REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Łacińskie paremie prawnicze - część I

REKLAMA

W niniejszym cyklu artykułów przybliżamy wybrane łacińskie paremie prawnicze (łacińskie sentencje prawnicze) i ich wpływ na dzisiejszy system prawny.

Polecamy: Samochód po zmianach od 1 kwietnia 2014 - multipakiet

Autopromocja

Na wstępie warto zauważyć, że prawo rzymskie jest jednym z filarów kultury europejskiej. Nie dziwi więc fakt, że wiele konstrukcji i zasad tego prawa funkcjonuje w prawie państw europejskich po dzień dzisiejszy, choć często w zmienionej formie i treści. Paremie łacińskie, czyli krótkie sentencje, są natomiast nadal używane przez prawników, gdyż ich skrócona forma oraz uniwersalny charakter pozwala na wyrażenie zasady prawnej w zaledwie jednym zdaniu zrozumiałym dla prawników niezależnie od języka ojczystego.

Pierwszą paremią, którą chcielibyśmy przybliżyć jest zasada ei incumbit probatio, qui dicit, non ei, qui negat. W dosłownym tłumaczeniu zasada ta oznacza: ciężar dowodowy spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza. Jest to zasada stosowana dziś powszechnie w prawie cywilnym i oznacza, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie wywodzącej z tego faktu skutki prawne. Uważa się bowiem, że ten kto wnosi do sądu daną sprawę ma do tego podstawę i musi to udowodnić.

Łacińskie paremie prawnicze - część II

Łacińskie paremie prawnicze - część III

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ciężar dowodu ma związek z zasadą kontradyktoryjności, która od dnia 1 lipca 1996 r. dominuje w systemie polskiego postępowania cywilnego. Zgodnie z nią, to strony mają toczyć spór i przedstawiać przed sądem dowody na prawdziwość swoich twierdzeń. Sąd nie ma obowiązku dążenia do ustalenia, jaki jest stan faktyczny. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kodeksu postępowania cywilnego), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kodeksu postępowania cywilnego) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 kodeksu cywilnego)

Oczywiście  przeprowadzanie dowodu nie jest  obowiązkiem strony, a jedynie prawem, lecz jak wiadomo przedstawienie twierdzenia i nie skorzystanie z prawa do jego dowodzenia może skutkować negatywnym rozpatrzeniem powództwa.

Aby przybliżyć powyższą zasadę, posłużymy się prostym przykładem. Powód dochodzący od byłego pracodawcy zapłaty wynagrodzenia za pracę, który nie udowodni, że pomiędzy nim a pozwanym doszło do zawarcia umowy o pracę na określonych zasadach, nie udowodni także, że powinien otrzymać żądane wynagrodzenie. W konsekwencji z dużym prawdopodobieństwem powództwo takie zostanie oddalone jako nieudowodnione.

Zastosowanie powyższej zasady niesie za sobą duże konsekwencje dla stron postępowania sądowego. Skutkiem oddalenia powyższego powództwa jest nie tylko nie uzyskanie przez powoda żądanego wynagrodzenia za pracę, ale także powstanie sytuacji rzeczy osądzonej (res iudicata). Oznacza to, że jeśli kiedykolwiek zapadnie wyrok w sprawie danego roszczenia, nie można znowu wszczynać powództwa w tej samej sprawie.

Od omawianej zasady dotyczącej ciężaru dowodu istnieją także pewne odstępstwa. Mają one zastosowanie przede wszystkim gdy strona dowodząca zasługuje na szczególną ochronę oraz gdy udowodnienie danego faktu jest wysoce utrudnione lub niemożliwe. Takimi odstępstwami są m.in. obowiązujące w polskim postępowaniu cywilnym domniemania prawne, które zwalniają z przeprowadzania dowodu. Przykładowo w razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe (art. 9 kodeksu cywilnego). W takiej sytuacji ciężar dowodu spoczywa jedynie na osobie, która chce obalić ww. domniemania prawne, tj. np. chce wykazać, że dziecko urodziło się martwe.

Podsumowując, należy zauważyć jak duże przełożenie na nasz współczesny system prawny mają zasady wywodzące się z prawa starożytnych Rzymian. Dlatego znajomość paremii prawniczych i prezentowanych przez nie zasad prawnych jest cenną umiejętnością nie tylko dla prawników. W kolejnej publikacji przedstawimy kolejną istotną paremię łacińską: ignorantia iuris nocet.

Zapisz się na nasz newsletter

Sankcje za nieterminowe składanie sprawozdań finansowych - od 1 stycznia 2015 r.

Zapraszamy na forum Księgowość

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA