Przedsiębiorca jako honorowych dawca krwi - co przysługuje?

• Honorowy dawca krwi będący przedsiębiorcą
• Honorowe krwiodawstwo a status prawny pracownika i przedsiębiorcy

Honorowy dawca krwi będący przedsiębiorcą

Zagadnienie dotyczące honorowych dawców krwi będących pracodawcami (przedsiębiorcami) było przedmiotem zapytania poselskiego (interpelacja nr 24002 do ministra rozwoju, pracy i technologii, ministra zdrowia). Grupa posłów (Hanna Gill-Piątek, Joanna Mucha, Paulina Hennig-Kloska, Tomasz Zimoch, Mirosław Suchoń) zauważyła, że zwolnienie dla honorowego dawcy krwi w przypadku pracownika jest usprawiedliwioną nieobecnością w miejscu pracy, pełnopłatną i niezmniejszającą wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika. Ponadto, kosztami powyższej usprawiedliwionej nieobecności pracownika obciążony jest pracodawca.

Autopromocja

Honorowym krwiodawcą może zostać każdy, kto ma skończone 18 lat, jest zdrowy itd., a zatem również przedsiębiorca - zarówno ten prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, jak i ten, który prowadząc działalność, jest również pracodawcą. W przepisach brak jest jednak jakiejkolwiek wzmianki zachęcającej przedsiębiorców do honorowego oddawania krwi i jej składników. W związku z powyższym pojawiły się pytania:

• Czy honorowo oddającemu krew przedsiębiorcy (pracodawcy) nie winno przysługiwać przynajmniej zwolnienie z obowiązkowych składek uwzględniających każdorazowo 2 dni po donacji, które przysługują chociażby pracownikom?
• Czy w przypadku, gdy honorowym dawcą krwi jest przedsiębiorca (pracodawca), te dwa dni wolnego przysługujące każdemu honorowemu dawcy nie winny być dla przedsiębiorcy traktowane np. jako zwolnienie lekarskie? Po każdym oddaniu krwi lub jej składników zalecany jest odpoczynek i niewykonywanie żadnych cięższych robót.
• Dlaczego kosztami usprawiedliwionej nieobecności pracownika obciążany jest pracodawca, skoro krew i jej składniki przez stacje krwiodawstwa i szpitale jest traktowana jako towar? Czy tych kosztów nie powinno wziąć na siebie państwo?
• Czy minister widzi może jakieś inne formy zachęty dla przedsiębiorców do honorowego oddawania krwi i jej składników?

Honorowe krwiodawstwo a status prawny pracownika i przedsiębiorcy

W odpowiedzi na interpelację podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Sławomir Gadomski wyjaśnił co następuje. Pragnę przede wszystkim podkreślić, że krwiodawstwo w Polsce, podobnie jak w całej Europie, jest honorowe i dobrowolne i nie może ono pociągać za sobą jakiejkolwiek gratyfikacji finansowej. Dlatego też każda decyzja o ewentualnym rozszerzeniu uprawnień przysługujących Honorowym Dawcom Krwi podejmowana jest w kontekście obowiązujących przepisów prawa zarówno krajowego, jak i europejskiego, które jednoznacznie stanowi, że „oddawanie krwi, osocza lub składników krwi jest uważane za dobrowolne i nieodpłatne, jeżeli jest dokonywane przez osobę z jej własnej woli i nie daje podstaw do jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej lub w jakiejkolwiek równoważnej postaci. Wyłącza to również przyznanie wynagrodzenia w formie wypoczynku, który wykracza poza czas odpowiednio konieczny do oddania krwi i dojazdu. Drobne dowody uznania, napoje i zwrot kosztów podróży są zgodne z pojęciem dobrowolnego i nieodpłatnego oddawania krwi”. Obecne uprawnienia Honorowych Dawców Krwi należy rozpatrywać nie w kontekście głównych przesłanek determinujących donację, a dowodów uznania i wdzięczności za oddaną krew i jej składniki. Decyzja o oddaniu krwi powinna wynikać z chęci dzielenia się z innymi, nie zaś z kalkulacji zysków.

Odnosząc się do kwestii różnicowania krwiodawców z uwagi na status pracownika lub pracodawcy należy wskazać, że na gruncie przepisów ustawy o publicznej służbie krwi występuje pojęcie „honorowy dawca krwi” bez wskazywania jego formy zatrudnienia. Jednocześnie przepisy odrębne, do których odwołuje się ww. ustawa w zakresie dnia wolnego z tytułu honorowego krwiodawstwa, tj. przepisy w zakresie ubezpieczeń społecznych, jak również przepisy regulujące obszar prowadzenia działalności gospodarczej pozostają poza zakresem właściwości Ministra Zdrowia.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Pragnę zapewnić, że podejmowane są wszelkie możliwe działania mające na celu edukowanie społeczeństwa w zakresie honorowego krwiodawstwa, jak i zapewnienia odpowiedniego prestiżu Honorowym Dawcom Krwi. Krew jest najcenniejszym darem, jaki może podarować człowiek. Dzięki tak szlachetnym, wrażliwym osobom, jak Krwiodawcy, możliwe jest wykonywanie skomplikowanych operacji, ratowanie zdrowia, a także życia ciężko chorych oraz niesienie pomocy ofiarom wypadków.

oprac. Adam Kuchta

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź