Jak wybrać najlepszą formę opodatkowania

Podatnicy mają do wyboru następujące formy opodatkowania:

• kartę podatkową,

• ryczałt ewidencjonowany,

• podatek liniowy,

• podatek dochodowy według skali podatkowej.

Osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i karty podatkowej.

UWAGA

Przychodów (dochodów) opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu na podstawie updof.

Karta podatkowa

Karta podatkowa jest najprostszym sposobem płacenia podatków. Nie wymaga prowadzenia skomplikowanej księgowości, a rachunki lub faktury wystawia się tylko na żądanie klienta.

Tabela. Podatnicy, którzy mogą korzystać z opodatkowania kartą podatkową

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Opodatkowanie w formie karty podatkowej jest korzystne dla osób prowadzących działalność o niewielkich rozmiarach. Podatek opłacany jest co miesiąc w formie kwoty zryczałtowanej, określanej w zależności od rodzaju działalności, wielkości miejscowości, w której wykonywana jest działalność, oraz liczby zatrudnionych osób.

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w deklaracji według ustalonego wzoru (PIT-16), w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, w którym ma być zastosowana karta, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w ciągu roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności. Jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosi likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokona wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w tej formie. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników. Podatnik może zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej.

Podatnicy objęci opodatkowaniem w formie karty podatkowej nie mają obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki/faktury stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.

Podatnicy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej, pomniejszony o dozwoloną kwotę (7,75% podstawy naliczenia składki) zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne, bez wezwania, w terminie do siódmego dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień - w terminie do 28 grudnia roku podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego. Do 31 stycznia, po upływie roku podatkowego, podatnicy są zobowiązani złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PIT-16A, w której należy wykazać składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w poszczególnych miesiącach i odliczone od karty podatkowej.

Poza niewątpliwymi zaletami, takimi jak uproszczona do minimum biurokracja, ta forma opodatkowania ma wady wynikające z:

• braku możliwości łączenia dochodów oraz rozliczania ze współmałżonkiem lub dzieckiem,

• konieczności przestrzegania limitów zatrudnienia oraz poziomu obrotów,

• konieczności płacenia podatku zryczałtowanego nawet w przypadku poniesienia straty (brak możliwości księgowania kosztów uzyskania przychodów).

UWAGA

Jeśli na mocy ustawy o podatku od towarów i usług podatnik będący na karcie podatkowej zostaje płatnikiem VAT, musi prowadzić ewidencje wymagane przez tę ustawę, czyli ewidencję sprzedaży i zakupu VAT, oraz musi zainstalować kasę lub drukarkę fiskalną w wymaganych terminach. Podatnicy podlegający zwolnieniu podmiotowemu na mocy art. 113 ustawy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji sprzedaży dla celów podatku VAT.

Więcej na ten temat przeczytasz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Formy opodatkowania małych i średnich przedsiębiorców

• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307

• ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 3, poz. 13

• rozporządzenie Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. z 2003 r. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988

Elżbieta Kowalska

nauczyciel akademicki/trener