REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady odliczeń niezgodne z prawem UE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Polskie przepisy uzależniają odliczenie VAT m.in. od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów w podatku dochodowym. Zdaniem ekspertów, takie ograniczenie w wielu przypadkach jest sprzeczne z prawem wspólnotowym. Jeśli przepis z ustawy o VAT nie zostanie usunięty, może trafić przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

ANALIZA

REKLAMA

Autopromocja

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Takie ograniczenie przy odliczaniu VAT naliczonego jest polskim pomysłem. Przepisy dyrektywy VAT nie wprowadzają bowiem tego typu zakazów.

REKLAMA

Eksperci uważają, że wskazana zależność narusza prawo wspólnotowe. Nie znajduje też uzasadnienia merytorycznego. Odliczając VAT naliczony, podatnik powinien wykazać związek między wydatkiem a sprzedażą. Przy zaliczaniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów musi istnieć związek między wydatkiem a przychodem.

- Zakaz odliczenia VAT, jeśli wydatek nie mógłby być zaliczony do kosztów podatkowych, należy ocenić bardzo krytycznie. Uzależnia podstawowe prawo podatnika od spełnienia kryterium obcego systemowi VAT. Taka konstrukcja powoduje, że zakaz wynikający z tego przepisu w wielu przypadkach jest sprzeczny z prawem wspólnotowym. W tym kontekście należy zauważyć, że choć podobna regulacja istniała w poprzedniej ustawie o VAT, chybiony jest argument, że zgodnie z dyrektywą Polska mogła utrzymać ten zakaz na podstawie tzw. klauzuli stałości - podkreślił Marek Wojda, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie.

Jego zdaniem, sam Europejski Trybunał Sprawiedliwości jednoznacznie stwierdził, że wspominana klauzula nie zezwala nowym państwom członkowskim na utrzymanie ogólnych zakazów odliczania VAT, które nie odnoszą się do konkretnych kategorii towarów lub usług.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Ponadto, w niektórych przypadkach, np. kosztów usług na cele reprezentacji, klauzula stałości nie może mieć zastosowania, gdyż analogiczny zakaz nie był rzeczywiście stosowany przed akcesją Polski do UE. Dlatego taki zakaz odliczenia należy jak najszybciej usunąć z ustawy o VAT - argumentował Marek Wojda.

Brak uzasadnienia

Specjaliści nie potrafią wskazać powodów, dla których zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów stanowi warunek, od którego uzależnione jest prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Doktor Tomasz Nowak, prawnik w departamencie prawa podatkowego Kancelarii Prawnej Grynhoff Woźny Maliński, podkreślił, że jeśli podatnik nabył towary lub usługi w celu wykonania czynności opodatkowanych, co jest warunkiem odliczenia VAT, to trudno sobie wyobrazić, aby koszt nabycia tych towarów lub usług nie był kosztem poniesionym w celu osiągnięcia przychodów.

- W praktyce warunek ten ma najistotniejsze znaczenie w przypadkach wskazanych w art. 16 ustawy o CIT lub art. 23 ustawy o PIT. Przepisy te zawierają katalog kosztów poniesionych wprawdzie w celu uzyskania przychodów, ale nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Zauważyć przy tym należy, że w tej grupie znajdują się również wydatki na nabycie środków trwałych, w odniesieniu do których prawo do odliczenia VAT nie zostało wyłączone. Uzależnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego od uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest niezgodne z dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie VAT - argumentował dr Tomasz Nowak.

Trudne prawo UE

REKLAMA

Marcin Żuk, doradca podatkowy w Kancelarii GLN, zwrócił uwagę w rozmowie z nami, że przepis mówiący o tym, że podatek naliczony można odliczyć w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz przepis uzależniający prawo do rozliczenia naliczonego podatku od towarów i usług od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, nie są przepisami tożsamymi.

- W pierwszym przypadku chodzi o ograniczenie ilościowe (podatek naliczony można odliczyć o tyle, o ile został on wykorzystany do czynności opodatkowanych), podczas gdy w drugim przypadku chodzi o ograniczenie jakościowe (odnoszące się do tego, jakiego rodzaju jest dany wydatek). Największe wątpliwości wzbudza opisane ograniczenie jakościowe - wyjaśnił Marcin Żuk.

Według niego, przepisy art. 112 Dyrektywy o VAT zawierają w tym względzie jedynie ogólną klauzulę, w myśl której prawo do rozliczenia podatku naliczonego nie przysługuje w odniesieniu do wydatków, niezwiązanych ściśle z prowadzoną działalnością gospodarczą.

- Ustawodawca prawdopodobnie obawiał się, że administracja podatkowa w Polsce nie poradzi sobie przy stosowaniu przepisu, który byłby aż tak ogólny, w związku z czym postanowił skorzystać ze szczegółowych katalogów wydatków zawartych w ustawach o podatkach dochodowych. Problem w tym, że podatek od towarów i usług i podatek dochodowy są konstrukcyjnie tak różne, że może pojawić się sytuacja, w której dany wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w podatku dochodowym, ale jest związany z działalnością gospodarczą. W takich przypadkach podatnikom pozostaje powołanie się wprost na wystarczająco jasny i bezwarunkowy przepis art. 112 Dyrektywy o VAT i to większości przypadków batalia przed sądami administracyjnymi - radził Marcin Żuk.

Cele fiskalne

Z przytoczonych opinii wynika zatem, że wprowadzając komentowany przepis, polski ustawodawca wyszedł z założenia, że dokonane przez przedsiębiorcę zakupy, które - najogólniej rzecz ujmując - nie są związane z osiąganym przez niego przychodem, nie są równocześnie związane z jego sprzedażą opodatkowaną VAT. Ten pogląd wyraził także Andrzej Pośniak, doradca podatkowy z Kancelarii CMS Cameron McKenna, który wskazał, że w efekcie od tego typu zakupów prawo do odliczenia podatku naliczonego omawianemu przedsiębiorcy, co do zasady, nie przysługuje.

- Oczywiście, zapewne w wielu przypadkach reguła ta sprawdza się i można dla niej znaleźć uzasadnienie, jednak w pewnych sytuacjach przepis ten wydaje się być nie tylko nazbyt profiskalny, ale również niezgodny z VI Dyrektywą. Za nieprawidłową należy bowiem uznać sytuację, w której podatnicy są obciążani podatkiem naliczonym (z zasady neutralnym dla podatnika VAT), w sytuacji gdy podatnik ten nie mógłby zaliczyć danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów tylko dlatego, że tak mówią przepisy innej ustawy, tj. ustawy o podatku dochodowym. W efekcie, wydaje się, że ograniczenie odliczalności podatku naliczonego jest zbytnim fiskalizmem - podsumował Andrzej Pośniak.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odliczanie VAT w praktyce

CO ZROBIĆ, GDY PRZEPISY KRAJOWE NARUSZAJĄ UNIJNE

W sytuacji, gdy przepisy krajowe są niezgodne z prawem wspólnotowym podatnicy mogą:

bezpośrednio stosować prawo unijne - jeśli naruszenie przepisów wspólnotowych jest niekorzystne dla podatników mogą oni stosować bezpośrednio przepisy prawa wspólnotowego z pominięciem przepisów krajowych (jeśli przepisy wspólnotowe są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne do ich zastosowania),

wnioskować o zwrot podatku - podatki zapłacone na podstawie krajowych przepisów, niezgodnych z prawem wspólnotowym muszą być podatnikom zwracane. Dotyczy to również przypadków nieodliczenia podatku naliczonego, gdy brak prawa do odliczenia VAT wynika z przepisu niezgodnego z prawem UE,

wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym - w przypadku, gdy podatnik poniósł szkodę w skutek naruszenia prawa wspólnotowego może wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko skarbowi państwa.

POSTULUJEMY

Ministerstwo Finansów powinno przy najbliższej nowelizacji ustawy o VAT usunąć omawiane ograniczenie przy odliczaniu VAT naliczonego. W przeciwnym wypadku kolejną polską regulacją będzie musiał zająć się Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA