Składka zdrowotna od prokurenta i członka zarządu – kto płaci?

Składka zdrowotna od prokurenta spółki. Wniosek o interpretację ZUS

Wniosek o interpretację indywidualną do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku złożył 10 lutego 2022 r. przedsiębiorca w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców. Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że w związku z wprowadzeniem przepisów dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym także prokurentów spółki, z dniem 1 stycznia 2022 r. zgłosił na druku ZZA - prokurenta, który otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie. Zgłoszenie z kodem 225000 - osoba powołana do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, która z tego tytułu pobiera wynagrodzenie.

Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku prokurentów z ich wynagrodzenia nie pobiera się zaliczki na podatek, są oni zobowiązani do wyliczenia i odprowadzenia podatku w rozliczeniu rocznym.

We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawca twierdził, że skoro płatnik nie pobiera zaliczek na PIT, to ma tu zastosowanie art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z tym przepisem „w przypadku nieobliczania zaliczki na PIT przez płatnika od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł”.

Stanowisko ZUS: Składkę zdrowotną od prokurenta pobiera i wpłaca przedsiębiorca (płatnik)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2022 r. uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.  

ZUS przypomniał, że zasady dotyczące obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacania i ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne regulują przepisy ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.).

Na podstawie art. 81 ust. 8 pkt 11a) tej ustawy podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania (osoby wskazane w art. 66 ust. 1 pkt 35a tej ustawy), które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia tych osób pobieranego z tytułu powołania.

Jednocześnie, w myśl art. 79 tej ustawy składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna i wynosi 9 % podstawy wymiaru składki.

Natomiast stosownie do art. 85 ust.17a tej ustawy za osobę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a, składkę jako płatnik oblicza i pobiera z wynagrodzenia ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający wynagrodzenie.

ZUS wskazał, że zgodnie z art. 83 ust. 1 w związku z ust. 2b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1 -13, zgodnie z przepisami art. 79 i 81, jest wyższa od kwoty ustalonej zgodnie z ust. 2b, którą stanowi zaliczka na podatek dochodowy, obliczona zgodnie z przepisami ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r., składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty.

A na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…), w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy o PIT, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości „0” zł.

Zdaniem ZUS mechanizm obniżania składki zdrowotnej do „0” zł, o czym stanowi ww. art. 83 ust. 2, ma zastosowanie wyłącznie w okolicznościach wskazanych art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…), tj. w odniesieniu do płatników (ubezpieczonych), do których odnosi się ust. 1 tego artykułu. Artykuł 83 ust. 1 wskazuje na płatników, o których mowa w art. 85 ust. 1-13.

Natomiast osoby ubezpieczone z tytułu powołania do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, są ujęte w art. 85 ust. 17a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…).

Z tych powodów, zdaniem ZUS, wobec ubezpieczonych wskazanych w art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…) nie ma zastosowania przepis art. 83 ust. 2 ustawy pozwalający na zastosowanie mechanizmu obniżenia składki zdrowotnej do „0” zł.

Składka zdrowotna i składki ZUS od członków zarządu i prokurentów w 2022 roku

Warto przypomnieć, że przed 1 stycznia 2022 r. członkowie zarządu spółek, prokurenci i inne osoby powołane do pełnienia określonych funkcji na mocy aktu powołania nie byli objęci obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Natomiast w bieżącym roku osoby te zostały objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym (składką zdrowotną). Osoby te nadal nie muszą płacić składek na ubezpieczenia społeczne.

Interpretacje indywidualne ZUS

Warto wiedzieć, że na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).  A w myśl art. 35 Prawa przedsiębiorców przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej. Zaś interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organów lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania.

Na podstawie art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ZUS wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców, w zakresie:
- obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym,
- zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Przedsiębiorca powinien też pamiętać, że zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji ma obowiązek przedstawić zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie.

Z przepisu tego wynika wymóg kompleksowości opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego dokonanego przez wnioskodawcę - ZUS nie może bowiem w trybie wydawania interpretacji indywidualnej prowadzić postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego.

Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

ZUS podkreśla, że zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku.

Pełną wiedzę o stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości.

Poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne ZUS (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Dlatego przedsiębiorcy powinni dołożyć należytej staranności w dokładnym i zgodnym z rzeczywistością opisie stanu faktycznego we wniosku o interpretację indywidualną.

Źródło: interpretacja indywidualna ZUS Oddział w Gdańsku z 8 marca 2022 r., nr DI/100000/43/189/2022 (Decyzja nr 112)

Oprac. Paweł Huczko