REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

 Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”
Kancelaria specjalizuje się w prawie sportowym i gospodarczym.
Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia /Fotolia
Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownicy mogą dochodzić odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w pełnej wysokości na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Przy czym pracownik chcący uzyskać odszkodowanie od pracodawcy musi udowodnić zaistniałą szkodę, winę oraz związek przyczynowy między czynem pracodawcy a szkodą.

REKLAMA

Autopromocja

Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem jest standardowym sposobem jednostronnego zakończenia umowy o pracę. Jednak w szczególnych okolicznościach ustawodawca przyznaje pracodawcy uprawnienie do rozwiązania takiego stosunku prawnego bez wypowiedzenia. Sytuacje takie są wymienione w art. 52 i 53 Kodeksu pracy. Przepisy te przewidują zakończenie stosunku pracy przez pracodawcę z powodu okoliczności – odpowiednio: zawinionych (potocznie ,,zwolnienie dyscyplinarne” albo ,,dyscyplinarka”) oraz niezawinionych przez pracownika.

Stwierdzenie, że sytuacja, w której pracodawca rozwiązuje umowę bez wypowiedzenia jest zdarzeniem dotkliwym dla pracownika, nie budzi wątpliwości. Dlatego stosowanie tego narzędzia przez pracodawcę powinno należeć do wyjątków i powinno być dokonywane z dużą ostrożnością. Z tego powodu, ustawodawca postanowił uzależnić możliwość podjęcia takiego kroku od spełnienia szeregu przesłanek (różnych - w zależności od tego czy mówimy o zastosowaniu art. 52 czy 53 Kodeksu pracy).

Dodatkowo, pracownicy zostali wyposażeni w szczególne uprawnienia na okoliczność, w której pracodawca rozwiązuje z nimi umowę o pracę bez wypowiedzenia niezgodnie z przepisami. Otóż, mogą oni żądać – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania. Oba uprawnienia doznają jednak pewnych ograniczeń. Pierwsze z nich nie zawsze przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy na czas określony (w sytuacjach, gdy minął już termin, do którego umowa miała trwać lub przywrócenie do pracy byłoby bezcelowe z powodu krótkiego okresu jaki pozostał do upłynięcia tego terminu). Z kolei drugie z nich, na podstawie art. 58 Kodeksu pracy, jest ograniczone do wysokości wynagrodzenia przysługującego za okres wypowiedzenia (w obecnym stanie prawnym będzie to więc maksymalnie trzymiesięczne wynagrodzenie).

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Konstrukcja wyżej wspomnianego odszkodowania ma jedną zasadniczą zaletę i jedną wadę. Tą zaletą jest to, że w celu jego uzyskania pracownik musi udowodnić jedynie naruszenie przepisów prawa dotyczącego rozwiązywania umowy bez wypowiedzenia. Z kolei wadą jest wspomniane wcześniej ograniczenie jego maksymalnej wysokości. Jest to spora niedogodność, gdyż można sobie wyobrazić liczne sytuacje, w których pracownik ponosi de facto znaczenie wyższą szkodę, na której całkowite zrekompensowanie nie pozwala opisywane uprawnienie.

Mimo tej niedogodności, bardzo długo orzecznictwo zajmowało stanowisko, że uprawnienia pracownika z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy przez pracodawcę są kompleksowo uregulowane w Kodeksie pracy i to przepisy tego aktu regulują jedyną możliwość rekompensaty szkody poniesionej przez pracownika, przez co nie możliwe było korzystanie z przepisów Kodeksu cywilnego. Ten stan rzeczy zmienił się jednak pod wpływem przełomowego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 27.  listopada  2007 r. (SK 18/05), w którym podczas oceny konstytucyjności art. 58 Kodeksu pracy, Trybunał uznał, że przedstawiane do tej pory stanowisko sądów jest niezgodne z konstytucją. Stwierdził on, że uniemożliwienie pracownikowi dochodzenia naprawienia szkody w pełnej wysokości jest niezgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem pracownicy mogą od tej pory dochodzić odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w pełnej wysokości na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji późniejszego orzecznictwa Sądu Najwyższego przyjęto, że powinno się to odbywać się to na zasadach odpowiedzialności deliktowej. W związku ze sposobem uregulowania rozkładu ciężaru dowodowego w prawie cywilnym, pracownik chcący uzyskać odszkodowanie od pracodawcy na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego, musi udowodnić zaistniałą szkodę, winę oraz związek przyczynowy między czynem pracodawcy, a szkodą (natomiast w przypadku wyżej opisywanej odpowiedzialności pracodawcy na podstawie Kodeksu pracy, musiał udowodnić on jedynie bezprawność rozwiązania umowy). Dodatkowo zaznaczyć należy, że sądy powszechne uzależniają możliwość zasądzenia odszkodowania na podstawie art. 415 KC również od wcześniejszego uznania przez sąd pracy rozwiązania umowy za dokonane z naruszeniem prawa.

Mimo tych utrudnień w dochodzeniu odszkodowania na gruncie Kodeksu cywilnego, w porównaniu z Kodeksem pracy, umożliwienie uzyskania go w wysokości pełnej szkody, należy oceniać pozytywnie. Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której pracownik szuka pracy dłużej niż 3 miesiące, albo przez utratę pracy i brak wynagrodzenia spóźnia się ze spłatą swoich zobowiązań. Są to okoliczności, w których szkoda przez niego poniesiona będzie większa niż maksymalna rekompensata uzyskana na podstawie przepisów Kodeksu pracy. W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem będzie dochodzenie odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, umożliwione dzięki propracowniczej wykładni przyjętej przez Trybunał Konstytucyjny w 2007 r.

Autor: Bartłomiej Szozda

Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”

Zobacz także: Kadry

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA