REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zaewidencjonować zakup przedsiębiorstwa od syndyka

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jerzy Rybka

REKLAMA

Spółka kupuje od syndyka upadłe przedsiębiorstwo, w którego skład wchodzi: prawo wieczystego użytkowania gruntu, budynek warsztatu mechanicznego, rzeczy ruchome (środki trwałe, wyposażenie), nazwa przedsiębiorstwa oraz księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zakup przedsiębiorstwa ma być dokonany w formie aktu notarialnego, a syndyk ma wystawić fakturę. Na załączniku do faktury wystawionej przez syndyka będzie wykaz składników majątkowych składających się na wartość przedsiębiorstwa: grunt - 37 500 zł, hala - 372 500 zł, rzeczy ruchome - 40 000 zł. Są to wartości ustalone przez syndyka, gdyż zgodnie z postanowieniem sędziego komisarza syndyk nie może sprzedać upadłego przedsiębiorstwa z wolnej ręki za cenę niższą niż 450 000 zł. Wycena tych składników po cenach rynkowych jest wyższa: grunty - 37 500 zł, hala - 556 500 zł, rzeczy ruchome - 59 000 zł. Jednak do kupna po cenie rynkowej nie było chętnych, dlatego sędzia komisarz obniżył cenę do 450 000 zł. Według jakich cen przyjąć poszczególne składniki majątku do ewidencji księgowej spółki? Czy w spółce powstanie dodatnia bądź ujemna wartość firmy? Jak przyjąć do ksiąg prawo wieczystego użytkowania gruntu? Czy dla budynku (hali) należy ustalić indywidualną stawkę amortyzacyjną?

RADA

W spółce kupującej przedsiębiorstwo należy rozpoznać ujemną wartość firmy, ponieważ cena nabycia jest mniejsza od wartości rynkowej aktywów netto. Wartość rynkowa majątku trwałego jest także podstawą do wprowadzenia ich do ksiąg rachunkowych.

UZASADNIENIE

Sposób określenia wartości firmy oraz sposób jej późniejszego rozliczania szczegółowo reguluje ustawa o rachunkowości. Przedstawiona w pytaniu sytuacja to klasyczny przypadek nabycia przedsiębiorstwa. Jeżeli wartość godziwa aktywów netto, stanowiących wartość wszystkich aktywów pomniejszoną o zobowiązania, różni się od ceny, jaką należy zapłacić za nabywaną jednostkę, powstaje dodatnia bądź ujemna wartość firmy.

Dodatnia wartość firmy

cena nabycia > wartość godziwa aktywów netto

Ustawa o rachunkowości definiuje dodatnią wartość firmy jako różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Od dodatniej wartości firmy jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych w okresie nie dłuższym niż pięć lat. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki może wydłużyć ten okres do lat 20. Przyczyny wydłużenia okresu amortyzacji należy opisać szczegółowo w informacji dodatkowej.

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową i zalicza się je do pozostałych kosztów operacyjnych. Jednostka ma ograniczone możliwości wyboru metody i stawki amortyzacji.

Ujemna wartość firmy

cena nabycia < wartość godziwa aktywów netto

Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Tak powstałą ujemną wartość firmy należy rozliczać w dwóch częściach.

Jedną część, czyli do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, jednostka zalicza do rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Natomiast druga część ujemnej wartości firmy, w wysokości przekraczającej wartość godziwą aktywów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zaliczana jest do przychodów na dzień połączenia. Do tej części należą te koszty i straty związane z przejęciem spółki, które spółka przejmująca będzie musiała ponieść. Ich wysokość na dzień przejęcia nie może być jeszcze określona, dlatego nie można na nie tworzyć rezerwy.

Przykład 1

Obliczenia średniej ważonej okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przykładzie dla prawa wieczystego użytkowania gruntów przyjęto okres ekonomicznej użyteczności wynoszący 40 lat.

UWAGA!

Do wyboru okresu amortyzacji w przypadku prawa wieczystego użytkowania gruntu należy podchodzić indywidualnie. Najczęściej okres amortyzacji będzie równy okresowi pozostającemu do wygaśnięcia umowy.

Przykład 2

Spółka kupiła od syndyka przedsiębiorstwo za kwotę 450 000 zł.

Wartość rynkowa składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa:

n grunty - 37 500 zł,

n budynek warsztatu - 556 500 zł,

n rzeczy ruchome - 59 000 zł,

n razem - 653 000 zł.

Ujemna wartość firmy: 653 000 zł - 450 000 zł = 203 000 zł.

W tym konkretnym przypadku cała kwota zostanie przeksięgowana na konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, gdyż wartość aktywów trwałych podlegających amortyzacji (653 000 zł) jest wyższa od kwoty ujemnej wartości firmy (203 000 zł). W odwrotnej sytuacji kwotę nadwyżki należałoby ująć bezpośrednio w wyniku finansowym w okresie bieżącym na koncie „Pozostałe przychody operacyjne”.

Ewidencja księgowa

1. Faktura od syndyka za zakup przedsiębiorstwa:

Wn „Rozliczenie zakupu” 450 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 450 000

2. Przyjęcie do ewidencji środków trwałych po cenach rynkowych:

Wn „Środki trwałe” 653 000

Ma „Rozliczenie zakupu” 653 000

3. Przeksięgowanie ujemnej wartości firmy:

Wn „Rozliczenie zakupu” 203 000

Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 203 000

4. Roczny odpis ujemnej wartości firmy:

Wn „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 8 285,7

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 8 285,7

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Dla celów podatku dochodowego ujemna wartość firmy ani w części odpisywanej bezpośrednio na wynik, ani w części rozliczanej w czasie nie stanowi przychodu do opodatkowania. Przychód ten pojawia się efektywnie poprzez mniejsze odpisy amortyzacyjne od majątku trwałego. Wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części a wartością składników majątkowych niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Dla budynku używanego, czyli wykorzystywanego przed nabyciem przez okres co najmniej pięciu lat, podatnik może indywidualnie określić okres amortyzacji. W obecnym stanie prawnym okres ten nie może być krótszy niż różnica 40 lat i wieku budynku, przy czym różnica ta nie może być mniejsza niż 10 lat. Dozwolona jest tylko metoda liniowa amortyzacji.

Obecne uregulowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zakazują amortyzacji dodatniej wartości firmy. Zgodnie z zapisami MSR nr 36 wartość firmy jest przypisana ośrodkom wypracowującym środki pieniężne. Podlega ona corocznemu testowi z tytułu utraty wartości.

Przepisy w innych krajach UE także odmiennie podchodzą do problemu ujemnej wartości firmy. W przeciwieństwie do polskich regulacji nie rozlicza się jej w czasie, lecz odnosi w całości na wynik finansowy okresu, w którym nastąpiła transakcja nabycia przedsiębiorstwa.

l art. 33 ust. 4, art. 44b ust. 10-12 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l art. 16g ust. 10, art. 16j ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

Jerzy Rybka

główny księgowy z licencją MF

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA