Czy trzeba opłacić składkę zdrowotną w styczniu 2025 r., mimo braku przychodu za grudzień? Rozpoczęcie działalności na skali podatkowej lub podatku liniowym

Ile wynosi składka zdrowotna na skali podatkowej i podatku liniowym?

Aby jednak odpowiedzieć na zadane pytanie, ustalmy w pierwszej kolejności, jak wyliczana jest składka zdrowotna na skali podatkowej i podatku liniowym. Składka zdrowotna na skali podatkowej i podatku liniowym ustalana jest na podstawie dochodu z miesiąca poprzedzającego miesiąc wyliczenia składki zdrowotnej. Dochód ten pomniejsza się o składki społeczne opłacone w miesiącu, który stanowi podstawę wyliczenia składki zdrowotnej - pod warunkiem, że składki społeczne nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. W przypadku:

• skali podatkowej składka wynosi 9% wspomnianego dochodu
• podatku liniowego 4,9%.

W nawiązaniu do tych form opodatkowania warto również wspomnieć o pojęciu roku składkowego. Rok składkowy nie pokrywa się z rokiem podatkowym - za wyjątkiem ryczałtu. Na skali i liniówce rok składkowy trwa od lutego danego roku do stycznia roku poprzedniego. W uproszczeniu - rok składkowy za:

• 2024 rok rozpoczął się w lutym 2024 i zakończy się w styczniu 2025
• 2025 rok rozpocznie się w lutym 2025 i będzie trwać do stycznia 2026.

Rozpoznanie roku składkowego jest istotne dla celów rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok będzie obejmować ww. miesiące i będzie mieć miejsce w deklaracji ZUS DRA/ RCA za kwiecień 2025 roku.

Co jeśli w miesiącu, który stanowi podstawę wyliczenia składki zdrowotnej nie uzyska się dochodu? Nawet jeśli nie uzyska się dochodu lub dochód będzie niski, to składkę zdrowotną płaci się w minimalnej wysokości. Składka zdrowotna na skali i liniówce nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku składkowym - zasady obowiązujące w 2024 roku.

Co to oznacza dla przedsiębiorców opodatkowanych na skali lub liniówce?

W styczniu 2025 roku minimalna składka zdrowotna będzie wynosić 286,34 zł (czyli mniej o 95,44 zł, aniżeli zgodnie z dotychczasowym wyliczeniem składki minimalnej). Składkę tą należy uwzględnić w deklaracji ZUS DRA za styczeń 2025 roku składanej w terminie do 20 lutego 2025, jeśli:

• rozpoczniesz działalność gospodarczą w styczniu 2025 roku.
• kontynuujesz opodatkowanie tą samą formą opodatkowania (skala/ podatek liniowy) i dochód za grudzień 2024 spowoduje, że składka zdrowotna byłaby niższa niż minimalna,
• zmienisz formę opodatkowania ze skali na podatek liniowy (i na odwrót) lub z ryczałtu na skalę/podatek liniowy.

Od stycznia 2025 roku zmienia się minimalna krajowa, która będzie wynosić 4 666 zł. Zatem od lutego 2025 roku minimalna składka będzie wynosić 314,96 zł (czyli mniej o 104,98 zł, aniżeli zgodnie z dotychczasowym wyliczeniem składki minimalnej).

Poniżej przedstawiamy sposób ustalenia składki zdrowotnej, dla przedsiębiorcy, który odlicza składki społeczne bezpośrednio w zaliczce na podatek. 

Rozpoczęcie działalności w styczniu 2025 roku a obowiązek zapłaty składki zdrowotnej

Powyżej ustaliliśmy zasady wyliczania składki zdrowotnej dla skali i liniówki. Odpowiedzmy zatem na pytanie: czy rozpoczynając działalność w styczniu danego roku na skali lub liniówcę występuje obowiązek zapłaty składki zdrowotnej? Odpowiedź brzmi - tak.

Nie ma tu znaczenia, że podatnik rozpoczyna działalność w styczniu 2025 roku i w grudniu nie uzyskał dochodu z uwagi na brak prowadzonej działalności. Należna w tym przypadku będzie minimalna składka zdrowotna. Jeśli zmiany w zakresie ustala minimalnej składki zdrowotnej wejdą w życie to będzie to kwota - 286,34 zł. A jeśli zmiany nie wejdą w życie będzie ona wynosić 381,78 zł. Składkę z deklaracji ZUS DRA za styczeń należy wpłacić na indywidualny numer rachunku składkowego (NRS) do 20 lutego 2025 roku. Do tego terminu należy również złożyć ZUS DRA. 

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej w deklaracji ZUS DRA za kwiecień 2024 roku a rozpoczęcie działalności w styczniu 2025 roku

Podatnik, który rozpocznie działalność w styczniu 2025 roku na skali lub liniówce będzie miał obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki zdrowotnej. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie mieć miejsce w deklaracji ZUS DRA za kwiecień. Deklarację tą składa się w terminie do 20 maja 2025 roku. 

Rozpoczęcie działalności w styczniu na skali lub liniówce na gruncie rocznego rozliczenia składki zdrowotnej będzie stanowić tzw. jednomiesięczny okres składkowy. Wykazująć jednomiesięczny okres składkowy opłacona za styczeń 2025 składka zdrowotna zostanie rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej wykazana jako zwrot dla przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcy opodatkowani liniowo powinni mieć na uwadzę, że otrzymanie zwrotu składki zdrowotnej/ przeznaczenie jej na poczet przyszłych należności powoduje skutki podatkowe, bowiem na podatku liniowym składka zdrowotna przysługuje odliczeniu. Jeśli zatem: 

a) otrzymamy zwrot składki zdrowotnej, wówczas aby prawidłowo go rozliczyć znaczenie ma, czy składki były odliczane w zaliczce czy w kosztach:

• odliczenie w kosztach - zwrot wykazuje się na podstawie DW (dowód wewnętrzny) na minus w kolumnie 13. KPiR - Pozostałe wydatki w dacie otrzymania zwrotu
• odliczenie w zaliczce - zwrot wykazuje się dopiero w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym otrzymano zwrot (w przypadku otrzymania zwrotu w 2025 roku, rozliczenie tego zwrotu będzie mieć miejsce w zeznaniu rocznym PIT-36L składanym za 2025 rok w terminie do 30 kwietnia 2026 roku);

b) przeznaczymy zwrot na poczet przyszłych należności, wówczas z chwilą kiedy otrzymamy decyzję z ZUS, że nadpłata jest zasadna, to możemy (nie wcześniejszej niż z deklaracji ZUS DRA miesiąc, w którym została wydana decyzja) pomniejszyć płatność do ZUS o kwotę nadpłaty. Należy jednak mieć na uwadzę, że opłacone składki z nadpłaty nie podlegają odliczeniu, jeśli pierwotnie składka zdrowotna była ujęta w kosztach/ zaliczce.

Autor: Zuzanna Kwiatkowska
Kontakt: zuzanna.kwiatkowska@TCEkancelaria.pl