Zwolnienie z podatku darowizn otrzymywanych przy klęskach nie jest łatwe

ROZMOWA

Autopromocja

Osoby, które utraciły często dorobek życia w trakcie ostatnich nawałnic poza wsparciem od rządu otrzymują również darowizny np. od sąsiadów. Czy tego typu darowizny trzeba rozliczyć w urzędzie skarbowym?

- Kwestię opodatkowania pomocy dla poszkodowanych przez zdarzenia losowe trzeba rozpatrywać na gruncie dwóch ustaw: o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy to pomoc społeczna jest całkowicie z niego zwolniona. Pozostałe zapomogi, otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, są zwolnione do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł. Tak wygląda obowiązujący stan prawny, jednak Ministerstwo Finansów przygotowało już projekt nowelizacji ustawy o PIT.

Autopromocja

Szkolenie: CIT estoński
warsztat dla księgowych

Sprawdź

Jakie zmiany on przyniesie?

- Ma on umożliwić zwolnienie z podatku świadczeń otrzymanych z tytułu jednorazowej pomocy materialnej, finansowanej ze środków budżetu państwa lub samorządu terytorialnego, otrzymanej przez osoby fizyczne w związku ze zdarzeniem losowym. Zdaniem resortu projektowana regulacja jest potrzebna i zdecydowanie powinna funkcjonować stale w przepisach podatkowych. Co więcej, nowelizacja wykluczy konieczność wydawania doraźnych rozporządzeń przez ministra finansów, jak to miało miejsce w latach ubiegłych, chociażby po katastrofach na terenie MTK i w kopalni Halemba.

A co z podatkiem od spadków i darowizn?

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

- Obowiązek zapłaty tego podatku wystąpi, jeśli zostaną spełnione łącznie trzy warunki: pomoc będzie świadczona na podstawie umowy darowizny w rozumieniu kodeksu cywilnego, będzie miała postać rzeczową (w tym środków pieniężnych) lub prawa majątkowego oraz wartość darowizny przekroczy w okresie pięciu lat kwotę wolną od podatku. Dla nabywcy zaliczonego do III grupy podatkowej, czyli osób niespokrewnionych, wynosi ona 4902 zł od jednego darczyńcy. Co ważne, kumulacji nie podlegają darowizny otrzymane od różnych darczyńców.

Obowiązki spoczywają na obdarowanym czy darującym?

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

- Obowiązek podatkowy ciąży wyłącznie na obdarowanym.

Pomoc od rządu jest zwolniona z podatku. Czy takiej samej procedury nie można już dziś zastosować przy darowiznach prywatnych?

- Badamy tę sprawę. Istotne, żeby takie sytuacje nie były wykorzystywane do obejścia prawa. Dlatego analizujemy, na ile możliwe jest zwolnienie z opodatkowania autentycznej pomocy, wynikającej z sytuacji losowych przy jednoczesnym zachowaniu szczelności systemu podatkowego. Istnieją już w prawie podatkowym rozwiązania, z których osoby w trudnej sytuacji mogą skorzystać.

Jakie to rozwiązania?

- Mam na myśli możliwość zwrócenia się z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowej, odroczenie terminu płatności podatku, rozłożenie zapłaty podatku na raty. Gdy wartość otrzymanej darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku, czyli 4902 zł, co będzie oznaczać powstanie obowiązku podatkowego, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, podatnik może zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o udzielenie wspomnianych ulg.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Fot. Arch.

Magdalena Kobos z Ministerstwa Finansów

Rozmawiała Ewa Matyszewska