REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady odliczeń niezgodne z prawem UE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Polskie przepisy uzależniają odliczenie VAT m.in. od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów w podatku dochodowym. Zdaniem ekspertów, takie ograniczenie w wielu przypadkach jest sprzeczne z prawem wspólnotowym. Jeśli przepis z ustawy o VAT nie zostanie usunięty, może trafić przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

ANALIZA

REKLAMA

Autopromocja

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Takie ograniczenie przy odliczaniu VAT naliczonego jest polskim pomysłem. Przepisy dyrektywy VAT nie wprowadzają bowiem tego typu zakazów.

REKLAMA

Eksperci uważają, że wskazana zależność narusza prawo wspólnotowe. Nie znajduje też uzasadnienia merytorycznego. Odliczając VAT naliczony, podatnik powinien wykazać związek między wydatkiem a sprzedażą. Przy zaliczaniu wydatków do kosztów uzyskania przychodów musi istnieć związek między wydatkiem a przychodem.

- Zakaz odliczenia VAT, jeśli wydatek nie mógłby być zaliczony do kosztów podatkowych, należy ocenić bardzo krytycznie. Uzależnia podstawowe prawo podatnika od spełnienia kryterium obcego systemowi VAT. Taka konstrukcja powoduje, że zakaz wynikający z tego przepisu w wielu przypadkach jest sprzeczny z prawem wspólnotowym. W tym kontekście należy zauważyć, że choć podobna regulacja istniała w poprzedniej ustawie o VAT, chybiony jest argument, że zgodnie z dyrektywą Polska mogła utrzymać ten zakaz na podstawie tzw. klauzuli stałości - podkreślił Marek Wojda, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie.

Jego zdaniem, sam Europejski Trybunał Sprawiedliwości jednoznacznie stwierdził, że wspominana klauzula nie zezwala nowym państwom członkowskim na utrzymanie ogólnych zakazów odliczania VAT, które nie odnoszą się do konkretnych kategorii towarów lub usług.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Ponadto, w niektórych przypadkach, np. kosztów usług na cele reprezentacji, klauzula stałości nie może mieć zastosowania, gdyż analogiczny zakaz nie był rzeczywiście stosowany przed akcesją Polski do UE. Dlatego taki zakaz odliczenia należy jak najszybciej usunąć z ustawy o VAT - argumentował Marek Wojda.

Brak uzasadnienia

Specjaliści nie potrafią wskazać powodów, dla których zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów stanowi warunek, od którego uzależnione jest prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Doktor Tomasz Nowak, prawnik w departamencie prawa podatkowego Kancelarii Prawnej Grynhoff Woźny Maliński, podkreślił, że jeśli podatnik nabył towary lub usługi w celu wykonania czynności opodatkowanych, co jest warunkiem odliczenia VAT, to trudno sobie wyobrazić, aby koszt nabycia tych towarów lub usług nie był kosztem poniesionym w celu osiągnięcia przychodów.

- W praktyce warunek ten ma najistotniejsze znaczenie w przypadkach wskazanych w art. 16 ustawy o CIT lub art. 23 ustawy o PIT. Przepisy te zawierają katalog kosztów poniesionych wprawdzie w celu uzyskania przychodów, ale nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Zauważyć przy tym należy, że w tej grupie znajdują się również wydatki na nabycie środków trwałych, w odniesieniu do których prawo do odliczenia VAT nie zostało wyłączone. Uzależnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego od uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest niezgodne z dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie VAT - argumentował dr Tomasz Nowak.

Trudne prawo UE

REKLAMA

Marcin Żuk, doradca podatkowy w Kancelarii GLN, zwrócił uwagę w rozmowie z nami, że przepis mówiący o tym, że podatek naliczony można odliczyć w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz przepis uzależniający prawo do rozliczenia naliczonego podatku od towarów i usług od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, nie są przepisami tożsamymi.

- W pierwszym przypadku chodzi o ograniczenie ilościowe (podatek naliczony można odliczyć o tyle, o ile został on wykorzystany do czynności opodatkowanych), podczas gdy w drugim przypadku chodzi o ograniczenie jakościowe (odnoszące się do tego, jakiego rodzaju jest dany wydatek). Największe wątpliwości wzbudza opisane ograniczenie jakościowe - wyjaśnił Marcin Żuk.

Według niego, przepisy art. 112 Dyrektywy o VAT zawierają w tym względzie jedynie ogólną klauzulę, w myśl której prawo do rozliczenia podatku naliczonego nie przysługuje w odniesieniu do wydatków, niezwiązanych ściśle z prowadzoną działalnością gospodarczą.

- Ustawodawca prawdopodobnie obawiał się, że administracja podatkowa w Polsce nie poradzi sobie przy stosowaniu przepisu, który byłby aż tak ogólny, w związku z czym postanowił skorzystać ze szczegółowych katalogów wydatków zawartych w ustawach o podatkach dochodowych. Problem w tym, że podatek od towarów i usług i podatek dochodowy są konstrukcyjnie tak różne, że może pojawić się sytuacja, w której dany wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w podatku dochodowym, ale jest związany z działalnością gospodarczą. W takich przypadkach podatnikom pozostaje powołanie się wprost na wystarczająco jasny i bezwarunkowy przepis art. 112 Dyrektywy o VAT i to większości przypadków batalia przed sądami administracyjnymi - radził Marcin Żuk.

Cele fiskalne

Z przytoczonych opinii wynika zatem, że wprowadzając komentowany przepis, polski ustawodawca wyszedł z założenia, że dokonane przez przedsiębiorcę zakupy, które - najogólniej rzecz ujmując - nie są związane z osiąganym przez niego przychodem, nie są równocześnie związane z jego sprzedażą opodatkowaną VAT. Ten pogląd wyraził także Andrzej Pośniak, doradca podatkowy z Kancelarii CMS Cameron McKenna, który wskazał, że w efekcie od tego typu zakupów prawo do odliczenia podatku naliczonego omawianemu przedsiębiorcy, co do zasady, nie przysługuje.

- Oczywiście, zapewne w wielu przypadkach reguła ta sprawdza się i można dla niej znaleźć uzasadnienie, jednak w pewnych sytuacjach przepis ten wydaje się być nie tylko nazbyt profiskalny, ale również niezgodny z VI Dyrektywą. Za nieprawidłową należy bowiem uznać sytuację, w której podatnicy są obciążani podatkiem naliczonym (z zasady neutralnym dla podatnika VAT), w sytuacji gdy podatnik ten nie mógłby zaliczyć danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów tylko dlatego, że tak mówią przepisy innej ustawy, tj. ustawy o podatku dochodowym. W efekcie, wydaje się, że ograniczenie odliczalności podatku naliczonego jest zbytnim fiskalizmem - podsumował Andrzej Pośniak.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odliczanie VAT w praktyce

CO ZROBIĆ, GDY PRZEPISY KRAJOWE NARUSZAJĄ UNIJNE

W sytuacji, gdy przepisy krajowe są niezgodne z prawem wspólnotowym podatnicy mogą:

bezpośrednio stosować prawo unijne - jeśli naruszenie przepisów wspólnotowych jest niekorzystne dla podatników mogą oni stosować bezpośrednio przepisy prawa wspólnotowego z pominięciem przepisów krajowych (jeśli przepisy wspólnotowe są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne do ich zastosowania),

wnioskować o zwrot podatku - podatki zapłacone na podstawie krajowych przepisów, niezgodnych z prawem wspólnotowym muszą być podatnikom zwracane. Dotyczy to również przypadków nieodliczenia podatku naliczonego, gdy brak prawa do odliczenia VAT wynika z przepisu niezgodnego z prawem UE,

wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym - w przypadku, gdy podatnik poniósł szkodę w skutek naruszenia prawa wspólnotowego może wystąpić z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko skarbowi państwa.

POSTULUJEMY

Ministerstwo Finansów powinno przy najbliższej nowelizacji ustawy o VAT usunąć omawiane ograniczenie przy odliczaniu VAT naliczonego. W przeciwnym wypadku kolejną polską regulacją będzie musiał zająć się Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA