie tam, gdzie w efekcie niezgodnych z prawem Unii polskich przepisów podatnicy byli pozbawiani prawa do oprocentowania należnych ich nadpłat, lub też gdy prawo to było istotnie ograniczone. Warto przypomnieć, że w ostatnich latach TSUE wielokrotnie orzekał o niezgodności polskich przepisów podatkowych z prawem Unii, w tym miejscu można wymienić tylko niektóre z nich takie jak: (i) wyrok TSUE z 15 października 2020 r. w sprawie C335/19 dotyczący ulgi na złe długi w VAT, (ii) wyrok TSUE z 18 marca 2021 r., w sprawie C-895/19 dotyczący tzw. szyku rozwartego w rozliczeniach WNT, (iii) wyrok TSUE z 7 lipca 2022 r. w sprawie C-696/20 dotyczący opodatkowania transakcji łańcuchowych.

30 dni czas start… a może jednak nie?

Wyrok TSUE otwiera możliwość odzyskania brakującego oprocentowania. Teoretycznie zgodnie z regulacją art. 78 § 5 Ordynacji podatkowej odpowiednie wnioski powinny zostać złożone przez podatników w ciągu 30 dni od publikacji wyroku TSUE (tj. do 23 sierpnia 2023 r.) – pozwoli to na maksymalizację przysługującego podatnikowi oprocentowania.

Co do zasady wyrok TSUE dotyczył sytuacji, w których nadpłata powstała już po stwierdzeniu przez TSUE niezgodność regulacji krajowych z prawem UE. Niemniej jednak TSUE zwrócił uwagę także na ograniczanie końcowego momentu naliczania oprocentowania w przypadkach, kiedy nadpłata powstała jeszcze przed tą publikacją, a wniosek o stwierdzenie i jej zwrot został złożony po upływie 30 dni od publikacji tego orzeczenia w Dzienniku Urzędowym UE.

W naszej ocenie TSUE w wyroku jednoznacznie stwierdził, że nawet jeżeli wniosek nadpłatowy odnoszący się do nadpłaty powstałej przed determinującym ją wyrokiem TSUE został złożony po upływie 30 dni od opublikowania go w Dzienniku Urzędowym UE, to i tak taka nadpłata powinna być oprocentowana od momentu jej powstania do dnia jej zwrotu, bez ograniczenia, o którym mowa w art. 78 § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej. TSUE zauważył, że nie można wymagać od każdego racjonalnie działającego podatnika, który nie był stroną określonego postępowania przed TSUE świadomości publikacji wyroku TSUE, a tym bardziej jego skutków. Warto mieć także na względzie, że orzecznictwo TSUE ma charakter interpretacyjny, co oznacza, że jego rzeczywiste skutki są de facto widoczne dopiero po kilku miesiącach, a nawet latach.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

Wydaje się więc, że nawet jeżeli podatnicy złożą wnioski o zwrot oprocentowania po 23 sierpnia 2023 r. to i tak w obecnym stanie prawnym, do czasu znowelizowania art. 75 § 5 Ordynacji podatkowej, wszystkie nadpłaty powstałe w wyniku wyroku TSUE powinny być oprocentowane w pełnej wysokości (tj. od dnia jej powstania do dnia pełnego zwrotu). Niemniej jednak z ostrożności procesowej, podatnicy nie powinni zwlekać ze składaniem wniosków nadpłatowych — pozwoli to ograniczyć możliwe spory z organami podatkowymi.

Dodatkowo trzeba mieć jednak na uwadze, że w niektórych przypadkach może zachodzić konieczność skorzystania z trybu, o którym mowa w art. 240 § 2 pkt 2) Ordynacji podatkowej – wznowienie postępowania (w przypadku spraw, w których organ podatkowy wydał już negatywną decyzję dotyczącą oprocentowania nadpłaty). W takich przypadkach wniosek o wznowienie postępowania musi zostać złożony w ciągu miesiąca od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym UE (analogiczny, tyle że trzymiesięczny termin jest w przypadku chęci wznowienia postępowania sądowo-administracyjnego).

Jacek Drzazga, starszy menedżer w CRIDO,
Jakub Walczak, starszy konsultant w CRIDO

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA