REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa cywilnoprawna (świadczenie usług) a umowa o pracę - podobieństwa i różnice

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kwalifikacja umowy cywilnoprawnej jako umowy o pracę. Umowa cywilnoprawna (świadczenie usług) a umowa o pracę - podobieństwa i różnice
Kwalifikacja umowy cywilnoprawnej jako umowy o pracę. Umowa cywilnoprawna (świadczenie usług) a umowa o pracę - podobieństwa i różnice

REKLAMA

REKLAMA

Samozatrudnieni, czyli prowadzący indywidualną działalność gospodarczą podejmują współpracę z innymi podmiotami gospodarczymi (B2B) na podstawie umów cywilnoprawnych (dot. świadczenia usług), które mogą być podobne do umowy o pracę. Zdaniem Sądu Najwyższego świadczenie usług tylko dla jednego pomiotu nie wyklucza prowadzenia działalności gospodarczej. Jak napisać umowę między jednoosobowym przedsiębiorcą a inną firmą, by taki kontrakt B2B nie mógł być uznany przez urząd skarbowy lub ZUS za umowę o pracę? Wyjaśnia Bartłomiej Niezabitowski, radca prawny.

Samozatrudnienie. Czym jest B2B?

W ostatnich latach coraz powszechniejszą formą zatrudnienia jest forma współpracy na zasadach tzw. B2B (business to business), czyli mówiąc wprost – samozatrudnienia. Polega ono na prowadzeniu działalności gospodarczej we własnym imieniu. Co do zasady, formalnie różni się ona od umowy o pracę, jednakże ich treść może być tak łudząco do siebie podobna, że Urząd Skarbowy lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych może ją wziąć pod przysłowiową „lupę”.

REKLAMA

Autopromocja

Umowa o pracę a umowa B2B

Kodeks pracy definiując stosunek pracy sprawia, iż istnieje potencjalne ryzyko polegające na możliwości uznania umowy cywilnoprawnej za odpowiadającą umowie o pracę. Do najważniejszych elementów stosunku pracy należy:

  • stosunek kierownictwa (podporządkowanie),
  • określony rodzaj pracy,
  • osobiste wykonywanie pracy,
  • wyznaczony czas i miejsce pracy,
  • wynagrodzenie płatne w regularnych odstępach czasu.

REKLAMA

W myśl Kodeksu pracy zatrudnienie w warunkach określonych powyżej jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Z brzmienia przepisów wynika zatem, że zasadnicze znaczenie w ewentualnym procesie sądowego badania, czy dany stosunek prawny jest stosunkiem pracy, ma ustalenie, czy praca wykonywana w ramach badanego stosunku prawnego faktycznie posiada cechy wymienione w Kodeksie pracy. Gdy umowa ewidentnie jest wykonywana w warunkach wskazujących na stosunek pracy, to takie ustalenie, a nie treść oświadczeń woli złożonych przy jej zawieraniu, decyduje o charakterze łączącego strony stosunku prawnego.

Często umowa B2B zawiera tożsame postanowienia, tym samym wykazuje wspólne cechy dla umowy o pracę. Sądy powszechne, Urzędy Skarbowe i ZUS podchodzą w sposób bardzo rygorystyczny do ustalenia rzeczywistego stosunku łączącego strony. Przy konstruowaniu umowy cywilnoprawnej trzeba być bardzo czujnym, ponieważ trzeba liczyć się z możliwością kontroli i podważenia umowy przez urzędników, którzy uznają współpracę w formie B2B jako obejście stosunku pracy.

Ryzyko związane z zawieraniem umowy cywilnoprawnej. Czym różni się umowa o pracę od umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług?

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeśli umowa wykazuje cechy wspólne dla co najmniej dwóch różnych rodzajów umowy – w omawianym przypadku umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej – to w celu dokonania jej właściwej kwalifikacji prawnej należy poczynić ustalenia w kierunku tego, jakie cechy przeważają. Gdy umowa poddawana analizie wykazuje z ich jednakowym nasileniem cechy wspólne dla dwóch różnych wzorców umownych, o jej rodzaju decyduje zgodny zamiar stron i cel umowy, który może, ale wcale nie musi, wyrażać się także w nazwie umowy. Ocenie podlega nie tylko treść umowy, ale przede wszystkim sposób jej wykonywania. Woli stron można przypisać decydujące znaczenie dopiero wtedy, gdy zawarta umowa wykazuje cechy wspólne dla umowy o pracę i umowy prawa cywilnego w podobnym nasileniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pułapki w umowie B2B

Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 17 czerwca 2015 r. (III UZP 2/15) wskazał jednoznacznie, iż świadczenie usług tylko dla jednego pomiotu nie wyklucza prowadzenia działalności gospodarczej i nie może to stanowić podstawy do zakwalifikowania takiej umowy jako umowy o pracę. Jednakże umowa B2B nie może zawierać elementów charakterystycznych dla stosunku pracy. Jeśli treść umowy zawiera łącznie poniższe postanowienia, nie jest możliwe zakwalifikowanie jej jako umowy współpracy B2B:

  • zlecający ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za wykonywanie czynności oraz ich rezultat,
  • czynności są wykonywane w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego i pod jego kierownictwem,
  • zleceniobiorca nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Wykorzystywanie narzędzi i sprzętu zleceniodawcy

W sytuacji korzystania przez zleceniobiorcę z narzędzi oraz sprzętu należącego do zleceniodawcy istnieje ryzyko uznania, iż przedmiotowa współpraca ma charakter stosunku pracy. W takim przypadku w wątpliwość można podać także samodzielność zleceniobiorcy, tj. jego niepozostawanie pod kierownictwem oraz możliwość samodzielnego ustalania czasu i miejsca pracy. Bartłomiej Niezabitowski, radca prawny z Kancelarii Chmura i Partnerzy, proponuje przykładowo zastrzeżenie w umowie B2B, iż zleceniobiorca otrzymuje firmowy sprzęt, np. laptop lub telefon służbowy z uwagi na konieczność zachowania bezpieczeństwa i poufności danych.

Brak odpowiedzialności wobec osób trzecich

W przypadku stosunku pracy całe ryzyko związane z działalnością spoczywa na pracodawcy, natomiast odpowiedzialność pracownika wobec pracodawcy jest mocno ograniczona, z wyjątkiem sytuacji, kiedy pracodawca udowodni, że pracownik wyrządził konkretną szkodę w sposób umyślny. O współpracy B2B można mówić w momencie, kiedy odpowiedzialność cywilnoprawna wobec osób trzecich za wykonywanie zlecenia i jego rezultat ponoszą obie strony danego kontraktu. Pełna odpowiedzialność zleceniobiorcy lub odpowiedzialność solidarna zleceniobiorcy i zleceniodawcy powinna być ustalona w warunkach współpracy.

Zależność pracowników

Osoba samozatrudniona w oparciu o umowę B2B powinna mieć dowolność ustalenia miejsca i czasu wykonywania usług w ramach umowy. Należy wystrzegać się określania konkretnych godzin oraz dokładnego miejsca świadczenia usług. Takie elementy umowy jak regulamin obowiązujący zleceniobiorcę lub możliwość dyscyplinowania zleceniobiorcy mogą sugerować, że w takim stosunku istnieje swoiste kierownictwo. O jego braku może jednak świadczyć postanowienie w umowie co do prawa odmówienia przez zleceniobiorcę wykonania konkretnej czynności.

Możliwość wykonywania usług przez osoby trzecie

Częstym błędem w umowach B2B jest postanowienie, że zleceniobiorca nie może posługiwać się w realizacji zlecenia osobami trzecimi. Najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem, rekomendowanym przez r. pr. Bartłomieja Niezabitowskiego jest ustalenie, że zleceniobiorca może posługiwać się osobami trzecimi, ale potrzebuje do tego uprzedniej zgody zleceniodawcy. W przypadku ewentualnej kontroli prowadzonej przez Urząd Skarbowy lub ZUS takie postanowienie wprost wskazuje, że współpraca dopuszcza zatrudnianie podwykonawców, co jest niemożliwe przy stosunku pracy.

Podsumowanie

Konstruując umowę współpracy na zasadzie B2B należy wystrzegać się pewnych elementów i postanowień, w tym wyżej wymienionych. W przeciwnym wypadku istnieje ewentualność zakwalifikowania jej jako zawartej w ramach stosunku pracy, co może ponieść za sobą niekorzystne konsekwencje jak np. uznanie przez organ podatkowy, że korzystanie ze sprzętu należącego do zleceniodawcy w ramach umowy B2B stanowi nieopodatkowany przychód zleceniobiorcy.

Bartłomiej Niezabitowski, Radca Prawny

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

REKLAMA

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zmiany w zamówieniach publicznych od 2026 r. Wyższy próg stosowania Prawa zamówień publicznych i jego skutki dla zamawiających i wykonawców

W ostatnich dniach maja br Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi projekt ustawy deregulacyjnej (druk nr 1303 z dnia 27 maja 2025 r.), który przewiduje m.in. podwyższenie minimalnego progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp) oraz ustawy o umowie koncesji z dnia 21 października 2016 r. z obecnych 130 000 zł netto do 170 000 zł netto. Planowana do wejścia w życie 1 stycznia 2026 r. zmiana ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszy trend upraszczania procedur oraz dostosowywania ich do aktualnych realiów gospodarczych.

Obowiązkowy KSeF 2026: będzie problem z udostępnieniem faktury ustrukturyzowanej kontrahentowi. Prof. Modzelewski: Większość nabywców nie będzie tym zainteresowana

W 2026 roku większość kontrahentów nie będzie zainteresowanych tzw. „udostępnieniem” faktur ustrukturyzowanych – jedną z dwóch form przekazania tych faktur w obowiązkowym modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Oczekiwać będą wystawienia innych dokumentów, które uznają za wywołujące skutki cywilnoprawne. Wystawcy prawdopodobnie wprowadzą odrębny dokument handlowy, który z istoty nie będzie fakturą ustrukturyzowaną. Może on być wystawiony zarówno przed jak i po wystawieniu tej faktury ustrukturyzowanej - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Najbardziej poważane zawody w Polsce [ranking 2025]. Księgowy pnie się w górę, sędzia spada, strażak cały czas nr 1

Agencja badawcza SW Research w 2025 roku kolejny raz zapytała Polaków o to, jakim poważaniem darzą przedstawicieli różnych zawodów. W tegorocznym zestawieniu pojawiło się aż 51 kategorii zawodowych, wśród których znalazło się 12 debiutanckich zawodów. Księgowy awansował w 2025 r. o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem – aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji. SW Research odnotował ten awans jako jeden z trzech najbardziej znaczących. Skąd ta zmiana?

TSUE: Rekompensaty JST dla spółek komunalnych nie podlegają VAT, jeśli nie wpływają na cenę usługi

Najnowszy wyrok TSUE z 8 maja 2025 r. (sygn. C-615/23), potwierdził stanowisko zaprezentowane przez Rzeczniczkę Generalną w opinii z 13 lutego 2025 r. Zgodnie ze wspomnianym stanowiskiem rekompensaty jakie będą wypłacane przez jednostki samorządu terytorialnego spółkom komunalnym w związku z realizacją publicznych usług transportowych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tak długo jak nie będą miały bezpośredniego wpływu na cenę usługi. O ile sam wyrok dotyczył usług transportowych to może mieć w przyszłości przełożenie również na inne obszary działalności.

REKLAMA