REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można dokonać kompensaty różnic inwentaryzacyjnych

Teresa Fołta

REKLAMA

Po ustaleniu różnic inwentaryzacyjnych trzeba określić, które z nich są rzeczywiste, a które pozorne. Różnice pozorne, często wynikające z błędnych zapisów w księgach, podlegają rozliczeniu w pierwszej kolejności w drodze kompensaty.

 

 

Kompensaty należy dokonać przed obliczeniem niedoborów w granicach norm. W praktyce i teorii rachunkowości zostały ustalone następujące warunki przeprowadzania kompensaty:

- niedobory i nadwyżki powstały w podobnych asortymentach, co uzasadnia możliwość popełnienia nieumyślnych pomyłek,

- niedobory i nadwyżki zostały ujawnione w toku tego samego spisu z natury, w tym samym polu spisowym i u tej samej osoby odpowiedzialnej materialnie.

Po dokonaniu kompensaty mogą pozostać różnice, które podlegają dalszemu rozpatrzeniu w zakresie nieskompensowanych niedoborów i nadwyżek. Są to różnice rzeczywiste ilościowo-wartościowe lub wartościowe. Różnice te mogą być przez kierownika jednostki uznane za zawinione lub niezawinione.

UWAGA!

Ustalenie i rozliczenie wyników inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować oraz powiązać z księgami rachunkowymi, czyli kontami księgi głównej (syntetyką) i kontami ksiąg pomocniczych (analityką).

Sposób udokumentowania jest uzależniony od:

- metody prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla danego składnika aktywów,

- techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Jeśli inwentaryzacja przeprowadzana jest za pomocą odpowiednich systemów informatycznych, to dokumenty inwentaryzacyjne mogą być sporządzone w formie wydruku w postaci oddzielnych komputerowych zbiorów danych jako zasoby informacyjne zorganizowane.

W praktyce zaleca się, aby wydruki te zostały uporządkowane poza zbiorem danych. Dokumenty te służą do:

- porównania danych ze spisu z natury z danymi z ewidencji księgowej (syntetycznej i analitycznej),

- kompensaty niedoborów z nadwyżkami,

- ustalenia ostatecznych różnic inwentaryzacyjnych podlegających rozliczeniu w księgach rachunkowych.

Wartość niedoboru kompensowanego z nadwyżką należy ustalać, mnożąc niższą cenę przez mniejszą ilość.

W momencie stwierdzenia różnic inwentaryzacyjnych, na podstawie protokołów różnic lub innych dokumentów stosowanych w jednostce, należy:

na kontach ksiąg pomocniczych (analityka) - ilościowo i wartościowo - wprowadzić do ewidencji całą ilość i kwotę nadwyżki oraz niedoborów,

na kontach księgi głównej (syntetyka) - kwoty niedoborów i nadwyżek, wycenionych w cenach stosowanych do ich ewidencji, zaksięgować odpowiednio na zmniejszenie lub zwiększenie inwentaryzowanych składników aktywów oraz zmniejszenie lub zwiększenie konta „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek”.

UWAGA!

Ostateczny sposób rozliczenia różnic, w tym także dokonanie kompensaty niedoborów z nadwyżkami, powinien wynikać z zatwierdzonego przez kierownika jednostki lub osoby przez niego upoważnione protokołu komisji inwentaryzacyjnej oraz być zgodny z zasadami rachunkowości zatwierdzonymi przez kierownika jednostki.

Jeśli niedobory zostaną stwierdzone w trakcie ustalania skutków zdarzeń nadzwyczajnych, wówczas kwota niedoborów niezawinionych zostanie rozliczona w ciężar strat nadzwyczajnych, zamiast odpowiednich kosztów działalności.

Przykład

W toku inwentaryzacji przeprowadzonej w magazynie wyrobów gotowych stwierdzono następujące różnice inwentaryzacyjne:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Po zapoznaniu się z wyjaśnieniami magazyniera w księgowości postanowiono dokonać kompensaty podobnych wyrobów A i B oraz C, D i E.

Sposób przeprowadzenia i wyniki kompensaty zestawiono w tabeli.


Tabela.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Po dokonaniu kompensaty niedoborów z nadwyżkami w kwocie 3200 zł do wyjaśnienia i rozliczenia pozostały:

niedobory wyrobu A na łączną kwotę 600 zł (20 szt. × 30 zł),

nadwyżki wyrobu E na łączną kwotę 500 zł (10 szt. × 50 zł).

Różnice ilościowo-wartościowe i wartościowe do dalszego rozpatrzenia zestawiono w tabeli.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Sprawdzenia poprawności wyliczeń można dokonać w następujący sposób:

niedobory: kompensata 3200 zł, nie skompensowano 1300 zł (600 + 700), razem 4500 zł,

nadwyżki: kompensata 3200 zł, nie skompensowano 900 zł (500 + 400), razem 4100 zł.

Kwotę kompensaty ustalono zgodnie z przedstawionymi powyżej zasadami.

W czasie rozpatrywania nieskompensowanych różnic inwentaryzacyjnych komisja inwentaryzacyjna na podstawie wyjaśnień magazyniera zaproponowała poniższe ich rozliczenie:

niedobór wyrobu A w kwocie 600 zł uznać za mieszczący się w granicach ubytków naturalnych,

niedobory wyrobów C i D na łączną kwotę 700 zł uznać za niezawinione, powstałe z niewyjaśnionych przyczyn,

nadwyżkę wyrobu B w kwocie 400 zł uznać za powstałą z innych przyczyn,

nadwyżkę wyrobu E w kwocie 500 zł uznać za powstałą w wyniku błędnego pomiaru przy wydawaniu.

Propozycje komisji inwentaryzacyjnej zaakceptował kierownik jednostki.

Ewidencja księgowa

1. Stwierdzenie niedoborów w magazynie wyrobów:

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 4 500

Ma „Zapasy wyrobów”

- w analityce „Wyrób A” 1 800

- w analityce „Wyrób C” 2 100

- w analityce „Wyrób D” 600

2. Stwierdzenie nadwyżek w magazynie wyrobów:

Wn „Zapasy wyrobów”

- w analityce „Wyrób B” 1 600

- w analityce „Wyrób E” 2 500

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 4 100

3. Kompensata niedoborów z nadwyżkami:

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 3 200

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 3 200

4. Rozliczenie nieskompensowanych niedoborów:

Wn „Koszt własny sprzedaży” (wyrób A) - ubytki naturalne 600

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” (wyroby C i D) 700

Ma „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 1 300

5. Rozliczenie nieskompensowanych nadwyżek:

Wn „Rozliczenie niedoborów i nadwyżek” 900

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” (wyrób B) 400

Ma „Koszt własny sprzedaży” (wyrób E) 500

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Teresa Fołta

biegły rewident

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA