REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Majątek pozostały po wykreśleniu spółki z o.o. z rejestru

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dorota Bugajna-Sporczyk

REKLAMA

Już po wykreśleniu spółki z o.o. z KRS, został ujawniony jej majątek, nie znany wcześniej likwidatorowi ani wspólnikom. Czy w tej sytuacji należy zwrócić się o wznowienie postępowania w przedmiocie wykreślenia tej spółki z rejestru?

Nie. Likwidacja spółki z o.o. ma na celu zakończenie interesów tej spółki oraz wypełnienie jej zobowiązań, a w przypadku, gdy zobowiązania zostały spłacone - podział pozostałego majątku pomiędzy wspólników (podział ten następuje w stosunku do ich udziałów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej).

Do czynności likwidatora należy m.in. sporządzenie bilansu otwarcia likwidacji (czynność ta pozwala na ustalenie stanu majątku podlegającego likwidacji oraz wielkości zobowiązań).

W zasadzie prawidłowo przeprowadzona likwidacja zakłada całkowite upłynnienie i rozdysponowanie majątku spółki. Bardzo rzadko zdarza się, aby likwidator pominął jakąś część majątku należącego do spółki i nie objął jej likwidacją.

Przeprowadzenie likwidacji - nawet jeśli likwidator nie wie, że spółka posiada jakiś nieujawniony majątek - prowadzi do wykreślenia spółki z rejestru (mimo że spółka posiada majątek, niewiedza na ten temat powoduje zaprzestanie egzystencji spółki poprzez fakt jej wykreślenia). Jeśli po wykreśleniu spółki z rejestru okaże się, że pozostał po niej majątek nieobjęty likwidacją, problemem staje się stwierdzenie, do kogo należy ten majątek i co należy z nim należy zrobić.

W uchwale z 24 stycznia 2007 r., sygn. akt III CZP 143/06, Sąd Najwyższy wyraził stanowisko, że - jeśli po wykreśleniu spółki z o.o. z rejestru okaże się, że pozostała po niej część majątku nieobjęta likwidacją - dopuszczalne jest ustanowienie likwidatora w celu dokończenia likwidacji. SN nie podzielił zatem dotychczas prezentowanego stanowiska, zawartego w orzeczeniu z 26 maja 1936 r., sygn. akt II C 331/36, zgodnie z którym niepodzielony majątek spółki, ujawniony po jej wykreśleniu z rejestru, należy do wspólników. Uznał on, że skoro przepisy prawa nie przewidują przejścia majątku spółki na rzecz jej wspólników, to wypełnienie luki w prawie poprzez przyjęcie, że „odnaleziony” majątek spółki należy do wspólników, byłoby zbyt daleko idące. Ponadto, przyjęcie takiego stanowiska prowadziłoby do nadużyć polegających na zatajaniu majątku spółki i działaniu w ten sposób na szkodę wierzycieli.

Nie podzielono również wyrażanego uprzednio poglądu, że dla takiego majątku należy ustanowić kuratora. SN słusznie podkreślił, że przepisy prawa nie przewidują ustanowienia kuratora dla osoby nieistniejącej. Nie znaleziono także analogii do przepisów o ustanowieniu kuratora spadku.

SN nie odniósł się co prawda do możliwości wznowienia postępowania o wykreślenie spółki z rejestru, należy jednak podkreślić, że takie postępowanie jest z góry skazane na niepowodzenie. Skoro SN w swoim orzeczeniu uznał możliwość prowadzenia dalszej likwidacji - już po wykreśleniu spółki z rejestru - to takie stanowisko zaprzecza możliwości reaktywowania spółki dla dokończenia postępowania likwidacyjnego. Skoro bowiem jest możliwa kontynuacja likwidacji bez potrzeby reaktywowania spółki, to osoby żądające wznowienia nie są w stanie wykazać, że wykreślenie narusza ich prawa.

Niewyobrażalna jest poza tym sytuacja, aby podmiot już nieistniejący mógł zostać reaktywowany. Powstanie osoby prawnej regulują określone przepisy, a reaktywowanie będzie niczym innym, jak utworzeniem tej osoby na nowo, z tym że dokonanym z pominięciem przepisów o utworzeniu osoby prawnej. Dlatego też takie „reaktywowanie” spółki naruszałoby w oczywisty sposób porządek prawny.

Zdaniem SN, powołanie likwidatora dla ujawnionego majątku spółki, nieobjętego likwidacją, wynika z konieczności dokończenia przedwcześnie zakończonej likwidacji. Posiłkując się przepisem art. 170 kodeksu spółek handlowych, który przewiduje dokonanie likwidacji spółki z o.o. w organizacji, sąd stwierdził, że - skoro możliwe jest prowadzenie likwidacji takiej spółki - to odpowiednio można zastosować tę instytucję do majątku pozostałego po formalnie zakończonym postępowaniu likwidacyjnym spółki wykreślonej z rejestru.

Powołane wyżej orzeczenie SN nie rozstrzyga jednak wielu kwestii. Należy zauważyć, że choć znany jest właściciel majątku spółki w organizacji, której likwidacja jest prowadzona (jest nim sama spółka w organizacji jako ułomna osoba prawna), to nie sposób ustalić komu przysługuje majątek należący niegdyś do spółki aktualnie nieistniejącej.

Stosunkowo najmniej kontrowersji budzi sytuacja, w której spółka pozostawiła niespłacone długi - wówczas ujawniony majątek powinien zostać przeznaczony na uregulowanie długów spółki, niespłaconych w poprzednim postępowaniu likwidacyjnym. Jeśli jednak majątek istnieje nadal po spłaceniu długów, to nie sposób uznać, że należy on do spółki - spółka bowiem nie istnieje. Zazwyczaj spółka nie posiada też następców prawnych.

Biorąc pod uwagę stanowisko SN, że majątek pozostały po spółce nie jest majątkiem wspólników, z czego wynikać miałaby podstawa do rozdysponowania tego majątku właśnie pomiędzy wspólników? Kto i w jaki sposób miałby dzielić taki majątek? Trudno zastosować tu analogię do przepisów o likwidacji istniejącej spółki z o.o., gdyż podział majątku pomiędzy wspólników dokonywany jest na podstawie umowy spółki, a z chwilą wykreślenia spółki z rejestru akt ten przestaje obowiązywać.

Polemizując z SN, należy podkreślić, że likwidacja z art. 170 k.s.h. (dokonywana w odniesieniu do spółki z o.o. w organizacji) dotyczy podmiotu istniejącego, posiadającego majątek i rządzącego się zasadami określonymi w umowie spółki. W przeciwieństwie do przypadku likwidacji spółki w organizacji, likwidacja majątku „niczyjego” nie jest oparta na żadnej podstawie prawnej, a specyfika przedmiotu tej likwidacji uniemożliwia zastosowanie analogii do likwidacji określonej przepisami regulującymi ten proces w poszczególnych podmiotach prawnych.

Ponadto nie jest jasne, jak miałoby być zainicjowane postępowanie o ustanowienie likwidatora. Żaden przepis prawa nie daje możliwości wszczęcia takiego postępowania i to ani z urzędu, ani na wniosek. Należy zauważyć, że sąd powołuje likwidatorów tylko w przypadkach, gdy sam orzekł o rozwiązaniu spółki lub w przypadku złożenia wniosku o odwołanie likwidatorów już ustanowionych, z jednoczesnym powołaniem innych.

Nie wiadomo też, kto miałby brać udział w takim postępowaniu - czy wszyscy wspólnicy, czy też ewentualni wierzyciele, bądź może ostatni likwidator spółki? Zachodzi pytanie czy powołanego likwidatora obowiązywałyby takie same zasady działania, jak w przypadku likwidacji majątku istniejącej jeszcze spółki z o.o., a zatem czy należałoby dokonać ogłoszenia, sporządzić sprawozdania likwidacyjne, a także kto (w braku struktur organizacyjnych spółki) miałby je zatwierdzać? Czy sąd rejestrowy miałby jakikolwiek udział w czynnościach „ponownej likwidacji”, a jeśli tak, to jakie byłyby jego uprawnienia?

Ogrom pytań wiążących się z takim rozwiązaniem problemu, jakie przedstawił SN, czyni praktycznie niemożliwym zastosowanie tej uchwały - bez zmian w przepisach.

Z tego względu problem, co zrobić z majątkiem należącym do byłej spółki, ujawnionym po jej wykreśleniu, nadal pozostaje w praktyce nie wyjaśniony.

Dorota Bugajna-Sporczyk

sędzia sądu rejonowego wydział KRS

Podstawa prawna:

art. 170 § 2, art. 272-288 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA