Handel węglem - wymogi prawne, świadectwo jakości, akcyza

Czy aby handlować węglem hurtowo, należy posiadać dodatkowe koncesje i zezwolenia?

Nie. Aby prowadzić działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży węgla na większą, hurtową skalę, nie potrzeba żadnych dodatkowych koncesji lub zezwoleń ani nowych rejestrów akcyzowych. Szczegóły poniżej.

Sprzedaż węgla - wymogi prawne

Węgiel kamienny, brunatny i koks są to tzw. paliwa stałe, o czym stanowi ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (art. 2 ust. 1 pkt 4a lit. a i b ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw).
Ustawa ta zawiera pewne zasady obrotu tymi paliwami. Sprzedawca musi posiadać świadectwa jakości czy spełniania przez te paliwa odpowiednich norm jakościowych. Skoro jednak podatnik już prowadzi działalność w tym zakresie, to nie musi pozyskiwać innych tego typu dokumentów niż dotychczasowe w związku z rozszerzeniem działalności.

Kiedy konieczne jest świadectwo jakości paliw?

Jeżeli jednak podatnik nie przywoził dotychczas samodzielnie węgla spoza Polski (czy to w ramach importu, czy nabycia wewnątrzwspólnotowego), a będzie chciał to teraz wykonywać, to musi pamiętać, że to na nim będzie ciążył obowiązek wystawienia świadectwa jakości (art. 6c ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw).

Kopia takiego świadectwa jakości, poświadczona za zgodność z oryginałem przez przedsiębiorcę wprowadzającego do obrotu paliwo stałe, jest przekazywana każdemu podmiotowi, który nabywa paliwo stałe.

Świadectwo jakości jest przechowywane przez przedsiębiorcę, przez okres 2 lat, licząc od dnia jego wystawienia.

Co zawiera świadectwo jakości?

Z kolei z ustawy - Prawo energetyczne wynika, że obrót paliwami stałymi nie wymaga koncesji (art. 32 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy - Prawo energetyczne). Żaden inny przepis tej ustawy nie wprowadza obowiązku uzyskania innego zezwolenia czy wpisu do jakiegokolwiek rejestru z tej ustawy przez podmioty dokonujące obrotu paliwami stałymi.

Czy konieczna jest aktualizacja zgłoszeń akcyzowych

Jeżeli zaś chodzi o ustawę akcyzową, to również nie ma potrzeby dokonywania żadnych zmian w dotychczasowym zgłoszeniu rejestracyjnym czy w prowadzonych rejestrach. Skoro bowiem podatnik prowadzi już obrót węglem i jest podatnikiem z tego tytułu, to musi być zarejestrowany jako pośredniczący podmiot węglowy (PPW) (art. 16 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy akcyzowej). Rozszerzenie zakresu dotychczasowej działalności "detalicznej" na "hurtową" nadal wymaga posiadania statusu PPW i nie wiąże się z żadną zmianą w CRPA (chyba że chcemy zgłosić dodatkowe miejsca prowadzenia działalności).

Rozszerzenie zakresu działalności nie będzie miało również wpływu na ilość prowadzonych ewidencji akcyzowych. Nadal trzeba będzie prowadzić dotychczasowe (art. 138i ustawy akcyzowej). W tym kontekście należy przypomnieć, że do tych rejestrów nie trzeba będzie wpisywać transakcji sprzedaży węgla dla tych podmiotów, które również posiadają status PPW.

Kiedy trzeba będzie przesyłać dokumenty e-DD do systemu EMCS.PL

Podatnik powinien również pamiętać o tym, że gdy uda mu się znacznie rozwinąć swoją działalność, tj. gdy sprzeda ponad 30 mln kg węgla w danym roku kalendarzowym, to w kolejnym roku będzie musiał przesyłać dokumenty e-DD do systemu EMCS.PL, które będą dokumentować sprzedaż węgla zwolnioną od akcyzy. Konieczność taka wynika z art. 46aa ustawy akcyzowej, jeżeli wyroby te są:

• sprzedawane finalnemu nabywcy węglowemu przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych;
• zwracane przez finalnego nabywcę węglowego do pośredniczącego podmiotu węglowego, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych.

Podstawa prawna:

• art. 2 ust. 1 pkt 4a lit. a i b i art. 6c ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1315; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1967,

• art. 32 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1385; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1723,

• art. 16 ust. 1 pkt 4 lit. a, art. 31a ust. 3, art. 46aa i art. 138i ustawy z 8 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 143; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1967.

Dorota Kowalczyk, ekspert w zakresie akcyzy