REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady odliczeń niezgodne z prawem UE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Polskie przepisy uzależniają odliczenie VAT m.in. od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów w podatku dochodowym. Zdaniem ekspertów, takie ograniczenie w wielu przypadkach jest sprzeczne z prawem wspólnotowym. Jeśli przepis z ustawy o VAT nie zostanie usunięty, może trafić przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

ANALIZA

REKLAMA

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Takie ograniczenie przy odliczaniu VAT naliczonego jest polskim pomysłem. Przepisy dyrektywy VAT nie wprowadzają bowiem tego typu zakazów.

REKLAMA

Eksperci uważają, że wskazana zależność narusza prawo wspólnotowe. Nie znajduje też uzasadnienia merytorycznego. Odliczając VAT naliczony, podatnik powinien wykazać związek między wydatkiem a sprzedażą. Przy zaliczaniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów musi istnieć związek między wydatkiem a przychodem.

- Zakaz odliczenia VAT, jeśli wydatek nie mógłby być zaliczony do kosztów podatkowych, należy ocenić bardzo krytycznie. Uzależnia podstawowe prawo podatnika od spełnienia kryterium obcego systemowi VAT. Taka konstrukcja powoduje, że zakaz wynikający z tego przepisu w wielu przypadkach jest sprzeczny z prawem wspólnotowym. W tym kontekście należy zauważyć, że choć podobna regulacja istniała w poprzedniej ustawie o VAT, chybiony jest argument, że zgodnie z dyrektywą Polska mogła utrzymać ten zakaz na podstawie tzw. klauzuli stałości - podkreślił Marek Wojda, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie.

Jego zdaniem, sam Europejski Trybunał Sprawiedliwości jednoznacznie stwierdził, że wspominana klauzula nie zezwala nowym państwom członkowskim na utrzymanie ogólnych zakazów odliczania VAT, które nie odnoszą się do konkretnych kategorii towarów lub usług.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Ponadto, w niektórych przypadkach, np. kosztów usług na cele reprezentacji, klauzula stałości nie może mieć zastosowania, gdyż analogiczny zakaz nie był rzeczywiście stosowany przed akcesją Polski do UE. Dlatego taki zakaz odliczenia należy jak najszybciej usunąć z ustawy o VAT - argumentował Marek Wojda.

Brak uzasadnienia

Specjaliści nie potrafią wskazać powodów, dla których zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów stanowi warunek, od którego uzależnione jest prawo do odliczenia podatku naliczonego.

REKLAMA

Doktor Tomasz Nowak, prawnik w departamencie prawa podatkowego Kancelarii Prawnej Grynhoff Woźny Maliński, podkreślił, że jeśli podatnik nabył towary lub usługi w celu wykonania czynności opodatkowanych, co jest warunkiem odliczenia VAT, to trudno sobie wyobrazić, aby koszt nabycia tych towarów lub usług nie był kosztem poniesionym w celu osiągnięcia przychodów.

- W praktyce warunek ten ma najistotniejsze znaczenie w przypadkach wskazanych w art. 16 ustawy o CIT lub art. 23 ustawy o PIT. Przepisy te zawierają katalog kosztów poniesionych wprawdzie w celu uzyskania przychodów, ale nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Zauważyć przy tym należy, że w tej grupie znajdują się również wydatki na nabycie środków trwałych, w odniesieniu do których prawo do odliczenia VAT nie zostało wyłączone. Uzależnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego od uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest niezgodne z dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie VAT - argumentował dr Tomasz Nowak.

Trudne prawo UE

Marcin Żuk, doradca podatkowy w Kancelarii GLN, zwrócił uwagę w rozmowie z nami, że przepis mówiący o tym, że podatek naliczony można odliczyć w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz przepis uzależniający prawo do rozliczenia naliczonego podatku od towarów i usług od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, nie są przepisami tożsamymi.

- W pierwszym przypadku chodzi o ograniczenie ilościowe (podatek naliczony można odliczyć o tyle, o ile został on wykorzystany do czynności opodatkowanych), podczas gdy w drugim przypadku chodzi o ograniczenie jakościowe (odnoszące się do tego, jakiego rodzaju jest dany wydatek). Największe wątpliwości wzbudza opisane ograniczenie jakościowe - wyjaśnił Marcin Żuk.

Według niego, przepisy art. 112 Dyrektywy o VAT zawierają w tym względzie jedynie ogólną klauzulę, w myśl której prawo do rozliczenia podatku naliczonego nie przysługuje w odniesieniu do wydatków, niezwiązanych ściśle z prowadzoną działalnością gospodarczą.

- Ustawodawca prawdopodobnie obawiał się, że administracja podatkowa w Polsce nie poradzi sobie przy stosowaniu przepisu, który byłby aż tak ogólny, w związku z czym postanowił skorzystać ze szczegółowych katalogów wydatków zawartych w ustawach o podatkach dochodowych. Problem w tym, że podatek od towarów i usług i podatek dochodowy są konstrukcyjnie tak różne, że może pojawić się sytuacja, w której dany wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w podatku dochodowym, ale jest związany z działalnością gospodarczą. W takich przypadkach podatnikom pozostaje powołanie się wprost na wystarczająco jasny i bezwarunkowy przepis art. 112 Dyrektywy o VAT i to większości przypadków batalia przed sądami administracyjnymi - radził Marcin Żuk.

Cele fiskalne

Z przytoczonych opinii wynika zatem, że wprowadzając komentowany przepis, polski ustawodawca wyszedł z założenia, że dokonane przez przedsiębiorcę zakupy, które - najogólniej rzecz ujmując - nie są związane z osiąganym przez niego przychodem, nie są równocześnie związane z jego sprzedażą opodatkowaną VAT. Ten pogląd wyraził także Andrzej Pośniak, doradca podatkowy z Kancelarii CMS Cameron McKenna, który wskazał, że w efekcie od tego typu zakupów prawo do odliczenia podatku naliczonego omawianemu przedsiębiorcy, co do zasady, nie przysługuje.

- Oczywiście, zapewne w wielu przypadkach reguła ta sprawdza się i można dla niej znaleźć uzasadnienie, jednak w pewnych sytuacjach przepis ten wydaje się być nie tylko nazbyt profiskalny, ale również niezgodny z VI Dyrektywą. Za nieprawidłową należy bowiem uznać sytuację, w której podatnicy są obciążani podatkiem naliczonym (z zasady neutralnym dla podatnika VAT), w sytuacji gdy podatnik ten nie mógłby zaliczyć danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów tylko dlatego, że tak mówią przepisy innej ustawy, tj. ustawy o podatku dochodowym. W efekcie, wydaje się, że ograniczenie odliczalności podatku naliczonego jest zbytnim fiskalizmem - podsumował Andrzej Pośniak.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odliczanie VAT w praktyce

CO ZROBIĆ, GDY PRZEPISY KRAJOWE NARUSZAJĄ UNIJNE

W sytuacji, gdy przepisy krajowe są niezgodne z prawem wspólnotowym podatnicy mogą:

bezpośrednio stosować prawo unijne - jeśli naruszenie przepisów wspólnotowych jest niekorzystne dla podatników mogą oni stosować bezpośrednio przepisy prawa wspólnotowego z pominięciem przepisów krajowych (jeśli przepisy wspólnotowe są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne do ich zastosowania),

wnioskować o zwrot podatku - podatki zapłacone na podstawie krajowych przepisów, niezgodnych z prawem wspólnotowym muszą być podatnikom zwracane. Dotyczy to również przypadków nieodliczenia podatku naliczonego, gdy brak prawa do odliczenia VAT wynika z przepisu niezgodnego z prawem UE,

wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym - w przypadku, gdy podatnik poniósł szkodę w skutek naruszenia prawa wspólnotowego może wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko skarbowi państwa.

POSTULUJEMY

Ministerstwo Finansów powinno przy najbliższej nowelizacji ustawy o VAT usunąć omawiane ograniczenie przy odliczaniu VAT naliczonego. W przeciwnym wypadku kolejną polską regulacją będzie musiał zająć się Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Idą zmiany w fundacjach rodzinnych. Rząd przeciw agresywnym praktykom podatkowym

Fundacje rodzinne w Polsce cieszą się rosnącą popularnością, jednak Ministerstwo Finansów zapowiada zmiany legislacyjne, które mają uszczelnić system podatkowy i zabezpieczyć to narzędzie przed nadużyciami. Chodzi o ochronę uczciwych firm rodzinnych i eliminację prób agresywnej optymalizacji podatkowej.

Zerowy PIT dla rodzin, które mają dwoje lub więcej dzieci. Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice

Prezydent Karol Nawrocki realizuje pierwsze obietnice z "Planu 21". W Kolbuszowej podpisał projekt ustawy o zerowym PIT dla rodzin z co najmniej dwojgiem dzieci. „Polskie rodziny mogą liczyć na swojego prezydenta” – podkreślił. To odpowiedź na kryzys demograficzny i pierwszy krok w stronę realnego wsparcia klasy średniej.

Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

REKLAMA

Rozliczanie kilometrówek od aut elektrycznych: jest stanowisko Ministra Finansów i zapowiedź zmian w przepisach

Pieniądze, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi tytułem zwrotu kosztów używania samochodu elektrycznego do celów służbowych, stanowią przychód pracownika i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wydatki takie nie są też kosztem przedsiębiorcy (pracodawcy). Takie jest stanowisko Ministra Finansów zaprezentowane w odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana na interpelację poselską. Jednocześnie w interpelacji poinformowano, że Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło prace nad zmianami w rozporządzeniu w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zmiany te mają pozwolić na wprowadzenie możliwości zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych samochodów o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, a także napędzanych wodorem, czy też zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.

Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

REKLAMA

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

REKLAMA