REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kumulacja kar umownych – kiedy jest możliwa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kumulacja kar umownych – kiedy jest możliwa
Kumulacja kar umownych – kiedy jest możliwa
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kary umowne są jednym ze sposobów zabezpieczenia należytego wykonania obowiązków umownych. Prócz roli zabezpieczającej pełnią także rolę stymulującą dłużnika do realizacji umowy. W umowach często spotyka się zastrzeżenie kar umownych z różnych tytułów, na przykład kara umowna za nieterminowe wykonanie umowy czy kara umowna za odstąpienia (rozwiązanie) umowy z przyczyn leżących po jednej ze stron umowy. Wiele osób nie zastanawia się czy prawnie możliwym i skutecznym jest sumowanie (kumulowanie) kar umownych z różnych tytułów. 

Czym jest kara umowna 

Kara umowna jest zryczałtowanym odszkodowaniem zastrzeżonym na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Może być zastrzeżona wyłącznie w stosunku do wykonania zobowiązań o charakterze niepieniężnym. Dla swojej skuteczności musi zostać zastrzeżona w sposób wyraźny w umowie. Powinna także określać zobowiązanie, w związku z którym została zastrzeżona, a także jej wysokość lub co najmniej sposób jej obliczenia. 

Spełnienie wyżej wskazanych warunków powoduje, że kara umowna jest zastrzeżona w sposób prawidłowy, dający podstawę do jej dochodzenia od kontrahenta umownego, w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania przez niego zobowiązania niepieniężnego. 

REKLAMA

Autopromocja

Nienależyte wykonanie a niewykonanie umowy (zobowiązania)

REKLAMA

Strony w umowach często zastrzegają kary umowne z różnego tytułu, nie zastanawiając się czy w przypadku zaktualizowania się przesłanek do dochodzenia kilku z nich, możliwym będzie ich kumulatywne (wspólne) dochodzenie od strony niewywiązującej się z zobowiązania. 

W pierwszej kolejności należy rozróżnić pojęcia nienależytego wykonania umowy i niewykonania umowy – gdyż różnica występująca pomiędzy tymi pojęciami może okazać się kluczowa, dla odpowiedzi na pytanie, czy możliwym jest dochodzenie kar umownych naliczonych z różnych tytułów. 

Nienależyte wykonanie umowy odnosi się do sytuacji, w której co prawda strona zobowiązana do działania realizuje ją, ale w sposób niezgodny z umową np. co do jakości świadczenia, ilości czy terminowości. 

Niewykonanie umowy to natomiast stan, w którym w ogóle nie dochodzi do realizacji obowiązków umownych. Skutkiem odstąpienia od umowy zasadniczo będzie powstanie stanu niewykonania umowy i możliwości dochodzenia odszkodowania w związku z niewykonanie umowy. 

Zastrzegając karę umowną z tytułu odstąpienia od umowy Strony nie zawsze mają świadomość, że w istocie dotyczy ona odszkodowania za niewykonanie umowy. Sam fakt odstąpienia od umowy przez którąkolwiek ze stron nie stanowi przecież nienależytego wykonania lub niewykonania umowy. Odstąpienie od umowy jest wyłącznie skorzystaniem z uprawnienia przysługującego stronie w określonych sytuacjach. 

Odstąpienie od umowy zasadniczo powoduje powstanie takiego stanu, jakby umowa nigdy nie została zawarta. Innymi słowy, skutek odstąpienia od umowy, co do zasady, następuje z mocą wsteczną.

W sytuacji, w której strony zastrzegły karę umowną na wypadek nieterminowego wykonania umowy oraz karę umowną za odstąpienie od umowy, to w sytuacji, w której odstąpienie od umowy nastąpi w związku z opóźnieniem w jej realizacji – mamy do czynienia z tzw. zbiegiem roszczeń. Z jednej strony roszczenie o zapłatę kary umownej w związku z nienależytym wykonaniem umowy (nieterminową realizacją), z drugiej strony – kara umowna z tytułu odstąpienia od umowy (a zatem w ogóle jej niewykonania). 

Jeżeli umowa w ogóle nie została wykonana (a jak wyżej wskazano taki stan należy przyjąć, jeżeli od niej odstąpiono), to nie sposób twierdzić, że istniał również stan nienależytego wykonania umowy. 

Zakres szkody spowodowanej niewykonaniem zobowiązania w następstwie odstąpienia od umowy obejmuje szkodę doznaną na skutek nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika za okres poprzedzający odstąpienie od umowy, jak również wszystkie koszty, które poniosła strona w związku z odstąpieniem od niej. Jeżeli więc strony zastrzegły karę umowną nie różnicując jej wysokości w zależności od przyczyn odstąpienia od umowy, należy przyjąć, że kara ta miała rekompensować całą szkodę, jakiej dozna strona na skutek odstąpienia od umowy na skutek niewykonania zobowiązania w następstwie odstąpienia od umowy. 

REKLAMA

Jeżeli umowa przewiduje karę umowną za opóźnienie lub zwłokę w wykonaniu zobowiązania oraz karę umowną za odstąpienie od umowy, to nie można kumulować tego rodzaju kar. Nie można bowiem jednocześnie spełniać wymagań od których naliczenie tych kar jest uzależnione, tj. wykonać nienależycie zobowiązania i nie wykonać zobowiązania, a tak właśnie należy kwalifikować skutki odstąpienia od umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dlatego tak ważnym jest, już w momencie sporządzania umowy zastanowienie się nad tym, jaki skutek strona chce osiągnąć zastrzegając różnego rodzaju kary umowne. Już w momencie zawierania umowy należy przewidywać, jaka potencjalne koszty mogą powstać w związku z nieterminowym wykonaniem zobowiązania lub inną formą nienależytego wykonania umowy. Należy także, zważając na powyższe stanowisko, zastanowić się nad rozróżnieniem wysokości kar umownych zastrzeganych z tytułu odstąpienia od umowy i uzależnić ich wysokość od przyczyny odstąpienia od umowy. 

Ważne

Niezależnie od powyższego, istnieje także możliwość takiego skonstruowania umowy, która pozwoli na dochodzenie kary umownej z tytułu nieterminowego wykonania umowy (nienależyte wykonanie) oraz kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy

Kumulacja kar umownych. Podsumowanie

Zastrzeżenie kar umownych w sposób, który spełniać będzie w sposób możliwie najpełniejszy ich funkcje nie należy do rzeczy prostych. Każdorazowo, przed podjęciem decyzji o zawarciu umowy, należy zastanowić się nad tym, co w trakcie jej realizacji może pójść w sposób odmienny od zamierzonego, jakie koszty z tym związane będą konieczne do poniesienia, a także jaka potencjalna szkoda wiąże się z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania umownego. Dopiero po przeprowadzeniu tej analizy można przystąpić do sporządzania postanowień umownych w zakresie kar umownych. W celu zabezpieczenia własnych interesów warto skorzystać z pomocy podmiotów, które zawodowo zajmują się obsługą prawną przedsiębiorców i sporządzaniem umów. 

Mateusz Nowakowski, radca prawny z Kancelarii Chmura i Partnerzy Radcowie Prawni sp. p.

Kontakt do Autora znajdziesz tu: chmuralegal.pl
Kancelaria Chmura i Partnerzy zapewnia wszechstronną obsługę prawną dla przedsiębiorców, w tym w szczególności z branży budowlanej, nieruchomości. Działalność kancelarii koncentruje się na zapewnieniu klientom kompleksowego wsparcia w zakresie rozwiązywania ich problemów prawnych oraz pomocy w rozwijaniu działalności gospodarczej.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA