REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”
Kancelaria specjalizuje się w prawie sportowym i gospodarczym.
Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia /Fotolia
Odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownicy mogą dochodzić odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w pełnej wysokości na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Przy czym pracownik chcący uzyskać odszkodowanie od pracodawcy musi udowodnić zaistniałą szkodę, winę oraz związek przyczynowy między czynem pracodawcy a szkodą.

REKLAMA

Autopromocja

Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem jest standardowym sposobem jednostronnego zakończenia umowy o pracę. Jednak w szczególnych okolicznościach ustawodawca przyznaje pracodawcy uprawnienie do rozwiązania takiego stosunku prawnego bez wypowiedzenia. Sytuacje takie są wymienione w art. 52 i 53 Kodeksu pracy. Przepisy te przewidują zakończenie stosunku pracy przez pracodawcę z powodu okoliczności – odpowiednio: zawinionych (potocznie ,,zwolnienie dyscyplinarne” albo ,,dyscyplinarka”) oraz niezawinionych przez pracownika.

Stwierdzenie, że sytuacja, w której pracodawca rozwiązuje umowę bez wypowiedzenia jest zdarzeniem dotkliwym dla pracownika, nie budzi wątpliwości. Dlatego stosowanie tego narzędzia przez pracodawcę powinno należeć do wyjątków i powinno być dokonywane z dużą ostrożnością. Z tego powodu, ustawodawca postanowił uzależnić możliwość podjęcia takiego kroku od spełnienia szeregu przesłanek (różnych - w zależności od tego czy mówimy o zastosowaniu art. 52 czy 53 Kodeksu pracy).

Dodatkowo, pracownicy zostali wyposażeni w szczególne uprawnienia na okoliczność, w której pracodawca rozwiązuje z nimi umowę o pracę bez wypowiedzenia niezgodnie z przepisami. Otóż, mogą oni żądać – przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania. Oba uprawnienia doznają jednak pewnych ograniczeń. Pierwsze z nich nie zawsze przysługuje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy na czas określony (w sytuacjach, gdy minął już termin, do którego umowa miała trwać lub przywrócenie do pracy byłoby bezcelowe z powodu krótkiego okresu jaki pozostał do upłynięcia tego terminu). Z kolei drugie z nich, na podstawie art. 58 Kodeksu pracy, jest ograniczone do wysokości wynagrodzenia przysługującego za okres wypowiedzenia (w obecnym stanie prawnym będzie to więc maksymalnie trzymiesięczne wynagrodzenie).

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Konstrukcja wyżej wspomnianego odszkodowania ma jedną zasadniczą zaletę i jedną wadę. Tą zaletą jest to, że w celu jego uzyskania pracownik musi udowodnić jedynie naruszenie przepisów prawa dotyczącego rozwiązywania umowy bez wypowiedzenia. Z kolei wadą jest wspomniane wcześniej ograniczenie jego maksymalnej wysokości. Jest to spora niedogodność, gdyż można sobie wyobrazić liczne sytuacje, w których pracownik ponosi de facto znaczenie wyższą szkodę, na której całkowite zrekompensowanie nie pozwala opisywane uprawnienie.

Mimo tej niedogodności, bardzo długo orzecznictwo zajmowało stanowisko, że uprawnienia pracownika z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy przez pracodawcę są kompleksowo uregulowane w Kodeksie pracy i to przepisy tego aktu regulują jedyną możliwość rekompensaty szkody poniesionej przez pracownika, przez co nie możliwe było korzystanie z przepisów Kodeksu cywilnego. Ten stan rzeczy zmienił się jednak pod wpływem przełomowego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 27.  listopada  2007 r. (SK 18/05), w którym podczas oceny konstytucyjności art. 58 Kodeksu pracy, Trybunał uznał, że przedstawiane do tej pory stanowisko sądów jest niezgodne z konstytucją. Stwierdził on, że uniemożliwienie pracownikowi dochodzenia naprawienia szkody w pełnej wysokości jest niezgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem pracownicy mogą od tej pory dochodzić odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w pełnej wysokości na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji późniejszego orzecznictwa Sądu Najwyższego przyjęto, że powinno się to odbywać się to na zasadach odpowiedzialności deliktowej. W związku ze sposobem uregulowania rozkładu ciężaru dowodowego w prawie cywilnym, pracownik chcący uzyskać odszkodowanie od pracodawcy na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego, musi udowodnić zaistniałą szkodę, winę oraz związek przyczynowy między czynem pracodawcy, a szkodą (natomiast w przypadku wyżej opisywanej odpowiedzialności pracodawcy na podstawie Kodeksu pracy, musiał udowodnić on jedynie bezprawność rozwiązania umowy). Dodatkowo zaznaczyć należy, że sądy powszechne uzależniają możliwość zasądzenia odszkodowania na podstawie art. 415 KC również od wcześniejszego uznania przez sąd pracy rozwiązania umowy za dokonane z naruszeniem prawa.

Mimo tych utrudnień w dochodzeniu odszkodowania na gruncie Kodeksu cywilnego, w porównaniu z Kodeksem pracy, umożliwienie uzyskania go w wysokości pełnej szkody, należy oceniać pozytywnie. Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której pracownik szuka pracy dłużej niż 3 miesiące, albo przez utratę pracy i brak wynagrodzenia spóźnia się ze spłatą swoich zobowiązań. Są to okoliczności, w których szkoda przez niego poniesiona będzie większa niż maksymalna rekompensata uzyskana na podstawie przepisów Kodeksu pracy. W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem będzie dochodzenie odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, umożliwione dzięki propracowniczej wykładni przyjętej przez Trybunał Konstytucyjny w 2007 r.

Autor: Bartłomiej Szozda

Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”

Zobacz także: Kadry

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rozliczenie składki zdrowotnej w 2025 roku. Księgowa wyjaśnia jak to zrobić

Termin złożenia w ZUS deklaracji zawierającej rozliczenie wpłaconych składek zdrowotnych za 2024 rok upływa 20 maja 2025 r. Obowiązek ten dotyczy większości przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Jedynie ci rozliczający się na karcie podatkowej są z niego zwolnieni. W pozostałych przypadkach wysokość należnych składek wylicza się na podstawie przychodów bądź dochodów osiągniętych w poprzednim roku. Na co zwrócić uwagę przygotowując roczne rozliczenie składek? Wyjaśnia to Paulina Chwil, Księgowa Prowadząca oraz Ekspert ds. ZUS i Prawa Pracy w CashDirector S.A.

Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku. Prof. Kołodko recenzuje politykę (nie tylko gospodarczą) obecnego prezydenta USA

W kwietniu 2025 r. nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN ukazała się najnowsza książka prof. Grzegorza W. Kołodki zatytułowana „Trump 2.0. Rewolucja chorego rozsądku”. Grzegorz W. Kołodko, wybitny ekonomista i były wicepremier, w swoim bezkompromisowym stylu analizuje trumponomikę i trumpizm, populizm, nowy nacjonalizm, publiczne kłamstwa i brutalną grę interesów. Profesor poświęca szczególną uwagę kwestiom manipulacji opinią publiczną, polityce sojuszy, a także wpływowi wojny w Ukrainie na kształt geopolityki. Zastanawia się również, jakie zagrożenia dla NATO i Unii Europejskiej niesie ze sobą „America First” – i co to wszystko oznacza dla współczesnego świata.

Zmiany w rachunkowości w 2025 r. Sprawozdawczość ESG przesunięta o 2 lata

Minister Finansów przygotował 5 maja 2025 r. projekt nowelizacji ustawy wdrażającej dyrektywę CRSD do ustawy o rachunkowości, a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma na celu wdrożenie unijnej dyrektywy 2025/794, przesuwającej wdrożenie obowiązku sprawozdawczości ESG o 2 lata.

Prof. Modzelewski: Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Jak?

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

REKLAMA

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

REKLAMA

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

REKLAMA