Na czym ma polegać urlop dla przedsiębiorców? Ustawa o „wakacjach od ZUS”

• Na czym mają polegać wakacje od ZUS?
• Dla kogo wakacje od ZUS? Dla najmniejszych firm
• Wakacje od ZUS - jak długo, na jakich warunkach?
• Jaka będzie podstawa wymiaru składki?
• Wniosek o skorzystanie z „wakacji składkowych”
• Obowiązki przedsiębiorcy podczas "wakacji od ZUS"
• Nie zawsze ulga od ZUS będzie dostępna. Są ograniczenia w ustawie
• Kiedy wejdą w życie "wakacje od ZUS"?

Rząd przygotował projekt ustawy dotyczący "wakacji od ZUS", pod nazwą "Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw".

Na czym mają polegać wakacje od ZUS?

Kluczowe założenie zawarte w noweli polega na tym, że przedsiębiorcy korzystający z „wakacji od ZUS” nadal pozostaną uczestnikami systemu ubezpieczeń społecznych oraz nadal będą traktowani jako osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Zwolnienie z obowiązku składkowego nie będzie wymagało także formalnego zawieszenia własnej działalności. Oznacza to, że przedsiębiorca w danym okresie nadal będzie mógł m.in. uzyskiwać z niej przychody.

W czasie "urlopu od ZUS" składki na ich własne ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywanej działalności (tj. ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe) będą za nich finansowane w całości przez budżet państwa, za pośrednictwem ZUS. Jednocześnie osoby te będą zwolnione (o ile dotyczy ich taki obowiązek) z własnych składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy – kwoty te podlegać będą refundacji w całości z budżetu państwa.

Co jeszcze zawiera projekt "wakacji od ZUS"?

Dla kogo wakacje od ZUS? Dla najmniejszych firm

Możliwość skorzystania z „wakacji składkowych” dotyczyć będzie osób, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych („u.s.u.s."), a zatem prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów Prawa przedsiębiorców ("p.p.") lub innych przepisów szczególnych. 

Dodatkowym warunkiem skorzystania z ulgi będzie posiadanie statusu mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu p.p.. Zgodnie z tą ustawą przysługuje on podmiotom, które w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniały łącznie następujące kryteria: 

a) zatrudniały średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 

b) osiągnęły roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansów sporządzonych na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Dzięki temu zakres podmiotowy rozwiązania dotyczyć będzie najmniejszych firm, tj. takich, dla których opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne stanowić może rzeczywiste wyzwanie bądź utrudnienie finansowe.

Wakacje od ZUS - jak długo, na jakich warunkach?

Możliwość skorzystania z „wakacji od ZUS” będzie dotyczyła jednego miesiąca kalendarzowego – wskazanego przez samego zainteresowanego – w każdym roku kalendarzowym. Odbywać się to będzie w oparciu o wniosek ubezpieczonego.

Co istotne, w przypadku ubezpieczenia chorobowego – ze względu na jego dobrowolność – możliwość skorzystania z ulgi obwarowana będzie dodatkowo koniecznością podlegania pod nie w miesiącu kalendarzowym złożenia wniosku, a także w miesiącu go poprzedzającym. Dzięki temu ograniczone zostanie pole do ewentualnych nadużyć tego uprawnienia.

Konstrukcja ulgi powoduje, że stanowić będzie ona pomoc publiczną realizowaną w formule de minimis.

Jaka będzie podstawa wymiaru składki?

Nowela wskazuje na sposób określania podstawy wymiaru składek za miesiąc, w którym osoba korzystać będzie z "wakacji od ZUS". Przewiduje się, że będzie to najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru.

Przykładowo, jeżeli dany ubezpieczony zadeklarował podstawę wymiaru wyższą niż ryczałtowa (do czego jest uprawniony na mocy art. 18 ust. 8 u.s.u.s.), w jego przypadku podstawa wymiaru zostanie zredukowana w miesiącu kalendarzowym korzystania z „wakacji składkowych” do wysokości właściwej dla „ryczałtu”.

Wniosek o skorzystanie z „wakacji składkowych”

Wniosek o skorzystanie z „wakacji składkowych” będzie mógł zostać złożony w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma zostać objęty ulgą. Odbywać się to będzie jedynie drogą elektroniczną za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS.

Wniosek będzie zawierał niezbędne dane oraz oświadczenia, składane pod rygorem karnym. Jeśli zostanie on złożony poza wskazanym okresem czasowym lub gdy dojdzie do zgonu wnioskodawcy przed jego rozpatrzeniem, pozostanie on bez rozpoznania. Informacja o tym fakcie będzie dostępna w systemie teleinformatycznym. Natomiast w sytuacji, gdy wniosek zostanie przekazany drogą inną niż elektroniczna bądź będzie zawierał inne braki formalne, wnioskodawca zostanie wezwany do usunięcia tychże w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

ZUS będzie miał 40 dni na rozpatrzenie kompletnego wniosku.

Autopromocja

Jak optymalizować koszty zatrudnienia

Sprawdź

Obowiązki przedsiębiorcy podczas "wakacji od ZUS"

Przedsiębiorcy korzystające z „wakacji składkowych” powinny przekazać za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem:

1) deklarację rozliczeniową;

2) imienny raport miesięczny z informacją o składkach na ubezpieczenia społeczne za siebie, objętych zwolnieniem;

3) imienny raport miesięczny z informacją o należnej składce na ubezpieczenie zdrowotne za siebie;

4) w przypadku zgłaszania do ubezpieczeń innych ubezpieczonych ‒ imienne raporty za tych ubezpieczonych.

Jednocześnie, w przypadku niewywiązania się przez ubezpieczonych z tego obowiązku, deklaracje rozliczeniowe oraz imienne raporty miesięczne będą za nich sporządzane bądź korygowane przez sam ZUS.

Nie zawsze ulga od ZUS będzie dostępna. Są ograniczenia w ustawie

Ustawodawca zawarł w projekcie postanowienia, ograniczające ryzyka związane z ewentualnymi nadużyciami. Wskazano na niemożność skorzystania z omawianego rozwiązania w przypadku, gdy ubezpieczony wykonywał w poprzednim lub w bieżącym roku kalendarzowym pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Przykładowo, jeżeli przedsiębiorca założył działalność gospodarczą w 2023 r. i wcześniej w tym samym roku lub też w 2022 r. był pracownikiem danego pracodawcy, a następnie w 2023 r. wykonywał działalność gospodarczą na jego rzecz w zakresie pokrywającym się z jego poprzednimi obowiązkami, to w 2024 r. nie będzie mógł skorzystać z przedmiotowego rozwiązania. Jeżeli działalność tego typu była wykonywana dodatkowo w 2024 r., to także i w 2025 r. „wakacje składkowe” będą dla niego niedostępne.

Kiedy wejdą w życie "wakacje od ZUS"?

W projekcie wskazano, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 października 2024 r. Termin ten - ja czytamy w noweli - związany jest z koniecznością zapewnienia ZUS odpowiedniego czasu na dostosowanie jego systemu teleinformatycznego do nowych zadań. Jednocześnie umożliwione zostanie skorzystanie z rozwiązania jeszcze w 2024 r.