Pozbawienie pracownika odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy a unijny zakaz dyskryminacji

Stan faktyczny, w którym powstało powyższe pytanie, przedstawiał się następująco: O. Andersen pracował na rzecz regionu Danii Południowej od 1979 r. do dnia rozwiązania z nim stosunku pracy w 2006 r. W związku z rozwiązaniem z nim stosunku pracy, O. Andersen zwrócił się o wypłatę odprawy. Wniosek ten został oddalony z tego względu, że O. Andersen mógł korzystać ze świadczeń emerytalnych. Jednakże, miał on wówczas 63 lata i nie zamierzał przechodzić jeszcze na emeryturę, lecz zarejestrował się jako osoba poszukująca pracy.

Tytułem wyjaśnienia, warto wskazać, że zgodnie z prawem duńskim, pracownikom, którzy przepracowali co najmniej dwanaście lat na rzecz jednego pracodawcy przysługuje odprawa z tytułu rozwiązania stosunku pracy. Jednak odprawy tej nie wypłaca się pracownikom, którym przysługuje, w dniu rozwiązania z nimi stosunku pracy, uprawnienie emerytalne z zakładowego systemu emerytalnego i to nawet wówczas, gdy dana osoba ma zamiar kontynuować pracę.

ETS w odpowiedzi na powyższe pytanie w sprawie C-499/08 stwierdził, że rozpatrywane duńskie uregulowanie przewiduje odmienne traktowanie bezpośrednio oparte na kryterium wieku. Pozbawia ono bowiem określonych pracowników prawa do odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy i to wyłącznie ze względu na to, że mogą oni korzystać z uprawnień emerytalnych.

Ponadto, ETS zauważył, że celem wypłaty takich odpraw jest ułatwienie pracownikom o dużym stażu pracy u jednego pracodawcy, przejścia do nowego pracodawcy. Zdaniem ETS, cele realizowane przez odprawę, stanowią zasługujące na ochronę cele polityki zatrudnienia i rynku pracy, a przez to są uzasadnione przez prawo unijne. ETS podkreślił również, że rozpatrywane ograniczenie opiera się na założeniu, że osoby, które nabyły uprawnienia emerytalne postanawiają, co do zasady, opuścić rynek pracy. Ograniczenie to miałoby gwarantować, że pracownicy nie pobierają odprawy łącznie z emeryturą.

ETS sprawdził także, czy rozpatrywane ograniczenie jest odpowiednie w stosunku do swych celów i uznał, że nie jest ono rażąco niewłaściwe. Niemniej jednak, zdaniem ETS wykracza ono poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. Jego skutkiem jest wyłączenie z kręgu osób uprawnionych do odprawy nie tylko wszystkich pracowników, którzy faktycznie będą pobierać emeryturę od swego pracodawcy, lecz również wszystkich tych, którzy nabyli takie uprawnienia, lecz zamierzają kontynuować karierę zawodową.

Podsumowując, ETS doszedł do wniosku, że rozpatrywane uregulowanie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów polityki społecznej i nie jest uzasadnione, a w związku z tym jest sprzeczne z prawem unijnym. ETS uzasadnił swoje stanowisko tym, że uregulowanie to nie zezwala na wypłatę odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy pracownikowi, który pomimo, że spełnia warunki uprawniające go do korzystania z emerytury, to zamierza jednak tymczasowo z niej zrezygnować celem kontynuowania kariery zawodowej.

Patrycja Dzięgielewska, Aneta Wrona-Kłoczko

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna