REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fiskus może kwestionować bartery

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Zawieranie umów barterowych to powszechna praktyka stosowana przez polskich przedsiębiorców. Podatnicy częściej jednak podpisują umowy kompensacyjne, traktując je na równi z barterami. Aby uniknąć kłopotów z fiskusem, warto w takich umowach szczegółowo określać wartość transakcji.

Umowy barterowe to dobrze znane polskim przedsiębiorcom transakcje. Niestety podatnicy często przekonani, że zawierają umowę barterową w rzeczywistości podpisują umowę kompensacyjną. Niewłaściwa umowa oznacza kłopoty z fiskusem.

REKLAMA

Czym różnią się obie umowy? Umowa barterowa to w uproszczeniu wymiana towarów i/lub usług na inne, równowartościowe towary i/lub usługi bez przekazania jakichkolwiek pieniędzy pomiędzy kupującym a sprzedającym. Natomiast w ramach umowy kompensacyjnej sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru w pieniądzach, a pozostałą w towarach lub usługach.

Poprawne określenie charakteru umowy jest bardzo ważne. Oba przedsięwzięcia należy bowiem rozliczyć pod względem podatkowym. Nieprawidłowe określenie ceny w umowie spowoduje zakwestionowanie jej przez organy podatkowe. A to wiązać się będzie z przykrymi - bo kosztownymi - konsekwencjami dla podatnika. Niewłaściwe określenie ceny w umowie, zwłaszcza jej zaniżenie, to nieprawidłowa podstawa opodatkowania. W konsekwencji u przedsiębiorcy powstanie dług wobec fiskusa, który będzie trzeba uregulować wraz z odsetkami. Dodatkowo urząd skarbowy ma prawo nałożyć na podatnika kary wynikające z kodeksu karnego skarbowego.

Charakter umów

Uregulowania wielu współczesnych transakcji tzw. handlu wzajemnego, do których zaliczamy zarówno barter, jak i kompensację, wynikają z wieloletniej praktyki, jednak nie zawsze odpowiadają w pełni precyzyjnym kategoriom prawnym. Na ten aspekt zwraca uwagę Wojciech Śliż, starszy menedżer w Pricewaterhouse-Coopers, który wyjaśnia, że także na gruncie polskiego prawa cywilnego zarówno umowę barterową, jak i umowę kompensacyjną należałoby zaliczyć do kategorii tzw. umów nienazwanych. Polski kodeks cywilny zawiera co prawda w art. 603 pojęcie zamiany, niemniej jednak odnosi się ona jedynie do obrotu towarowego. Pomimo tego umowa barterowa rozumiana jako wymiana towarów i/lub usług na inne, równowartościowe towary i/lub usługi bez przekazania jakichkolwiek kwot pieniędzy pomiędzy kupującym a sprzedającym jest dobrze znana polskim przedsiębiorcom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Warto zaznaczyć, że obecnie czyste umowy barterowe nie występują zbyt często w praktyce, chociaż nieraz mogą dotyczyć transakcji o znacznej wartości. Takie porozumienia są częstokroć negocjowane w związku z prowadzeniem wspólnych działań o charakterze marketingowym, a motywy ich zawarcia mogą mieć charakter związany z realizacją innych celów niż tylko gospodarcze lub handlowe - dodaje Wojciech Śliż.

W praktyce rzeczywistość gospodarcza jest daleko bardziej skomplikowana i transakcje wymiany towarów i usług nieraz wiążą się także z przekazaniem pieniędzy. I to właśnie można by uznać za element charakterystyczny transakcji kompensacyjnych.

- Ściśle rzecz ujmując, umowę kompensacyjną można zdefiniować jako kontrakt, w ramach którego sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru w pieniądzach, a pozostałość w towarach lub usługach - stwierdza Wojciech Śliż.

Podatkowe trudności

Jeśli chodzi o podatkowe traktowanie obu transakcji, to należy pamiętać o dwóch istotnych rzeczach. Po pierwsze, że to, iż dochodzi do zamiany określonego świadczenia na inne, co do zasady równowartościowe, nie zwalnia z obowiązku prawidłowego wykazania transakcji dla celów podatków dochodowych i VAT. Oznacza to konieczność rozpoznania odpowiednio przychodu i kosztu oraz udokumentowania fakturami VAT sprzedaży towarów bądź usług podlegających zamianie. Po drugie, od 1 stycznia 2008 r. (przede wszystkim dla VAT) wartość świadczenia podlegającego zamianie lub kompensacji powinna zostać ustalona na poziomie tzw. wartości rynkowej.

- Niewykazanie tych transakcji dla celów podatkowych lub ustalenie wartości zamienianych lub kompensowanych świadczeń w oderwaniu od ich rzeczywistej wartości rynkowej z łatwością może zostać zakwestionowane przez organy skarbowe - ostrzega Wojciech Śliż.

 

Według Pawła Satkiewicza, prawnika w Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, jeżeli dochodzi w ramach wykonania umowy barteru lub umowy kompensacyjnej do zamiany towarów na towary, towarów na usługi bądź usług na usługi, czynności takie podlegają opodatkowaniu VAT jako dostawa towarów lub świadczenie usług. Wynagrodzeniem za taką dostawę lub świadczenie usług jest wykonanie innej dostawy bądź świadczenia usług. Stawka podatku uzależniona jest od przedmiotu umowy.

- Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, gdy ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje różne stawki VAT dla towarów bądź usług będących przedmiotem barteru albo umowy kompensacyjnej lub też wartość świadczenia jednego kontrahenta przewyższa wartość świadczenia drugiego kontrahenta - tłumaczy Paweł Satkiewicz.

Istotne szczegóły

Umowa barterowa może rodzić w praktyce więcej komplikacji podatkowych niż umowa kompensacyjna. Zdaniem Janiny Fornalik, doradcy podatkowego w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, przy barterach wynagrodzenie za wykonane świadczenie jest określone w naturze (zamiana usługi na towar, usługi na usługę, towaru na towar). Natomiast w umowie kompensacyjnej strony w sposób tradycyjny określają wysokość wynagrodzenia, a jedynie sposób jego uregulowania przyjmuje formę kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań. W obu przypadkach strony - o ile są podatnikami VAT - muszą wystawić faktury VAT.

- Strony umów dążą najczęściej do określenia wartości na poziomie ekwiwalentnym, aby uniknąć konieczności dokonywania dodatkowych płatności. Kwestią kluczową jest określenie podstawy opodatkowania świadczonych usług/dostarczanych towarów - podkreśla Janina Fornalik.

W umowie kompensacyjnej strony mają możliwość swobodnego określenia poziomu wynagrodzenia z uwzględnieniem uzasadnionych rabatów i VAT jest naliczany od kwoty należnej ustalonej przez strony.

- W przypadku barteru przedsiębiorcy często nie ustalają wartości poszczególnych towarów i usług, tylko negocjują umowę jako całość, dążąc do ekwiwalentności świadczeń wzajemnych - tłumaczy dalej ekspert.

Organy podatkowe mogą badać wartość świadczenia każdej ze stron w odniesieniu do jego wartości rynkowej. Daje do tego podstawę art. 29 ust. 3 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008 r.

- Najlepiej zatem w umowie wycenić poszczególne usługi/towary i ewentualnie skorygować cenę o określony rabat, wówczas przybiera ona formę umowy kompensacyjnej, ale jednocześnie zabezpiecza przed możliwością zakwestionowania kwot VAT przez organy podatkowe (z wyjątkiem niektórych transakcji dokonywanych między podmiotami powiązanymi) - radzi Janina Fornalik.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Różnice między transakcją barterową a kompensacyjną

SŁOWNIK

Umowa barterowa - wymiana towarów i/lub usług na inne, równowartościowe towary i/lub usługi bez przekazania jakichkolwiek kwot pieniędzy pomiędzy kupującym a sprzedającym.

Umowa kompensacyjna - kontrakt, w ramach którego sprzedający zgadza się przyjąć część ceny towaru w pieniądzach, a pozostałość w towarach lub usługach.

Wartość rynkowa - całkowita kwota, jaką w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju.

W przypadku gdy nie będzie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się:

a) w odniesieniu do towarów - kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia koszt wytworzenia, określony w momencie dostawy,

b) w odniesieniu do usług - kwotę nie mniejszą niż całkowity koszt poniesiony przez podatnika na wykonanie tych usług.

EWA MATYSZEWSKA

ewa.matyszewska@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami 2025. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

Będą zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

REKLAMA

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

REKLAMA