REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sposoby nawiązania stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W naszych publikacjach zatytułowanych „ABC Prawa” staramy się wyjaśnić możliwie przystępnym językiem te pojęcia lub instytucje prawne, które występują w codziennym życiu i mają często doniosłe znaczenie, ale które ze względu na specyfikę terminologii prawniczej nie zawsze są zrozumiałe dla ogółu obywateli.

W poniższej publikacji postaramy się przedstawić Państwu sposoby nawiązania stosunku pracy.

REKLAMA

REKLAMA

Na wstępie wyjaśnijmy czym jest stosunek pracy. Jest to stosunek zobowiązaniowy, w którym jedna strona - pracownik zobowiązuje się świadczyć pracę określonego rodzaju, osobiście i w sposób ciągły na rzecz, ryzyko i pod kierownictwem drugiej strony, zwanej pracodawcą, który z kolei zobowiązany jest do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Stosunek pracy nawiązuje się na mocy zgodnych oświadczeń woli stron bądź innych zdarzeń, z którymi ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej „kodeks pracy”) łączy jego powstanie.

Najczęściej podstawą nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę, którą należy zawrzeć na piśmie. Może być ona zawarta na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. W sytuacji, kiedy zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, umowa o pracę może być również zawarta na zastępstwo. Pracownik i pracodawca mogą także zawrzeć umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, która pozwala stronom stosunku pracy sprawdzić, czy chcą dalej kontynuować współpracę i zawrzeć właściwą umowę o pracę. W zależności od rodzaju zawartej umowy o pracę, zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy przysługuje określony zakres uprawnień i obowiązków w trakcie trwania stosunku pracy, a także w razie jego wygaśnięcia.

REKLAMA

Nawiązanie stosunku pracy w przypadkach określonych odrębnymi przepisami prawnymi następuje na podstawie powołania. W taki sposób nawiązuje się stosunek pracy m.in. z dyrektorami przedsiębiorstw państwowych, osobami pełniącymi stanowiska kierownicze w administracji państwowej, Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych, dyrektorami instytucji kultury, prezesami Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, zastępcami wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnikami gminy (powiatu, województwa). Warto przy tym wskazać, że stosunek pracy nawiązany na podstawie powołania cechuje się mniejszą stabilnością zatrudnienia niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę - pracownik powołany może być w każdym czasie odwołany przez organ powołujący.

Stosunek pracy może powstać także na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek świadczenia pracy w charakterze pracownika. Do powstania takiego stosunku pracy niezbędne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: przepisy szczególne przewidują wybór jako podstawę obowiązku wykonywania pracy w charakterze pracownika oraz zgoda wybranego pracownika na świadczenie pracy wynikającej z tego wyboru. Na podstawie wyboru dochodzi najczęściej do nawiązania stosunku pracy radnych, pracowników samorządowych, etatowych członków różnego rodzaju organizacji społecznych, stowarzyszeń, partii, związków zawodowych, spółek prawa handlowego. Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się wraz z wygaśnięciem mandatu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

W przypadkach uzasadnionych szczególnym charakterem pracy, określonych odrębnymi przepisami prawnymi, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania (przykładowo: sędzia, czy nauczyciel). Przepisy szczególne regulują również prawa i obowiązki pracownika mianowanego. Tego typu stosunek pracy co do zasady cechuje m.in. większa stabilizacja, większa dyspozycyjność pracownika, ale także i odpowiedzialność dyscyplinarna. Stosunki pracy pracowników mianowanych regulują m.in.: ustawa o pracownikach urzędów państwowych, Karta Nauczyciela, prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawa o pracownikach samorządowych, o pracownikach instytutów naukowo-badawczych, o szkolnictwie wyższym, czy o służbie cywilnej.

Stosunek pracy może być również nawiązany na podstawie spółdzielczej umowy o pracę. Taka umowa nawiązywana jest między spółdzielnią pracy a jej członkiem. Kwestie związane ze stosunkiem pracy nawiązanym na podstawie spółdzielczej umowy o pracę reguluje ustawa Prawo spółdzielcze, a w zakresie nieuregulowanym odmiennie tą ustawą stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu pracy.

Podsumowując, w zależności od podstawy nawiązania stosunku pracy, pracownikowi przysługują określone uprawnienia i mają zastosowanie w pełnym lub ograniczonym zakresie przepisy kodeksu pracy. Niezależnie jednak od tego, czy pracujemy na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru, czy spółdzielczej umowy o pracę, pozostajemy w stosunku pracy, zatem jesteśmy pracownikami.

Aneta Wrona-Kłoczko

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA