REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fiskus może kwestionować bartery

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Zawieranie umów barterowych to powszechna praktyka stosowana przez polskich przedsiębiorców. Podatnicy częściej jednak podpisują umowy kompensacyjne, traktując je na równi z barterami. Aby uniknąć kłopotów z fiskusem, warto w takich umowach szczegółowo określać wartość transakcji.

Umowy barterowe to dobrze znane polskim przedsiębiorcom transakcje. Niestety podatnicy często przekonani, że zawierają umowę barterową w rzeczywistości podpisują umowę kompensacyjną. Niewłaściwa umowa oznacza kłopoty z fiskusem.

REKLAMA

REKLAMA

Czym różnią się obie umowy? Umowa barterowa to w uproszczeniu wymiana towarów i/lub usług na inne, równowartościowe towary i/lub usługi bez przekazania jakichkolwiek pieniędzy pomiędzy kupującym a sprzedającym. Natomiast w ramach umowy kompensacyjnej sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru w pieniądzach, a pozostałą w towarach lub usługach.

Poprawne określenie charakteru umowy jest bardzo ważne. Oba przedsięwzięcia należy bowiem rozliczyć pod względem podatkowym. Nieprawidłowe określenie ceny w umowie spowoduje zakwestionowanie jej przez organy podatkowe. A to wiązać się będzie z przykrymi - bo kosztownymi - konsekwencjami dla podatnika. Niewłaściwe określenie ceny w umowie, zwłaszcza jej zaniżenie, to nieprawidłowa podstawa opodatkowania. W konsekwencji u przedsiębiorcy powstanie dług wobec fiskusa, który będzie trzeba uregulować wraz z odsetkami. Dodatkowo urząd skarbowy ma prawo nałożyć na podatnika kary wynikające z kodeksu karnego skarbowego.

Charakter umów

REKLAMA

Uregulowania wielu współczesnych transakcji tzw. handlu wzajemnego, do których zaliczamy zarówno barter, jak i kompensację, wynikają z wieloletniej praktyki, jednak nie zawsze odpowiadają w pełni precyzyjnym kategoriom prawnym. Na ten aspekt zwraca uwagę Wojciech Śliż, starszy menedżer w Pricewaterhouse-Coopers, który wyjaśnia, że także na gruncie polskiego prawa cywilnego zarówno umowę barterową, jak i umowę kompensacyjną należałoby zaliczyć do kategorii tzw. umów nienazwanych. Polski kodeks cywilny zawiera co prawda w art. 603 pojęcie zamiany, niemniej jednak odnosi się ona jedynie do obrotu towarowego. Pomimo tego umowa barterowa rozumiana jako wymiana towarów i/lub usług na inne, równowartościowe towary i/lub usługi bez przekazania jakichkolwiek kwot pieniędzy pomiędzy kupującym a sprzedającym jest dobrze znana polskim przedsiębiorcom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Warto zaznaczyć, że obecnie czyste umowy barterowe nie występują zbyt często w praktyce, chociaż nieraz mogą dotyczyć transakcji o znacznej wartości. Takie porozumienia są częstokroć negocjowane w związku z prowadzeniem wspólnych działań o charakterze marketingowym, a motywy ich zawarcia mogą mieć charakter związany z realizacją innych celów niż tylko gospodarcze lub handlowe - dodaje Wojciech Śliż.

W praktyce rzeczywistość gospodarcza jest daleko bardziej skomplikowana i transakcje wymiany towarów i usług nieraz wiążą się także z przekazaniem pieniędzy. I to właśnie można by uznać za element charakterystyczny transakcji kompensacyjnych.

- Ściśle rzecz ujmując, umowę kompensacyjną można zdefiniować jako kontrakt, w ramach którego sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru w pieniądzach, a pozostałość w towarach lub usługach - stwierdza Wojciech Śliż.

Podatkowe trudności

Jeśli chodzi o podatkowe traktowanie obu transakcji, to należy pamiętać o dwóch istotnych rzeczach. Po pierwsze, że to, iż dochodzi do zamiany określonego świadczenia na inne, co do zasady równowartościowe, nie zwalnia z obowiązku prawidłowego wykazania transakcji dla celów podatków dochodowych i VAT. Oznacza to konieczność rozpoznania odpowiednio przychodu i kosztu oraz udokumentowania fakturami VAT sprzedaży towarów bądź usług podlegających zamianie. Po drugie, od 1 stycznia 2008 r. (przede wszystkim dla VAT) wartość świadczenia podlegającego zamianie lub kompensacji powinna zostać ustalona na poziomie tzw. wartości rynkowej.

- Niewykazanie tych transakcji dla celów podatkowych lub ustalenie wartości zamienianych lub kompensowanych świadczeń w oderwaniu od ich rzeczywistej wartości rynkowej z łatwością może zostać zakwestionowane przez organy skarbowe - ostrzega Wojciech Śliż.

 

Według Pawła Satkiewicza, prawnika w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, jeżeli dochodzi w ramach wykonania umowy barteru lub umowy kompensacyjnej do zamiany towarów na towary, towarów na usługi bądź usług na usługi, czynności takie podlegają opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów lub świadczenie usług. Wynagrodzeniem za taką dostawę lub świadczenie usług jest wykonanie innej dostawy bądź świadczenia usług. Stawka podatku uzależniona jest od przedmiotu umowy.

- Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, gdy ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje różne stawki VAT dla towarów bądź usług będących przedmiotem barteru albo umowy kompensacyjnej lub też wartość świadczenia jednego kontrahenta przewyższa wartość świadczenia drugiego kontrahenta - tłumaczy Paweł Satkiewicz.

Istotne szczegóły

Umowa barterowa może rodzić w praktyce więcej komplikacji podatkowych niż umowa kompensacyjna. Zdaniem Janiny Fornalik, doradcy podatkowego w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, przy barterach wynagrodzenie za wykonane świadczenie jest określone w naturze (zamiana usługi na towar, usługi na usługę, towaru na towar). Natomiast w umowie kompensacyjnej strony w sposób tradycyjny określają wysokość wynagrodzenia, a jedynie sposób jego uregulowania przyjmuje formę kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań. W obu przypadkach strony - o ile są podatnikami VAT - muszą wystawić faktury VAT.

- Strony umów dążą najczęściej do określenia wartości na poziomie ekwiwalentnym, aby uniknąć konieczności dokonywania dodatkowych płatności. Kwestią kluczową jest określenie podstawy opodatkowania świadczonych usług/dostarczanych towarów - podkreśla Janina Fornalik.

W umowie kompensacyjnej strony mają możliwość swobodnego określenia poziomu wynagrodzenia z uwzględnieniem uzasadnionych rabatów i VAT jest naliczany od kwoty należnej ustalonej przez strony.

- W przypadku barteru przedsiębiorcy często nie ustalają wartości poszczególnych towarów i usług, tylko negocjują umowę jako całość, dążąc do ekwiwalentności świadczeń wzajemnych - tłumaczy dalej ekspert.

Organy podatkowe mogą badać wartość świadczenia każdej ze stron w odniesieniu do jego wartości rynkowej. Daje do tego podstawę art. 29 ust. 3 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008 r.

- Najlepiej zatem w umowie wycenić poszczególne usługi/towary i ewentualnie skorygować cenę o określony rabat, wówczas przybiera ona formę umowy kompensacyjnej, ale jednocześnie zabezpiecza przed możliwością zakwestionowania kwot VAT przez organy podatkowe (z wyjątkiem niektórych transakcji dokonywanych między podmiotami powiązanymi) - radzi Janina Fornalik.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Różnice między transakcją barterową a kompensacyjną

SŁOWNIK

Umowa barterowa - wymiana towarów i/lub usług na inne, równowartościowe towary i/lub usługi bez przekazania jakichkolwiek kwot pieniędzy pomiędzy kupującym a sprzedającym.

Umowa kompensacyjna - kontrakt, w ramach którego sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru w pieniądzach, a pozostałość w towarach lub usługach.

Wartość rynkowa - całkowita kwota, jaką w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju.

W przypadku gdy nie będzie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się:

a) w odniesieniu do towarów - kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia koszt wytworzenia, określony w momencie dostawy,

b) w odniesieniu do usług - kwotę nie mniejszą niż całkowity koszt poniesiony przez podatnika na wykonanie tych usług.

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA