REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można dokonać kompensaty różnic inwentaryzacyjnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Teresa Fołta

REKLAMA

Po ustaleniu różnic inwentaryzacyjnych trzeba określić, które z nich są rzeczywiste, a które pozorne. Różnice pozorne, często wynikające z błędnych zapisów w księgach, podlegają rozliczeniu w pierwszej kolejności w drodze kompensaty.

 

 

Kompensaty należy dokonać przed obliczeniem niedoborów w granicach norm. W praktyce i teorii rachunkowości zostały ustalone następujące warunki przeprowadzania kompensaty:

- niedobory i nadwyżki powstały w podobnych asortymentach, co uzasadnia możliwość popełnienia nieumyślnych pomyłek,

- niedobory i nadwyżki zostały ujawnione w toku tego samego spisu z natury, w tym samym polu spisowym i u tej samej osoby odpowiedzialnej materialnie.

Po dokonaniu kompensaty mogą pozostać różnice, które podlegają dalszemu rozpatrzeniu w zakresie nieskompensowanych niedoborów i nadwyżek. Są to różnice rzeczywiste ilościowo-wartościowe lub wartościowe. Różnice te mogą być przez kierownika jednostki uznane za zawinione lub niezawinione.

UWAGA!

Ustalenie i rozliczenie wyników inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować oraz powiązać z księgami rachunkowymi, czyli kontami księgi głównej (syntetyką) i kontami ksiąg pomocniczych (analityką).

Sposób udokumentowania jest uzależniony od:

- metody prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla danego składnika aktywów,

- techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Jeśli inwentaryzacja przeprowadzana jest za pomocą odpowiednich systemów informatycznych, to dokumenty inwentaryzacyjne mogą być sporządzone w formie wydruku w postaci oddzielnych komputerowych zbiorów danych jako zasoby informacyjne zorganizowane.

W praktyce zaleca się, aby wydruki te zostały uporządkowane poza zbiorem danych. Dokumenty te służą do:

- porównania danych ze spisu z natury z danymi z ewidencji księgowej (syntetycznej i analitycznej),

- kompensaty niedoborów z nadwyżkami,

- ustalenia ostatecznych różnic inwentaryzacyjnych podlegających rozliczeniu w księgach rachunkowych.

Wartość niedoboru kompensowanego z nadwyżką należy ustalać, mnożąc niższą cenę przez mniejszą ilość.

W momencie stwierdzenia różnic inwentaryzacyjnych, na podstawie protokołów różnic lub innych dokumentów stosowanych w jednostce, należy:

na kontach ksiąg pomocniczych (analityka) - ilościowo i wartościowo - wprowadzić do ewidencji całą ilość i kwotę nadwyżki oraz niedoborów,

na kontach księgi głównej (syntetyka) - kwoty niedoborów i nadwyżek, wycenionych w cenach stosowanych do ich ewidencji, zaksięgować odpowiednio na zmniejszenie lub zwiększenie inwentaryzowanych składników aktywów oraz zmniejszenie lub zwiększenie konta „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”.

UWAGA!

Ostateczny sposób rozliczenia różnic, w tym także dokonanie kompensaty niedoborów z nadwyżkami, powinien wynikać z zatwierdzonego przez kierownika jednostki lub osoby przez niego upoważnione protokołu komisji inwentaryzacyjnej oraz być zgodny z zasadami rachunkowości zatwierdzonymi przez kierownika jednostki.

Jeśli niedobory zostaną stwierdzone w trakcie ustalania skutków zdarzeń nadzwyczajnych, wówczas kwota niedoborów niezawinionych zostanie rozliczona w ciężar strat nadzwyczajnych, zamiast odpowiednich kosztów działalności.

Przykład

W toku inwentaryzacji przeprowadzonej w magazynie wyrobów gotowych stwierdzono następujące różnice inwentaryzacyjne:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Po zapoznaniu się z wyjaśnieniami magazyniera w księgowości postanowiono dokonać kompensaty podobnych wyrobów A i B oraz C, D i E.

Sposób przeprowadzenia i wyniki kompensaty zestawiono w tabeli.


Tabela.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Po dokonaniu kompensaty niedoborów z nadwyżkami w kwocie 3200 zł do wyjaśnienia i rozliczenia pozostały:

niedobory wyrobu A na łączną kwotę 600 zł (20 szt. × 30 zł),

nadwyżki wyrobu E na łączną kwotę 500 zł (10 szt. × 50 zł).

Różnice ilościowo-wartościowe i wartościowe do dalszego rozpatrzenia zestawiono w tabeli.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Sprawdzenia poprawności wyliczeń można dokonać w następujący sposób:

niedobory: kompensata 3200 zł, nie skompensowano 1300 zł (600 + 700), razem 4500 zł,

nadwyżki: kompensata 3200 zł, nie skompensowano 900 zł (500 + 400), razem 4100 zł.

Kwotę kompensaty ustalono zgodnie z przedstawionymi powyżej zasadami.

W czasie rozpatrywania nieskompensowanych różnic inwentaryzacyjnych komisja inwentaryzacyjna na podstawie wyjaśnień magazyniera zaproponowała poniższe ich rozliczenie:

niedobór wyrobu A w kwocie 600 zł uznać za mieszczący się w granicach ubytków naturalnych,

niedobory wyrobów C i D na łączną kwotę 700 zł uznać za niezawinione, powstałe z niewyjaśnionych przyczyn,

nadwyżkę wyrobu B w kwocie 400 zł uznać za powstałą z innych przyczyn,

nadwyżkę wyrobu E w kwocie 500 zł uznać za powstałą w wyniku błędnego pomiaru przy wydawaniu.

Propozycje komisji inwentaryzacyjnej zaakceptował kierownik jednostki.

Ewidencja księgowa

1. Stwierdzenie niedoborów w magazynie wyrobów:

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 4 500

Ma „Zapasy wyrobów”

- w analityce „Wyrób A” 1 800

- w analityce „Wyrób C” 2 100

- w analityce „Wyrób D” 600

2. Stwierdzenie nadwyżek w magazynie wyrobów:

Wn „Zapasy wyrobów”

- w analityce „Wyrób B” 1 600

- w analityce „Wyrób E” 2 500

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 4 100

3. Kompensata niedoborów z nadwyżkami:

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 3 200

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 3 200

4. Rozliczenie nieskompensowanych niedoborów:

Wn „Koszt własny sprzedaży” (wyrób A) - ubytki naturalne 600

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” (wyroby C i D) 700

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 1 300

5. Rozliczenie nieskompensowanych nadwyżek:

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 900

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” (wyrób B) 400

Ma „Koszt własny sprzedaży” (wyrób E) 500

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Teresa Fołta

biegły rewident

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minimalne wynagrodzenie 2026: MF proponuje 4806 zł, a MRPiPS 5056 zł brutto miesięcznie

W dniu 7 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało swoje oświadczenie w sprawie nieprawdziwych informacji dotyczących kwoty podwyżki płacy minimalnej w 2026 r.

KPiR: czym jest i jak ją prowadzić? Najważniejsze zasady uproszczonej księgowości

Odpowiadając wprost na postawione w tytule pytanie, Księga Przychodów i Rozchodów (dalej: „KPiR”) to jeden z przewidzianych w polskim prawie sposobów prowadzenia ewidencji księgowej pozwalającej na określenie zobowiązań podatkowych. Najczęściej KPiR kojarzy się osobom, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, w tym takim, które są zatrudniona w formie b2b. Niemniej, wbrew powszechnemu przeświadczeniu i pomimo tego, że obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów został wprowadzony w art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, taką formę rachunkowości mogą przyjąć nie tylko osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Dalsze obniżki stóp procentowych NBP dopiero jesienią 2025 roku? Prezes Glapiński: RPP nie zapowiada dalszych zmian; wzmocniły się czynniki inflacyjne

Rada Polityki Pieniężnej prawdopodobnie poczeka z kolejnymi obniżkami stóp procentowych przynajmniej do września - oceniają ekonomiści Santander BP. Ich zdaniem konferencja prasowa Prezesa NBP z 5 czerwca 2025 r. zasygnalizowała kolejną zmianę w nastawieniu banku centralnego - w kierunku bardziej jastrzębiej polityki. Podobnie oceniają analitycy innych banków (ING BSK, mBanku). Na tej konferencji Prezes Glapiński podkreślił, że Rada Polityki Pieniężnej w obecnej sytuacji nie zapowiada ścieżki przyszłych stóp proc., nie zobowiązuje się do żadnych decyzji, a kolejne decyzje będą podejmowane w reakcji na bieżące informacje. Dodał, że wzmocniły się czynniki mogące zwiększyć presję inflacyjną w dłuższym okresie.

Dopłaty bezpośrednie 2025: Nabór kończy się już 16 czerwca

Rolnicy mogą składać wnioski o dopłaty bezpośrednie i obszarowe za 2025 rok wyłącznie przez internet, korzystając z aplikacji eWniosekPlus. Termin upływa 16 czerwca, ale dokumenty będzie można złożyć do 11 lipca – z potrąceniem. Pomoc oferują pracownicy ARiMR i infolinia agencji.

REKLAMA

Ulga podatkowa dla pracującego seniora. Co w sytuacji przejścia na emeryturę w ciągu roku podatkowego?

Już czwarty rok w podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązuje wprowadzona w ramach Polskiego Ładu tzw. ulga dla pracujących seniorów. Jest to tak naprawdę zwolnienie podatkowe, do którego mają prawo osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), nadal pracują zarobkowo i nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej. Z tej ulgi mogą też korzystać te osoby, które mają przyznaną emeryturę lecz jej nie pobierają, ponieważ nie rozwiązały stosunku pracy – czyli mają zawieszone prawo do emerytury. Powstaje pytanie, czy do tego zwolnienia mają prawo również te osoby, które w trakcie roku podatkowego (kalendarzowego) przeszły na emeryturę. Wyjaśnił to niedawno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Poświadczone zgłoszenie celne importu – kluczowy dowód wywozu z UE

W czasach zglobalizowanego handlu i zaostrzonych kontroli podatkowo-celnych coraz częściej przedsiębiorcy stają przed wyzwaniem udowodnienia wywozu towarów poza Unię Europejską. Jednym z narzędzi, które może odegrać w tym procesie kluczową rolę, jest poświadczone przez organy celne zgłoszenie celne importowe dokonane w kraju trzecim.

Fundacja rodzinna w strukturach transakcyjnych – ryzyko zakwestionowania przez KAS

Najnowsze stanowisko Szefa KAS (odmowa wydania opinii zabezpieczającej z 5 maja 2025 r., sygn. DKP16.8082.14.2024) pokazuje, że wykorzystanie fundacji rodzinnej jako pośrednika w sprzedaży udziałów może zostać uznane za unikanie opodatkowania. Mimo deklarowanych celów sukcesyjnych, KAS uznał działanie za sztuczne i sprzeczne z celem przepisów.

Webinar: KSeF – co nas czeka w praktyce? + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „KSeF – co nas czeka w praktyce?” poprowadzi Zbigniew Makowski, doradca podatkowy z ponad 15-letnim stażem. Ekspert wskaże, jakie szanse i zagrożenia dla firm i biur rachunkowych niesie ze sobą KSeF i jak się na nie przygotować.

REKLAMA

Taryfa celna UE: kod, który decyduje o losie Twojej przesyłki

Niepozorny ciąg cyfr może przesądzić o powodzeniu lub porażce międzynarodowej transakcji. W świecie handlu zagranicznego poprawna klasyfikacja taryfowa towarów to nie wybór – to konieczność.

Zmiany w zamówieniach publicznych w 2025 r. Co czeka zamawiających i wykonawców? Projekt UZP dot. udziału firm z państw trzecich w przetargach

W dniu 3 lutego 2025 r. do Sejmu wpłynął projekt w formie druku nr 1041 o zmianie ustawy ¬- Prawo zamówień publicznych, który miał przewidywać szereg istotnych zmian w systemie zamówień publicznych w Polsce, został on jednak wycofany. Urząd Zamówień Publicznych stworzył jednak własny projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, pod numerem UC88, w której poruszył istotną kwestię udziałów w przetargach firmy z państw trzecich, czyli pochodzących z krajów, z którymi Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej zapewniającej wzajemny i równy dostęp do unijnego rynku zamówień publicznych. Projekt ten został już przyjęty przez Radę Ministrów i przesłany do Sejmu.

REKLAMA